Moğolların Avrupa Seferi (1241-1242)

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 5, 60 - 76, 01.01.2019

Umut Yolsever

Öz

Özet

1206
yılında Cengiz Han’ın Büyük Han seçilmesi ile başlayan süreci takip eden yirmi
yıllık bir zamanda Moğollar: Çin, Türkistan, İran bölgelerini ele
geçirmişlerdir. 1226 yılında Cengiz Han öldükten sonra oğlu Ögeday, Han olmuş
ve Moğol seferleri Rusya ve Avrupa üzerine yönelmiştir. Cengiz Han,
oğullarından Cuci’ye Selenge ırmağının ötesinde ki Moğol atlarının
tırnaklarının vardığı hudutlara kadar olan tüm toprakları vermiştir. Cuci
ölünce bu topraklar onun oğlu Batu’ya kalmıştır. Selenge ötesindeki toprakların
Batu’ya ait olmasından dolayı Rusya ve Avrupa seferinde Moğol ordusunu
yönetecek isim Batu olmuştur. 1237-1240 yılları arasında Rusya’da ki
Knezlikleri itaat altına alan Moğollar, daha sonra Avrupa’ya yönelmişlerdir.
1241 yılında Ortaçağ Avrupasının en kuvvetli iki ordusu Macaristan ve Alman
Şövalyelerine üstün bir askeri taktik kullanarak, ağır yenilgi tattırmışlardır.
1241 yılı sonunda Ögeday Han’ın ölmesi üzerine Batu, hem Moğol ordusunun yorgun
olması hem de yeni seçilecek Han seçiminde etkili olmak için 1242 başlarında ordusunu
Avrupa’dan çekmiştir. Moğollar Avrupa’da iki yıl gibi kısa bir süre kalmışlar
lakin bıraktıkları korku çok uzun yıllar Avrupa’da hissedilmiştir.

Anahtar
Kelimeler: Moğol, Rusya, Avrupa, Ortaçağ, Cengiz Han, Batu Han

Abstract

In
1206, Genghis Khan was elected as the Great Han, and over twenty years  China, Turkestan, and Iran were captured by
Mongols. After the death of Genghis Khan in 1226, his son Ögeday elected as a
Khan and the Mongol campaigns directed towards Russia and Europe. Genghis Khan
has given every place he can go beyond the Selenge Ridge from his son Cuci.
When Cuci died, this land remained in Batu, his son. Due to the fact that the
territories beyond Selenge belong to Batu, Batu became the ruler of the Mongol
army in Russia and Europe. The Mongols dominated the principality of Russia
between 1237 and 1240 and then returned to Europe. In 1241, they defeated the
two strongest armies of Medieval Europe, the Hungarian and German Knights, by
using superior military tactics. Upon the death of Ögeday Khan in the end of
1241, Batu withdrew its army from Europe to be influential both in the
tiredness of the Mongol army and in the choice of the newly chosen Khan. The
Mongols remained in Europe for as little as two years, and the fear that they
were left behind was felt in Europe for many years.

Keywords:
Mongols,
Russia, Europe, Medieval, Cenghis Khan, Batu Khan

Anahtar Kelimeler

Moğol, Rusya, Avrupa, Ortaçağ, Cengiz Han, Batu Han

Kaynakça

• Aaolto, Penti. (1982). Sweels of the Mongol Storm Around the Baltic, Acta Orientalia Academiae Scientiarum Hungarice, Vol. 36/No. 1-3,s s. 5-15.Alaaddin Ata Melik Cüveyni. (2013). Tarih-i Cihan Güşa, (Çev: Mürsel Öztürk), Ankara:TTK. Anonim. (2016). Moğolların Gizli Tarihi, (Çev: Ahmet Temir), Ankara:TTK.Barthold, V. V.. (2017). Orta Asya Türk Tarihi Hakkında Dersler, (Çev: Ragıp Hulusi Özdem), (Yay. Haz.: Kazım Yaşar Kopraman, İsmail Aka), Ankara:TTK.Chambers, James. (1979). The Devil’s Horsemen, London:Book Club Assosiates.CHESHIRE, Harold T. (1926). The Great Tartar Invasion of Europe, The Slavonic Review, Vol. 5/No. 13, s s. 89-105.Curtın, Jeramiah. (1908). The Mongols in Russia, Boston: Little Brown and Company.D’ohsson, A. C. M. (2014). Moğol Tarihi, (Yay. Haz.: Ekrem Kalan), İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık.Eckhart, F. (2010). Macaristan Tarihi, (Çev.: İbrahim Kafesoğlu), Ankara:TTK.Gabrıel, Richard A. . (2017). Yiğit Subutay, (Çev.: Merve Tosun), İstanbul:T&K.Grousset, Rene. (2011). Stepler İmparatorluğu, (Çev.: Halil İnalcık), (Yay. Haz. Ertuğrul Tokdemir, Mustafa Dönmez) Ankara:TTK.Gumılev, L. N. . (2013). Eski Ruslar ve Büyük Bozkır Halkları Cilt II, (Çev.: Ahsen Batur), İstanbul:Selenge Yay. Halperın, Charles (2007). The Defeat and Death of Batu, (Edit. Victor Spinei, George Bilavschi), Russian and Mongols Slavs and the Steppe in Medieval and Early Modern Russia, Bucureşti:Editura Academiei Romane.Jakson, Peter. (2005). The Mongols And The West, New York:Routledge Taylor&Francis Group.Kafesoğlu, İbrahim. (2011). Türk Milli Kültürü, İstanbul:Ötüken Yay.Kemaloğlu, İlyas. (2017). Büyük Moğol İmparatorluğu, (Haz. Hayrunisa Alan, İlyas Kemaloğlu) Avrasya’nın Sekiz Asrı Çengizoğulları, İstanbul:Ötüken Yay.Kurat, Akdes Nimet. (2010). Rusya Tarihi, Ankara:TTK.Nıcolle, David. (2007). Teutonic Knight 1190-1561, New York:Osprey Publishing.Özcan, Altay Tayfun. (2010). Macar Papaz Julian’in 1237 Tarihli Raporu, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü Tarih Araştırmaları Dergisi, S. 48/C. 29, ss. 89-99.Plano Carpini’nin Moğolistan Seyahatnamesi (1245-1247) (2015). (Hazırlayan: Engin Ayan), Ankara: Gece Kitaplığı Yayınları.Rashiduddin Fazlullah'. (1999). Jamiʻuʼt-Tawarikh: Compendium of Chronicles : A History of the Mongols Part Two, (English Translation and Annonation by W.M Thackston), (Ed. Ş. Tekin, G. A. Tekin), Harvard: Harvard University Departmant of Near Eastern Language and Civilization.Roux, Jean-Paul. (2001). Moğol İmparatorluğu Tarihi, (Çev.: Aykut Kazancıgil, Ayşe Bereket), İstanbul:Kabalcı Yay.Sınor, Denis. (1999). The Mongols in The West, Journal of Asian History, Vol. 33/ No. 1, ss. 1-44.Togan, Zeki Velidi. (1981). Umumi Türk Tarihine Giriş, İstanbul:Enderun KitapeviVernadsky, George. (2015). Moğollar ve Ruslar, (Çev.: Eşref Bengi Özbilen), İstanbul: Selenge Yay.