İklim Adaleti Kapsamında Toplumsal Cinsiyet Tartışması

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 1, 104 - 118, 18.12.2019

Ezgi Tatgın

Öz

İklim değişikliği ve kaynaklı sorunların sadece teknik ve çevresel bir sorun şeklinde değerlendirilerek çözülemeyeceği gerçeği son yıllarda kabul gören bir görüş haline gelmiştir. Çünkü iklim kriziyle mücadele yöntemlerinden birisi ekonomik ve çevresel sürdürülebilirlik adına gerekli unsurların kalkınma modellerine dahil edilmesi olarak ele alınabilirken, diğeri sosyal adaletin sağlanmasıdır (Talu, 2017: 69). Bu bakış açısı, eğilimin iklim adaleti kavramına doğru kaymasına vesile olmuştur.  İklim adaleti içerisinde, gelişmekte olan ve gelişmiş ülkeler arasındaki kaynak dağılımının irdelenmesini barındırırken, aynı zamanda kadın, erkek ve LGBTQ bireyler arası, kuşaklar arası, yoksul ve zengin olarak değerlendirilebilen kesimler arası ilişkileri de ele almaktadır. Bu çalışmanın amacı, yerini iklim krizine bırakan iklim değişikliği söylemi içerisinde iklim adaletinin sağlanmasının toplumsal cinsiyet adaleti açısından neden önemli olduğunu açıklamaktır. Çalışma, iklim adaletsizliği ekseninde toplumsal cinsiyet perspektifinden uluslararası iklim değişikliği politikalarının değerlendirilmesi kapsamında oluşturulmuştur. Toplumsal cinsiyete dayalı verilerin eksikliği ve iklim adaleti kavramının toplumsal cinsiyet temelinde ele alınması konusundaki çalışmaların eksikliği, bu çalışmanın bazı noktalarda kısıtlanmasına neden olmuştur. sonuç olarak, iklim adaletsizliğine karşı cinsiyet duyarlı yanıt bulma ihtiyacı bu çalışma ile birlikte ortaya konmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Çevresel Adalet, İklim Adaleti, Toplumsal Cinsiyet Eşitliği

Kaynakça

• Bali Principles of Climate Justice, (2002), International Climate Justice Network.
• Beer, C. T., (2014), Climate Justice, the Global South, and Policy Preferences of Kenyan Environmental NGO, The Global South, Vol. 8, No. 2, The Global South and/in the Global North: Interdisciplinary Investigations (Fall 2014), s: 84-100, Indiana University Press, https://www.jstor.org/stable/pdf/10.2979/globalsouth.8.2.84.pdf, (18.02.2019).
• Dawson, A., (2009), Climate Justice: The Emerging Movement Against Green Capitalism, The Graduate Center City University of New York.
• De Beauvoir, S., (1993), KADIN “İkinci Cins I” Genç Kızlık Çağı, 7. Basım, Payel Yayınları, İstanbul.
• Değirmenci,E., (2010), Kadınlar Ekolojik Dönüşümde, İstanbul: Yeni İnsan Yayınları.
• Dryzek, J. S., Norgaard, R. B., Schlosberg, D., (2011), Climate Change and Society: Approaches and Responses, The Oxford Handbook of Climate Change and Society, Oxford Handbooks Online, http://www.oxfordhandbooks.com/view/10.1093/oxfordhb/9780199566600.001.0001/oxfordhb-9780199566600-e-1?print=pdf, (14.07.2019).
• Durudoğan, H., (2011), Judith Butler ve Queer Etiği, Cogito: Cinsel Yönelimler ve Queer Kuram, no:65-66, s: 87-99.
• First National People of Color Environmental Leadership Summit, (1999), The Principles of Environmental Justice, Washington, DC.
• Gaard, G., (2015), Ecofeminism and Climate Change, Women's Studies International Forum, (49): 23-33, USA.
• Harari, Y. N., (2015), Hayvanlardan Tanrılara: Sapiens, İstanbul: Kolektif Kitap.
• IIED (International Institute for Environment and Development), (2013), Climate Justice and International Development: Policy and Programming, https://pubs.iied.org/pdfs/17170IIED.pdf, (17.08.2019).
• Rawls, J., (1999), A Theory of Justice, Revised Edition, Harvard University Press, USA.
• Savran, A. G., (2004), Beden Emek Tarih, Diyalektik Bir Feminizm İçin, İstanbul: Kanat Yayınları.
• Saygılıgil, F., (2016), Toplumsal Cinsiyet Tartışmaları, İstanbul: Dipnot Yayınları.
• Schlosberg, D., Collins, L. B. (2014). From Environmental To Climate Justice: Climate Change And The Discourse Of Environmental Justice. Wiley Interdisciplinary Reviews: Climate Change, 5(3), 359–374, https://doi.org/10.1002/WCC.275, (14.07.2018).
• Seager, J., (2006), Noticing Gender (or not) in Disasters, GEOFORUM,, 37:(2006), 2–3, https://environment170.files.wordpress.com/2008/12/gendisas-jonise-katrina.pdf, (08.06.2018).
• Second National People of Color Environmental Leadership Summit - Summit II, (2002), Ten Actions of Climate Justice Policies, Environmental Justice and Climate Change Initiative, Summit II National Office, Washington, DC.
• Talu, N., (2017), İklim Değişikliği ve Toplumsal Cinsiyet politika Belirleme Süreçleri, Yasama Dergisi, Yasama Derneği, Dünya Kadınlar Günü Özel Sayısı-III, s: 68-87, http://www.yasader.org/web/yasama_dergisi/2016/sayi33/sayi33_68-87.pdf, (26.08.2019).
• TODAP (Toplumsal Dayanışma için Psikologlar Derneği), (2017), Psikologlar İçin LGBTİ’lerle (Lezbiyen, Gey, Biseksüel, Trans, İnterseks) Çalışma Kılavuzu, İstanbul, http://panel.stgm.org.tr/vera/app/var/files/p/s/psikologlar_icin_lgbtilerle_calisma_kilavuzu_todap.pdf, (02.04.2018).
• Turhan, E., Gündoğan, A. E., Aydın C. İ., Berke M. Ö., (2017), İklim Adaleti Mücadelesi için 10 Durak, Ekoloji Kolektifi, Ankara.
• Uncu, B. A., (2019), İklim İçin Kentler Yerel Yönetimlerde İklim Eylem Planı, 350 Türkiye, https://world.350.org/iklimicinkentler/files/2019/05/350_booklet_2.pdf, (05.03.2019).
• UNEP (United Nations Environment Programme), (2016), Gender Equality and Environment: A Guide to UNEP’S Work, https://www.unpei.org/sites/default/files/Gender_equality_and_the_environment_Guide_to_UNEPs_work-2016.pdf, (05.02.2017).
• Wright, N. J., (2011), Christianity And Environmental Justice, CrossCurrents, Vol. 61, No. 2, Trees, Forests, Animals, Outlaws And Other Topics Theology Rarely Touches (June 2011), s:. 161-190, https://www.jstor.org/stable/24461938?seq=6#page_scan_tab_contents, (15.03.2019).
• Yılmaz, E., S., (2015), Kadın Hareketinde Yeni Bir İvme: Toplumsal Cinsiyet Adaleti, Turkish Policy Quarterly, ss. 107-115, http://turkishpolicy.com/Files/ArticlePDF/a-new-momentum-gender-justice-in-the-womens-movement-winter-2015-tr.pdf, (02.05.2019).