TÜRKİYE’DE ÇEVRE ADALETİ: PARALI PLAJLAR ÜZERİNE BİR İNCELEME

Yıl 2020, , 88 - 106, 28.12.2020

Emrah Akyüz

https://doi.org/10.48118/yykentcevre.804478

Öz

Çevre adaleti, Türkiye’de üzerinde çok az konuşulan konulardan bir tanesini oluşturmaktadır. Doğal kaynakların ve çevre kirliliklerinin bölüşülmesi noktasında herhangi bir gurubun sosyal statü, etnik köken, ideoloji, cinsiyet gibi farklılıklar nedeniyle kamu gücü tarafından ayrımcılığa maruz kalması anlamına gelen çevre adaleti, ülkemizde özellikle doğal kaynaklara erişim noktasında yaygın bir sorun olarak durmasına rağmen akademi dünyasında yeterince tartışılmaktadır. Ülkemizde sıklıkla vuku bulan çevre adaletsizliğinin en yaygın olarak yaşandığı alanların başında ise plaj gibi kıyı şeritlerinin kullanımı gelmektedir. Üç tarafı denizlerle çevrili olan Türkiye, kıyı şeritleri açısından zengin bir ülke konumundadır. Ülke içerisinde yaşayan tüm vatandaşların ortak değeri olan kıyı şeritlerinin herkesin adil ve eşit bir şekilde ulaşabilecek olması, çevre yönetiminde adaletin tesisi için zaruridir. Bunun ana sebebi ise, bu doğal kaynaklar ayrım gözetilmeksizin tüm yurttaşların eşit söz sahibi olduğu ortak kullanım alanlarıdır. Fakat bir takım yasal düzenlemeler ile özellikle ekonomik açıdan dezavantajlı grupların kıyı şeritlerini kullanması zorlaştırılabilmektedir. Bu durum, çevre yönetiminde hakkaniyetsiz yani adaletsiz bir durumun ortaya çıkmasına vesile olmaktadır. Bu makalenin temel gayesi, çevre adaleti üzerine olan teorik kuramları irdelemek ve ülkemizde bulunan plajların bir kısmının ücretli olmasını sorunsalını çevre adaleti kuramı çerçevesinde tartışarak politika önerileri sunmaktır.

Anahtar Kelimeler

Çevre Adaleti, Bölüşüm Adaleti, Plajlar, Çevre Adaletsizliği

Kaynakça

• Akyüz, E. (2020). Dünyayı Kurtar: Temiz Çevrenin Bilimsel Sırları. Ankara: ASTANA Yayınları.
• Beierle, T. C. (2010). Democracy in practice: Public participation in environmental decisions. Routledge.
• Bekoff, M., & Pierce, J. (2009). Wild justice: The moral lives of animals. University of Chicago Press.
• Brulle, R. J., & Pellow, D. N. (2006). Environmental justice: human health and environmental inequalities. Annu. Rev. Public Health, 27, 103-124.
• Bullard, R. D., & Johnson, G. S. (2000). Environmentalism and public policy: Environmental justice: Grassroots activism and its impact on public policy decision making. Journal of Social Issues, 56(3), 555-578.
• Carruthers, D. V. (2008). Environmental justice in Latin America: Problems, promise, and practice. Mit Press.
• Garner, R. (2013). A theory of justice for animals: Animal rights in a nonideal world. Oxford University Press.
• Gellers, J. C., & Jeffords, C. (2018). Toward environmental democracy? Procedural environmental rights and environmental justice. Global Environmental Politics, 18(1), 99-121.
• Hegtvedt, K. A., & Flinn, P. (2000). Intergenerational justice and the environment: Determining the fair use of Mono Basin water. Advances in Group Processes, 17, 255-284.
• Hiskes, R. D., & Hiskes, R. P. (2009). The human right to a green future: Environmental rights and intergenerational justice. Cambridge University Press. Hiskes, R. P. (2006). Environmental human rights and intergenerational justice. Human Rights Review, 7(3), 81-95.
• Kültür ve Turizm Bakanlığı (2020). 2020 Yılı İllere Göre Mavi Bayrak Sayıları. Erişim adresi: https://yigm.ktb.gov.tr/TR-262254/2020-yili-illere-gore-mavi-bayrak-sayilari.html
• Lynch, O. J., & Harwell, E. (2002). Whose Natural Resources? Whose Common Good?: Towards a New Paradigm of Environmental Justice and the National Interest in Indonesia. CIEL.
• Mason, M. (2010). Information disclosure and environmental rights: The Aarhus Convention. Global Environmental Politics, 10(3), 10-31.
• McGurty, E. M. (2000). Warren County, NC, and the emergence of the environmental justice movement: Unlikely coalitions and shared meanings in local collective action. Society & Natural Resources, 13(4), 373-387.
• Mohai, P., Pellow, D., & Roberts, J. T. (2009). Environmental justice. Annual review of environment and resources, 34, 405-430.
• Opotow, S. (1993). Animals and the scope of justice. Journal of Social Issues, 49(1), 71-85.
• Page, E. (1999). Intergenerational justice and climate change. Political Studies, 47(1), 53-66.
• Perera, F. P. (2017). Multiple threats to child health from fossil fuel combustion: impacts of air pollution and climate change. Environmental health perspectives, 125(2), 141-148.
• Peters, B. (2018). Unpacking the diversity of procedural environmental rights: the European Convention on Human Rights and the Aarhus Convention. Journal of Environmental Law, 30(1), 1-27.
• Schlosberg, D. (2009). Defining environmental justice: Theories, movements, and nature. New York: Oxford University Press.
• Schrijver, N. (1997). Sovereignty over natural resources: balancing rights and duties (Vol. 4). Cambridge University Press.
• Shrader-Frechette, K. (2002). Environmental justice: Creating equality, reclaiming democracy. New York: Oxford University Press.
• Sze, J., & London, J. K. (2008). Environmental justice at the crossroads. Sociology Compass, 2(4), 1331-1354.
• Taylor, P. W. (2011). Respect for nature: A theory of environmental ethics. Oxfordshire: Princeton University Press.
• TBMM (2020). Türkiye Cumhuriyeti Anayasası. Erişim adresi: https://www.tbmm.gov.tr/anayasa/anayasa_2011.pdf
• Tremmel, J. C. (Ed.). (2006). Handbook of intergenerational justice. Edward Elgar Publishing.
• Ulloa, A. (2017). Perspectives of environmental justice from Indigenous peoples of Latin America: A relational Indigenous environmental justice. Environmental Justice, 10(6), 175-180.
• White, R. (2013). Environmental harm: An eco-justice perspective. Policy Press.
• Wissenburg, M., & Schlosberg, D. (Eds.). (2018). Political Animals And Animal Politics. Springer.
• YDS (2020). Kıyı Kanunu. Erişim adresi: http://www.yds.gov.tr/dosyalar/1326977562-3621.pdf