Öğretmenlerin Dijital Vatandaşlığa Yönelik Algılarının İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 17 Sayı: 1, 534 - 556, 25.12.2020

Serdar Arcagök

https://doi.org/10.33711/yyuefd.693832

Cited By: 9

Öz

Bu araştırmanın amacı öğretmenlerin dijital vatandaşlığa yönelik algılarını belirlemektir. Araştırmada betimsel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini 2018-2019 öğretim yılında Şırnak il merkezindeki eğitim kurumlarında farklı branşlarda görev yapan öğretmenler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise Şırnak il merkezindeki eğitim kurumlarında görev yapan ve seçkisiz yolla belirlenen 215 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırma verileri, “Dijital Vatandaşlık Ölçeği” aracılığıyla sağlanmıştır. Elde edilen veriler SPSS paket programı ile analiz edilmiştir. Elde edilen bulguların analizi sonucunda verilerin normal dağılım gösterdiği saptandığından araştırmada bağımsız örneklem t testi ve tek yönlü Anova analizleri kullanılmıştır. Ayrıca aritmetik ortalama ve standart sapma değerleri kullanılmıştır. Araştırma sonucunda öğretmenlerin dijital vatandaşlık algılarının orta düzeyde olduğu belirlenmiştir. Öğretmenlerin dijital vatandaşlık algılarının branş değişkenine göre farklılaşmadığı saptanmıştır. Buna karşın erkek öğretmenlerin dijital vatandaşlığa yönelik algıları kadın öğretmenlere göre daha yüksek düzeyde belirlenmiştir. Ayrıca 1-5 yıllık mesleki kıdeme sahip öğretmenlerin dijital vatandaşlık algısı diğer mesleki kıdeme sahip öğretmenlere göre daha yüksek düzeyde tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Algı, Dijital vatandaşlık

Kaynakça

• Aladağ, S. ve Çiftci, S. (2017). An investigation of the relationship between digital citizenship levels of preservice primary school teachers and their democratic values. European Journal of Education Studies, 3(6), 171- 184. Aslan, S. (2016). İlköğretim sosyal bilgiler öğretmen adaylarını dijital vatandaşlık davranışlarını bazı değişkenler açısından incelenmesi (fırat, dicle, siirt, adıyaman üniversiteleri örneği) . (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). T.C. Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Sosyal Bilgiler Eğitimi Ana Bilim Dalı, Elazığ. Aydemir, M . (2019). Yenilenen sosyal bilgiler dersi öğretim programının dijital vatandaşlık ve alt boyutları açısından incelenmesi. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4 (2) , 15-38. Bakır, E.(2016). Sınıf öğretmeni adaylarının dijital vatandaşlık seviyelerinin dijital vatandaşlık alt boyutlarına göre incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitim Anabilim Dalı, Trabzon. Banks, J. A. (2004). Teaching for social justice, diversity, and citizenship in a global world. The Educational Forum, 68 (4), 296-305. Bardakçı, S., Akyüz, H.İ., Samsa-Yetik, S. ve Keser, H. (2014). Öğretmen adaylarının dijital vatandaşlık eğilimleri üzerine sosyokültürel bir inceleme. 8th International Computer & Instructional Technologies Symposium (ICITS), Trakya University, Edirne. Barth, J. L. ve Demirtaş, A. (1997). İlköğretim sosyal bilgiler öğretimi. Ankara: Yök/ Dünya bankası milli eğitimi geliştirme projesi hizmet öncesi öğretmen eğitimi. Educational Forum, 68, 289-298. Baş, T. (2003). Anket, nasıl yapılır, uygulanır, değerlendirilir? Ankara: Seçkin yayıncılık. Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara:PegemA Yayıncılık. Kaya, B. & Kaya, A. . (2012). Teknoloji çağında öğretmen adaylarının küresel vatandaşlık algıları. Sakarya University Journal of Education, 2 (3), 81-95. Ceylan, Ş. (2014). Okul öncesi öğretmenlerinin dünya vatandaşlığı eğitimi ile ilgili görüşleri. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 7(1), 78-93. Çubukcu, A. & Bayzan, Ş. (2013). Türkiye’de dijital vatandaşlık algısı ve bu algıyı internetin bilinçli, güvenli ve etkin kullanımı ile artırma yöntemleri. Middle Eastern & African Journal of Educational Research, 5, 148-174. Çepni O., Oğuz S. ve Kılcan B. (2014). İlköğretim Öğrencilerinin Dijital Vatandaşlığa Yönelik Görüşleri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi. 18 (3), 251-266. Dere, İ., Yavuzay, M . (2019). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının dijital vatandaşlık göstergelerinin incelenmesi. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8 (3) , 2400-2414 Doğan, İ. (2005). Vatandaşlık, demokrasi ve insan hakları. Ankara: Pegem Yayıncılık Engin, G., ve Sarsar, F. (2015). Investigation of primary school teacher candidates‟ global citizenship levels. International Journal of Human Sciences, 12(1), 150-161 Farmer, L. (2010) 21. Century Standarts for Information Literacy. Leadership, 39 (4), 20-22. Fluck, A., & Dowden, T. (2013). On the Cusp of Change: Examining Preservice Teachers' Beliefs about ICT and Envisioning the Digital Classroom of the Future. Journal of Computer Assisted Learning, 29 (1), 43-52. doi: 10.1111/j.1365-2729.2011.00464.x George, D., & Mallery, M. (2010). SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference, 17.0 update (10a ed.) Boston: Pearson. Gibson, K.L, Rimmington G.M. & Landwehr-Brown M. (2008). Developing global awareness and responsible world citizenship with global learning, ISSN: 0278-3193 print / 1940- 865X online. Giddens, A. (2008) The third way, the renewal of social democracy . Cambridge: Polity. Görmez, E. (2017). İlkokul sosyal bilgiler programının dijital vatandaşlık ve alt boyutları açısından yeterliliği. International Journal of Social Science 2,(60), 1-15. İşman, A. & Güngören, Ö. C. (2014). Digital citizenship. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 13(1), 73-77. Hollandsworth, R., Donovan, J., Welch, M.: Digital citizenship: you can’t go home again. TechTrends, 61, 524–530 Kadll, J. H., Kumba B.D., & Kanamad S.J. (2010). Students perspectives·on internet usage: a case study. Information Studies, 16 (2), 103-112. Kan, Ç. (2009). Sosyal bilgiler eğitiminde küresel vatandaşlık. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(26), 25-30. Karaduman, H. (2011). 6. sınıf sosyal bilgiler dersinde dijital vatandaşlığa dayalı etkinliklerin öğrencilerin dijital ortamdaki tutumlarına etkisi ve öğrenme öğretme sürecine yansımaları. (Yayımlanmamış Doktora Tezi) , Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. Karasar, N. (2000). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayınevi. Kaya, A. ve Kaya, B. (2014). Öğretmen adaylarının dijital vatandaşlık algısı. International Journal of Human Sciences, 11(2), 346-361. Kilci, Z. (2019). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin dijital vatandaşlığa yönelik görüşleri ve uygulamaları, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Sosyal Bilgiler Eğitimi Programı Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Anabilim Dalı, Eskişehir, 2019. Kocadağ, T. (2012). Öğretmen adaylarının dijital vatandaşlık düzeylerinin belirlenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Anabilim Dalı, Trabzon. Kozan, M. (2018). Öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık düzeyleri ve siber zorbalığa ilişkin duyarlılıklarının incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). T.C. Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Anabilim Dalı, Elazığ. Kuş, Z., Güneş, E., Başarmak, U., & Yakar, H. (2017). Development of a Digital Citizenship Scale for Youth: A validity and reliability study. Journal of Computer and Education Research , 5 (10) , 298-316. Lim, M. (2008). Digital media and Malaysia’s electoral reform movement. citizenship and democratization in southeast in asi. Boston: Brill. Lindsey, L. (2015). Preparing teacher candidates for 21st century classrooms: A Study of digital citizenship. Doctoral dissertation, Arizona State University, Arizona Merey, Z., Karatekin, K. & Kuş, Z. (2012). İlköğretimde vatandaşlık eğitimi: karşılaştırmalı kuramsal bir çalışma. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(3), 795-821. Mossberger, K., Tolbert, C., & S. McNeal, R. (2007). Digital Citizenship: The internet, society, and participation. London, England: The MIT Press. Ortloff, D. H. (2011). Moving the borders: multiculturalism and global citizenship in the German social studies classroom, Educational Research, 53 (2), 137-149. Oxfam (2006). Education for global citizenship: A guide for schools. http://www.oxfam.org.uk/coolplanet/teachers/globciti/downloads/gcguide06.pdf . Erişim Tarihi: 6.10.2019. Oyedemi, T. D. (2012). The Partially Digital: Internet, Citizenship, Social Inequalities, And Digital Citizenship. In South Africa. Unpublished doctoral dissertation, Obafemı Awolowo Unıversity, Nigeria. Sakallı, H. (2015). Sınıf öğretmeni adaylarının dijital vatandaşlık düzeyleri ile siber zorbalık eğilimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). T.C. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İlköğretim Anabilim Dalı Sınıf Öğretmenliği Programı, Aydın. Ribble, M. & Bailey, G. (2007). Digital citizenship in schools. Washington, DC: ISTE. Ribble, M., Bailey, G., & Ross, T. (2004). Digital citizenship: Addressing appropriate technology behavior. Learning and Leading with Technology, 32, 6–9. Schattle, H. (2008). Education for global citizenship: Illustrations of ideological pluralism and adaptation, Journal of Political Ideologies, 13 (1),73-94. Som Vural, S , Kurt, A . (2018). Üniversite Öğrencilerinin Bakış Açısıyla Dijital Vatandaşlık Göstergelerinin İncelenmesi. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 8 (1), 60-80. Stavenhagen, R. (2008). Building interculturel citizenship through education: A human rights approach. European Journal of Education, 43(2), 161-179. Symantec. (2010). The Norton online family report. http://proquest.umi.com/pqdweb ?did=2058416671&sid=1&Fmt=3&clientId=41947&RQT=309&VNam e=PQD. Erişim Tarihi: 08.09.2019. Takkac, M. & Akdemir,A. S.(2012). Training future members of the world with an understanding of global citizenship. Procedia - Social And Behavioral Sciences 47, 881 – 885. Tatlı, A. (2018). Öğretmenlerin dijital vatandaşlık düzeylerinin bilgi okuryazarlığı ile internet ve bilgisayar kullanım özyeterlikleri bağlamında değerlendirilmesi, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), T.C. Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Bilgisayar Ve Öğretim Teknolojileri Eğitim Anabilim Dalı Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bilim Dalı, Konya. Tezcan, M. (2004). Postmodern ve küresel toplumda eğitim. Ankara: Anı Yayıncılık. Thio, A. (2005). Sociolog: A Brief Introduction. Boston: Pearson. Turan S . ve Karasu A. E. (2018). 2018 sosyal bilgiler öğretim programı'nın dijital vatandaşlık bağlamında incelenmesi. Eğitim ve Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 1(1), 28-38. Villano, M. (2008). Text unto other As You Would Have Them Text Unto You. The Journal, 35(9) 47-51. Vural, S. ve Kurt, A. (2018). Üniversite öğrencilerinin bakış açısıyla dijital vatandaşlık göstergelerinin incelenmesi. Educational Technology Theory and Practice, 8 (1), 60-80. Zahabioun, S., Yousefy, A., Yarmohammadian, M. H. & Keshtiaray, N. (2013). Global citizenship education and ıts ımplications for curriculum goals at the age of globalization, International Education Studies, 6 (1), 195-206.