Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Yansıma ve Kırınım Konusundaki Bağlamlaşmış Bilgileri

Yıl 2020, Cilt: 17 Sayı: 1, 722 - 740, 25.12.2020

Hafife Bozdemir Yüzbaşıoğlu Ebru Ezberci Çevik , Mehmet Altan Kurnaz

https://doi.org/10.33711/yyuefd.751832

Cited By: 3

Öz

Araştırmada kırınım ve yansıma konuları ele alınarak, fen bilgisi öğretmen adaylarının bu olgulara ilişkin bağlamlaşmış bilgilerini tespit etmek amaçlanmıştır. Çalışma grubunu Batı Karadeniz Bölgesi'ndeki bir eğitim fakültesinde öğrenim görmekte olan 40 fen bilgisi öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmada veriler, iki aşamalı çoktan seçmeli sorulardan oluşan bir test ile toplanmıştır. İlk aşama soruları çoktan seçmeli, ikinci aşama sorularıysa açık uçlu sorulardan oluşmaktadır. İlk aşama soruları bağlam bilgisini bilmeyi gerektirmektedir. İkinci aşama sorularıysa ilgili bağlama dair fizik bilgilerini bağlamlaştırmayı gerektirmektedir. Çoktan seçmeli soruların olduğu ilk aşamadaki sorular (1. ve 3. soru) nicel, diğer sorular (2. ve 4. soru) nitel olarak analiz edilmiştir. Nitel boyutunda öğretmen adaylarının verdikleri cevaplar kategorize edilmiştir. Araştırma sonucunda öğretmen adaylarının, ilk aşama sorularından hareketle, çoğunluğunun bağlam bilgisine sahip olduğu görülmüştür. İkinci aşama sorularında, sorulardaki bağlamlarla ilgili fizik bilgilerini kullanamadıkları, alternatif fikirler ve çizimler içeren cevaplar verdikleri tespit edilmiştir. Bu bulgular doğrultusunda öğretmen adaylarının kırınım ve yansıma konularına dair bağlam bilgisi olduğu ancak bu bilgilerini bağlamlaştırmada başarılı olamadıkları sonucuna varılmıştır. Bu sonuçlar doğrultusunda fizik konularının öğretiminde, öğretmen adaylarına bağlam örnekleriyle beraber fizik bilgilerini o bağlamda nasıl kullanacaklarına dair bilgiler de verilmesi önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Bağlamlaşmış bilgi, bağlam bilgisi

Kaynakça

• Ayvacı, H. Ş., Er Nas, S., & Dilber, Y. (2016). Bağlam temelli rehber materyallerin öğrencilerin kavramsal anlamaları üzerine etkisi:“iletken ve yalıtkan maddeler” örneği. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 51-78. Barker, V., & Millar, R. (2000). Students' reasoning about basic chemical thermodynamics and chemical bonding: what changes occur during a context-based post-16 chemistry course?. International Journal of Science Education, 22(11), 1171-1200. Bennett, J., & Holman, J. (2002). Context-based approaches to the teaching of chemistry: What are they and what are their effects?. In J. K. Gilbert, O. De Jong, R. Justi, D. F. Treagust, & J.H. Van Driel (Eds.), Chemical Education: Towards research-based practice (pp. 165-184). Dordrecht: Springer. Bennett, J., Lubben, F., & Hogarth, S. (2007). Bringing science to life: A synthesis of the research evidence on the effects of context‐based and STS approaches to science teaching. Science Education, 91(3), 347-370. Chen, C.C., Lin, H. S., & Lin, M. L. (2002). Developing a two-tier diagnostic ınstrument to assesshigh school students’ understanding- the formation of images by a plane mirror. Proceedings-National Science Council Republic of China Part D Mathematics Science and Technology Education, 12(3), 106-121. Choi, H. J., & Johnson, S. D. (2005). The effect of context-based video instruction on learning and motivation in online courses. The American Journal of Distance Education, 19(4), 215-227. Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2007). Research methods in education. London: Routledge/Falmer. Demirci, N., & Ahçı, M. (2016). Işık ve optik konuları ile ilgili üniversite öğrencilerinin kavramsal anlama düzeyleri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 10(1), 142-181. Epik, Ö., Kalem, R., Kavcar, N., & Çallıca, H.(2002). Işık, görüntü oluşumu ve görüntü gözlenmesi kavramları hakkında öğrenci görüşlerinin incelenmesi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 64-73. Fredlund, T., Airey, J., & Linder, C. (2012). Exploring the role of physics representations: an illustrative example from students sharing knowledge about refraction. European Journal of Physics, 33(3), 657-666. Goldberg, F. M., & McDermott, L. C. (1983). Not all the wrong answers students give represent misconceptions. Examples from interview on geometrical optics. In H. Helm, & J. D. Novak (Eds.) Proceedings of an international seminar on misconceptions in science and mathematics (pp. 335-345). Ithaca, NY: Cornell University. Henning, P. (1998). Everyday cognition and situated learning. In D. Jonassen (Ed.), Handbook of research on educational communications and technology (pp. 110-125). New York: Simon & Schuster. John, M., Molepo, J. M., & Chirwa, M. (2018) Secondary school learners’ contextualized knowledge about reflection and refraction: a case study from South Africa. Research in Science & Technological Education, 36(2), 131-146. Kaewkhong, K., Emarat, N., Arayathanitkul, K., Soankwan, C., & Chitaree, R. (2008) Student’s misunderstanding in using a ray diagram in light refraction. Thai Journal of Physic, 3, 175-176. Kaewkhong, K., Mazzolini, A.,Emarat, N., & Arayathanitkul, K. (2010). Thai high-school students’misconceptions about and models of light refraction through a planar surface.Physics Education, 45, 97-107. Kaltakçı Gürel, D., Eryılmaz, A., & McDermott, L. C. (2016). Identifying pre-service physics teachers’ misconceptions and conceptual difficulties about geometrical optics. European Journal of Physics, 37(4), 1-30. Kara, M., Kanlı, U., & Yağbasan, R. (2003). Lise 3. sınıf öğrencilerinin ışık ve optikle ilgili anlamakta güçlük çektikleri kavramların tespiti ve sebepleri. Milli Eğitim Dergisi, 158, 221-232. Karasar, N. (2002). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları. Karslı, F., & Yiğit, M. (2015). Lise 12. sınıf öğrencilerinin alkanlar konusundaki kavramsal anlamalarına bağlam temelli öğrenme yaklaşımının etkisi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 43-62. Kocakülah, A., & Demirci, N. (2010). Ortaöğretim öğrencilerinin görüntü ve düzlem aynada görüntü oluşumuna ilişkin kavramsal anlamaları. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 4(1), 141-162. Kurnaz, M. A., & Çepni, S. (2012). An evaluation of changes to the Turkish high school physics curriculum. International Education Studies, 5(5), 92-108. Kurnaz, M. A. (2013). Fizik öğretmenlerinin bağlam temelli fizik problemleriyle ilgili algılamalarının incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(1), 375-390. Kutu, H., & Sözbilir, M. (2011). Yaşam temelli ARCS öğretim modeliyle 9. sınıf kimya dersi ‘hayatımızda kimya’ ünitesinin öğretimi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(1), 29-62, 2011. Lave, J. (1993). The practice of learning. In S. Chaiklin, & J. Lave. (Eds.), Understanding practice (pp. 3-32). New York: Cambridge University Press. Lubben, F., Campbell, B., & Dlamini, B. (1996). Contextualizing science teaching in Swaziland: some student reactions. International Journal of Science Education, 18(3), 311-320. Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). Fen bilimleri dersi öğretim programı (İlkokul ve Ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Ankara: MEB Yayınevi. Paliç Şadoğlu, G. (2016). The cognitive structures of Turkish pre-service teachers in relation to the concept of light. Universal Journal of Educational Research, 4(9), 2181-2190. Patton, M.Q. (1997). How to use qualitative methods in evaluation. Newbury Park, CA: SAGE Publications. Putsoa, E. B. (1992). Investigating the ability to apply scientific knowledge, through processskills, among high schools leavers in Swaziland. Unpublished D. Phil thesis, University of New York. Rivet, A., & Krajcik, J. (2008). Contextualizing instruction: Leveraging students’ prior knowledge and experiences to foster understanding of middle school science. Journal of Research in Science Teaching, 45(1), 79-100. Seçer, S. (2015). 7.sınıf öğrencilerinin ışığın kırılması konusundaki kavramsal gelişimlerinin sosyal yapılandırmacı bakış açısından incelenmesi. Doktora Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü. Selley, N. J. (1996). Children's ideas on light and vision. International Journal of Science Education, 18(6), 713-723. Şensoy, Ö., & Gökçe, B. (2017). Yaşam temelli öğrenme yaklaşımının öğrencilerin başarı ve motivasyonları üzerine etkisi. International Journal of Social Science, 56, 37-52. Topuz, F. G., Gençer, S., Bacanak, A., & Karamustafaoğlu, O. (2013). Bağlam temelli yaklaşım hakkında fen ve teknoloji öğretmenlerinin görüşleri ve uygulanabilme düzeyleri. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 240-261. Whitelegg, E., & Parry, M. (1999). Real-life contexts for learning physics: meanings, issues and practice. Physics Education, 34(2), 68-72. Uzun, F. (2013). Bağlam temelli yaklaşıma dayalı genel fizik-1 laboratuvar dersinin fen bilgisi öğretmen adaylarının başarılarına, bilimsel süreç becerilerine, motivasyonlarına ve hatırlamalarına etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ürek, H., & Dolu, G. (2018). Gaz yasalarıyla ilgili geleneksel ve bağlam temelli problemlerin çözülebilme durumuna yönelik bir araştırma. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 19-34. Yıldırım, G., & Gültekin, M. (2017). İlkokul 4. sınıf fen ve teknoloji dersinde bağlam temelli öğrenme uygulamaları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 81-101.