Ortaokul Öğrencilerinin Problem Kurmaya Yönelik Beceri ve Öz Yeterlik İnançlarının İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 17 Sayı: 1, 455 - 485, 25.12.2020

Kemal Özgen , Baran Bayram

https://doi.org/10.33711/yyuefd.693817

Cited By: 7

Öz

Bu araştırmanın amacı ortaokul öğrencilerinin problem kurmaya yönelik becerilerini ve öz yeterlik inançlarını incelemektir. Araştırmada katılımcıların problem kurma becerileri ve öz yeterlik inançlarının; cinsiyet, sınıf seviyesi ve akademik başarı gibi bazı değişkenlere göre anlamlı farklılık gösterip göstermediği de incelenmiştir. Araştırma betimsel tarama yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın katılımcıları 346 ortaokul öğrencisidir. Verilerin toplanması için problem kurma testi ve problem kurma öz yeterlik ölçeği kullanılmıştır. Analizler sonucunda katılımcıların problem kurma becerilerinin iyi düzeyde olduğu ve problem kurmaya yönelik öz yeterlik inançlarının ise yüksek olduğu belirlenmiştir. Katılımcıların problem kurma becerileri cinsiyet ve sınıf seviyesine göre farklılık göstermezken, akademik başarıya göre anlamlı farklılık göstermiştir. Katılımcıların problem kurmaya yönelik öz yeterlikler inançları cinsiyete göre anlamlı farklılık göstermezken, sınıf seviyesi ve akademik başarı değişkenlerine göre anlamlı farklılık göstermektedir. Ayrıca katılımcıların problem kurmaya yönelik öz yeterlik inançlarının problem kurma becerilerinin anlamlı bir yordayıcısı olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ortaokul öğrencileri, Örüntü, Öz yeterlik

Kaynakça

• Adal, A.A., & Yavuz, İ. (2017). Ortaokul öğrencilerinin matematik öz yeterlik algıları ile matematik kaygı düzeyleri arasındaki ilişki. Uluslararası Alan Eğitimi Dergisi, 3(1), 20-41. Akay, H., Soybaş, D., & Argün, Z. (2006). Problem kurma deneyimleri ve matematik öğretiminde açık-uçlu soruların kullanımı. Kastamonu Eğitim Dergisi, 14(1), 129- 146. Akkan, Y., Çakıroğlu, Ü., & Güven, B. (2009). İlköğretim 6. ve 7. sınıf öğrencilerinin denklem oluşturma ve problem kurma yeterlilikleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(17), 41-55. Arıkan, E. E. & Ünal, H. (2015). An investigation of eighth grade students’ problem posing skills (Turkey sample). International Journal of Research in Education and Science, 1(1), 23-30. Arslan, A. (2017). Investigation of secondary school students’ listening anxiety and academic self-efficacy beliefs in terms of various variables. International e-Journal of Educational Studies, 1(1), 12-31. Ayotola, A., & Adedeji, T. (2009). The relationship between mathematics self-efficacy and achievement in mathematics. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 1(1), 953- 957. Bandura, A. (1977). Social learning theory. Englewood Cliffs, NJ, US: Prentice-Hall, Inc. Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action: A social cognitive theory. Englewood Cliffs, NJ, US: Prentice-Hall, Inc. Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York: W.H. Freeman and Company. Bandura, A., & Schunk, D. H. (1981). Cultivating competence, self-efficacy, and intrinsic interest through proximal self-motivation. Journal of Personality and Social Psychology, 41 (3), 586-598. Brown, S. I., & Walter, M. I. (2005). The art of problem posing (3rd ed.). New York: Psychology Press. Cai, J. (1998). An investigation of US and Chinese students' mathematical problem posing and problem solving. Mathematics Education Research Journal, 10(1), 37-50. Cai, J. (2003). Singaporean students’ mathematical thinking in problem solving and problem posing: An exploratory study. International Journal of Mathematical Education in Science and Technology, 34(5), 719-737. Cai, J., & Hwang, S. (2002). Generalized and generative thinking in US and Chinese students’ mathematical problem solving and problem posing. Journal of Mathematical Behavior, 21(4), 401-421. Cai, J., Moyer, J. C., Wang, N., Hwang, S., Nie, B., & Garber, T. (2013). Mathematical problem posing as a measure of curricular effect on students' learning. Educational Studies in Mathematics, 83(1), 57-69. Cai, J., Chen, T., Li, X., Xu, R., Zhang, S., Hu, Y., Zhang, L., & Song, N. (2019). Exploring the impact of a problem-posing workshop on elementary school mathematics teachers’ conceptions on problem posing and lesson design. International Journal of Educational Research. https://doi.org/10.1016/j.ijer.2019.02.004. Christou, C., Mousoulides, N., Pittalis, M., Pitta-Pantazi, D., & Sriraman, B. (2005). An empirical taxonomy of problem posing processes. ZDM, 37(3), 149-158. Çağırgan-Gülten, D. (2013). An investigation of pre-service primary mathematics teachers' math literacy self-efficacy beliefs in terms of certain variables. International Online Journal of Educational Sciences, 5(2), 393-408. Çelik, A., & Yetkin-Özdemir, E. (2011). İlköğretim öğrencilerinin orantısal akıl yürütme becerileri ile oran-orantı problemi kurma becerileri arasındaki ilişki. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(1), 1-11. Dikkartın Övez, F.T., & Çınar, B.A. (2018). Ortaokul 8. sınıf öğrencilerinin cebir bilgileri ve cebirsel düşünme düzeylerinin problem kurma becerileri açısından incelenmesi. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 20(1), 483-502. Doruk, M., Öztürk, M., & Kaplan, A. (2016). Ortaokul öğrencilerinin matematiğe yönelik öz-yeterlik algılarının belirlenmesi: Kaygı ve tutum faktörleri. Adıyaman Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(2), 283-302. Ekici, D. (2016). Ortaokul öğrencilerinin problem kurma stratejilerinin belirlenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir. Ellerton, N.F. (1986). Children's made-up mathematics problems - a new perspective on talented mathematicians. Educational Studies in Mathematics, 17(3), 261-271. English, L.D. (1997). The development of fifth-grade children’s problem-posing abilities. Educational Studies in Mathematics, 34(3), 183-217. English, L.D. (1998). Children's problem posing within formal and informal contexts. Journal for Research in Mathematics Education, 29(1), 83-106. English, L., & Sriraman, B. (2010). Problem solving for the 21 st century. In Sriraman B., English L. (Eds.) Theories of mathematics education (pp. 263-290). Berlin: Springer. Ev-Çimen, E., & Yıldız, Ş. (2018). Altıncı sınıf öğrencilerinin sütun grafiğine uygun problem kurma becerilerinin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 48, 325-354. Fan, X., & Chen, M. (2001). Parental involvement and students' academic achievement: A meta-analysis. Educational Psychology Review, 13(1), 1-22. Fırat-Durdukoca, Ş. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının akademik öz yeterlik algılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Dergisi, 10(1), 69-77. Geçici, M.E. (2018). Sekizinci sınıf öğrencilerinin geometri problemi kurma becerilerinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dicle Üniversitesi, Diyarbakır. Geçici, M.E., & Aydın, M. (2019). Sekizinci sınıf öğrencilerinin geometri problemi kurma becerileri ile geometri öz-yeterlik inançları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 12(2), 431-456. Gonzales, N. A. (1998). A blueprint for problem posing. School Science and Mathematics, 98(8), 448-456. Grootenboer, P., & Marshman, M. (Ed.) (2016). The affective domain, mathematics, and mathematics education. In Mathematics, affect and learning (pp. 13-33). Springer, Singapore. Hackett, G., & Betz, N.E. (1989). An exploration of the mathematics self- efficacy/mathematics performance correspondence. Journal for Research in Mathematics Education, 20(3), 261-273. Hekimoglu, S., & Kittrell, E. (2010). Challenging students' beliefs about mathematics: The use of documentary to alter perceptions of efficacy. Problems, Resources, and Issues in Mathematics Undergraduate Studies, 20(4), 299-331. Hoffman, B. (2010). “I think I can, but I'm afraid to try”: The role of self-efficacy beliefs and mathematics anxiety in mathematics problem-solving efficiency. Learning and Individual Differences, 20(3), 276-283. Katrancı, Y., & Şengül, S. (2019). Ortaokul öğrencilerinin matematik problemi oluşturma, matematik problemi çözme ve matematiğe yönelik tutumları arasındaki ilişkiler. Eğitim ve Bilim, 44(197), 1-24. Kılıç, Ç. (2013). Sınıf öğretmeni adaylarının farklı problem kurma durumlarında sergilemiş oldukları performansın belirlenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(2), 1195-1211. Kılıç, Ç. (2019). Örüntü arama stratejisi ile çözülebilecek problemleri kurmada ortaokul öğrencilerinin performanslarının incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27(2), 647- 656. Kilpatrick, J. (1987). Problem formulating: Where do good problems come from? In A. H. Schoenfeld (Ed.), Cognitive science and mathematics education (pp. 123-147). New Jersey, Lawrence Erlbaum Associates, Inc. Koç, C., & Arslan, A. (2017). Ortaokul öğrencilerinin akademik öz yeterlik algıları ve okuma stratejileri bilişüstü farkındalıkları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 745-778. Korkut, F. (2002). Lise öğrencilerinin problem çözme becerileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 177-184. Kovács, Z. (2017). Mathematic teacher trainees facing the “what-if-not” strategy: A case study. In A. Ambrus, & É. Vásárhelyi (Eds.), Problem solving in mathematics education (pp. 68-81), Hungary, Budapest: Eötvös Loránd University. Leung, S.S. (2013). Teachers implementing mathematical problem posing in the classroom: Challenges and strategies. Educational Studies in Mathematics, 83(1), 103-116. Matsui, T., Matsui, K., & Ohnishi, R. (1990). Mechanisms underlying math self-efficacy learning of college students. Journal of Vocational Behavior, 37(2), 225-238. Miles, M.B., & Huberman, A.M. (1994). An expanded source book: Qualitative data analysis. London: Sage Publications. Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2013). Ortaokul matematik dersi (5, 6, 7 ve 8. Sınıflar) öğretim programı. Ankara: MEB Basımevi. Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2018). Matematik dersi öğretim programı (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Ankara: MEB Basımevi. Ngah, N., Ismail, Z., Tasir, Z., & Mohamad Said, M.N.H. (2016). Students’ ability in free, semi-structured and structured problem posing situations. Advanced Science Letters, 22(12), 4205-4208. Nicolaou, A.A., & Philippou, G.N. (2007). Efficacy beliefs, problem posing, and mathematics achievements. In D. Pitta-Pantazi, & G. Phillippou (Eds.), Proceedings of the V Congress of the European Society for Research in Mathematics Education (pp. 308-317). Larnaca, Department of Education, University of Cyprus. Nixon-Ponder, S. (1995). Using problem-posing dialogue: In adult literacy education. Adult Learning, 7(2), 10-12. Özgen, K., & Bayram, B. (2019). Problem kurma öz yeterlik ölçeğinin geliştirilmesi. İlköğretim Online, 18(2), 663-680. Özgen, K., Aydın, M., Geçici, M.E., & Bayram, B. (2017). Sekizinci sınıf öğrencilerinin problem kurma becerilerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Türk Bilgisayar ve Matematik Eğitimi Dergisi, 8(2), 218-243. Özgen, K., Aydın, M., Geçici, M. E., & Bayram, B. (2019). An investigation of eighth grade students' skills in problem-posing. International Journal for Mathematics Teaching & Learning, 20(1), 106-130. Pajares, F. (1996). Self-efficacy beliefs in academic settings. Review of Educational Research, 66(4), 543–578. Pajares, F., & Graham, L. (1999). Self-efficacy, motivation constructs, and mathematics performance of entering middle school students. Contemporary Educational Psychology, 24(2), 124-139. Pajares, F., & Miller, M.D. (1994). Role of self-efficacy and self-concept beliefs in mathematical problem solving: A path analysis. Journal of Educational Psychology, 86(2), 193-203. Polya, G. (1973). How to solve it: A new aspect of mathematical method. New Jersey: Princeton University Press. Reilly, D., Neumann, D.L., & Andrews, G. (2019). Investigating gender differences in mathematics and science: Results from the 2011 trends in mathematics and science survey. Research in Science Education, 49(1), 25-50. Ruane, J.M. (2005). Essentials of research methods – A guide to social science research. Blackwell Publishing, Australia. Semizoğlu, R. (2013). İlköğretim 5. Sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama ve görsel okuma düzeyi ile problem kurma becerisi arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara. Silver, E.A. (1987). Foundations of cognitive theory and research for mathematics problem- solving instruction. In Cognitive Science and Mathematics Education (Ed. Schoenfeld H. A.). New Jersey: Routledge. Silver, E.A., & Cai, J. (1996). An analysis of arithmetic problem posing by middle school. Journal for Research in Mathematics Education, 27(5), 521-539. Silver, E.A., Mamona-Downs, J., Leung, S.S., & Kenney, P.A. (1996). Posing mathematical problems: An exploratory study. Journal for Research in Mathematics Education, 27(3), 293-309. Skaalvik, E.M., Federici, R.A., & Klassen, R.M. (2015). Mathematics achievement and self-efficacy: Relations with motivation for mathematics. International Journal of Educational Research, 72(1), 129-136. Stoyanova, E., & Ellerton, N.F. (1996). A framework for research into students’ problem posing in school mathematics. In P. Clarkson (Ed.), Technology in mathematics education (pp.518–525), Melbourne: Mathematics Education Research Group of Australasia. Şengül-Akdemir, T., & Türnüklü, E. (2017). Ortaokul 6. sınıf öğrencilerinin açılar ile ilgili problem kurma süreçlerinin incelenmesi. International Journal of New Trends in Arts, Sports & Science Education, 6(2), 17-39. Teddlie, C., & Yu, F. (2007). Mixed methods sampling: A typology with examples. Journal of Mixed Methods Research, 1(1), 77-100. Tichá, M., & Hošpesová, A. (2009). Problem posing and development of pedagogical content knowledge in pre-service teacher training. In V. Durand-Guerrier, S. Soury- Lavergne, & F. Arzarello (Eds.), Proceedings of the Sixth Congress of the European Society for Research in Mathematics Education (pp. 1941-1950). Lyon: Institute National de Recherche Pédagogique. Toluk-Uçar, Z. (2009). Developing pre-service teachers understanding of fractions through problem posing. Teaching and Teacher Education, 25(1), 166-175. Türnüklü, E., Ergin, A.S. & Aydoğdu, M.Z. (2017). 8. sınıf öğrencilerinin üçgenler konusunda problem kurma çalışmalarının incelenmesi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(24), 467-486. Ünlü, M., & Sarpkaya-Aktaş, G. (2017). Ortaokul matematik öğretmeni adaylarının cebirsel ifade ve denklemlere yönelik kurdukları problemlerin incelenmesi. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 8(1), 161-187. Weissglass, J. (2002). In focus... inequity in mathematics education: Questions for educators. The Mathematics Educator, 12(2), 34-39. Yuan, X., & Sriraman, B. (2011). An exploratory study of relationships between students’ creativity and mathematical problem-posing abilities. In B. Sriraman & K. Lee (Eds.), The elements of creativity and giftedness in mathematics (pp. 5-28). Rotterdam: Sense Publishers. Zimmerman, B.J. (2000). Self-efficacy: An essential motive to learn. Contemporary Educational Psychology, 25(1), 82-91.