Öğretmen Adaylarının Ücretli Öğretmen Kavramına İlişkin Metaforik Algıları

Yıl 2023, Cilt: 20 Sayı: 1, 79 - 107, 17.04.2023

İbrahim Halil Doğan , Mesut Aydın

https://doi.org/10.33711/yyuefd.1116444

Öz

Araştırmada, öğretmen adaylarının ücretli öğretmen kavramına ilişkin metaforik algılarını ortaya çıkarmak amaçlanmıştır. Araştırma, nitel bir yönteme sahip olup araştırma modeli olarak olgubilim (fenomenoloji) modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, İnönü Üniversitesinde 2021-2022 eğitim-öğretim yılında öğrenim gören Sosyal Bilgiler Öğretmenliği, Türkçe Öğretmenliği, İlköğretim Matematik Öğretmenliği, Sınıf Öğretmenliği, Okul Öncesi Öğretmenliği ve Fen Bilgisi Öğretmenliği 4. sınıf öğretmen adayları içerisinden 107 kadın ve 37 erkek olmak üzere toplam 144 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmanın çalışma grubu belirlenirken ölçüt örnekleme ve basit seçkisiz örnekleme yöntemleri kullanılmıştır. Araştırmanın verileri, yarı yapılandırılmış açık uçlu görüşme formu aracılığıyla toplanmıştır. Verilerin analizi ve yorumlanması sürecinde içerik analizi (tümevarım) tekniği kullanılmıştır. Araştırmadaki metaforik çağrışımlarından elde edilen verilerle toplamda 95 metafora ulaşılmıştır. Bu metaforlar içerisinden en sık vurgulanan Köle (20) metaforu olurken sıklıkla vurgulananlar arasında; Mevsimlik işçi (5), Taşeron işçi (3), Amele (3), Emek hırsızlığı (3) ve Asgari ücret (2) metaforlarının olduğu sonucuna varılmıştır. Çıkan sonuçlardan da anlaşılacağı üzere öğretmen adayları tarafından ücretli öğretmenlik uygulamasına duyulan memnuniyetsizlik dile getirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Metafor, Öğretmen adayları, MEB, Ücretli öğretmen

Metaphorical Perceptions of Teacher Candidates on the Concept of a Paid Teacher

Öz

This study aimed to reveal the metaphorical perceptions of teacher candidates about the concept of a paid teacher. This research has a qualitative method and the phenomenology model was used as the research model. The study group of the present research consisted of 107 female and 37 male pre-service teachers from Social Studies Teaching, Turkish Language Teaching, Primary Education Mathematics Teaching, Classroom Teaching, Preschool Teaching and Science Teaching 4th-grade teacher candidates studying at İnönü University in the 2021-2022 academic year. It consisted of 144 teacher candidates. While determining the study group of this research, criterion sampling and simple random sampling methods were used. The research data were collected through a semi-structured open-ended interview form. The content analysis (induction) technique was used in the analysis and interpretation of the data. With the data obtained from the metaphoric connotations in this research, 95 metaphors were reached. Among these metaphors, Slave (20) was the most frequently emphasized metaphor. It was concluded that there were metaphors of seasonal worker (5), subcontracted worker (3), worker (3), theft of labor (3) and Minimum wage (2). The dissatisfaction with the paid teaching practice was expressed by the pre-service teachers.

Anahtar Kelimeler

Metaphor, Teacher Candidates, MEB, Paid Teacher

Kaynakça

• Alver, V. (2017). Ücretli öğretmenlerin ahs ve matematiksel programlama modeli ile ilk ve ortaöğretim okullarına atama probleminin çözümü: Kırıkkale'de bir uygulama. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi], Kırıkkale Üniversitesi.
• Arslan, M. M., & Bayrakçı, M. (2006). Metaforik düşünme ve öğrenme yaklaşımının eğitim-öğretim açısından incelenmesi. Milli Eğitim, 35(171), 100-108. https://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/Milli_Egitim_Dergisi/171/171/8.pdf
• Ayna, Y. & Deniz, L (2022). Ücretli öğretmenlik: Bir metafor çalışması. Necmettin Erbakan Üniversitesi Ereğli Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 53-71. https://dergipark.org.tr/tr/pub/neueefd/issue/70889/1117676
• Bayram, G. (2009). Öğretmenlerin istihdam biçimi farklılıkları ve yarattığı sorunlar: Ankara'da çalışan sözleşmeli ve ücretli öğretmenlerin görüşlerine dayalı bir araştırma. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi], Ankara Üniversitesi.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2021). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi.
• Cerit, Y. (2008). Öğretmen kavramı ile ilgili metaforlara ilişkin öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(4), 693-712. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tebd/issue/26110/275093
• Çınkır, Ş. & Kurum, G. (2017). Atanmak ya da atanamamak: Ücretli öğretmenlerin yaşadıkları sorunlar. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 5(3), 9-35. https://dergipark.org.tr/tr/pub/enad/issue/32382/359515
• Dali, N. (2017). Eğitimde yeni istihdam politikaları ve esnek çalışma ilişkileri: Eskişehir'de ücretli öğretmenler üzerine bir saha araştırması. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi], Anadolu Üniversitesi.
• De Guerrero, M. C. & Villamil, O. S. (2002). Metaphorical conceptualizations of ESL teaching and learning. Language Teaching Research, 6(2), 95-120. https://doi.org/10.1191/1362168802lr101oa
• Doğan, S., Demir, S. B. & Turan, N. (2013). Ücretli öğretmenlik uygulamasının değerlendirilmesi. Electronic Turkish Studies, 8(12), 371-390. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.5850
• Emirgazi İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü (2021, 29 Ekim). Ders ücreti karşılığında (ücretli) öğretmen görevlendirme esasları. https://emirgazi.meb.gov.tr/
• Epçaçan, C. (2016). Öğretmen adaylarının KPSS ve öğretmenlik atamaları hakkındaki görüşleri. Electronic Turkish Studies, 11(3), 1065-1090. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9390
• Gökşen, O. (2019). Ücretli öğretmenlerin yaşadığı sorunlara ilişkin nitel bir araştırma. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi], Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi.
• Gözler, A. & Konca, A. S. (2021). Öğretmen adaylarının ücretli öğretmenliğe yönelik algılarının incelenmesi. Ahi Bilge Eğitim Dergisi (ABED), 2(1), 56-67. https://www.ahibilge.com/wp-content/uploads/2021/07/56-67.pdf
• Güvercin, G. (2014). Informal workplace practices and learning experiences of permanent and hourly - paid teachers: A comparative study. [Yayımlanmamış doktora tezi], Boğaziçi Üniversitesi.
• Kanat, K. (2018). Ücretli öğretmenlik uygulamasına ilişkin öğretmen ve yönetici görüşleri. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi], Maltepe Üniversitesi.
• Lakoff, G. & Johnson, M. (1980). Conceptual metaphor in everyday language. The Journal of Philosophy, 77(8), 453-486. https://doi.org/10.2307/2025464
• Levine, P. M. (2005). Metaphors and images of classrooms. Kappa Delta Pi Record, 41(4), 172-175. https://doi.org/10.1080/00228958.2005.10532066
• Merriam, S. B. (2018). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber (3. Baskı). Nobel Yayıncılık.
• Mete, Z. D. (2019). Okul yöneticilerinin ve ücretli öğretmenlerin ücretli öğretmenlik uygulamasına ilişkin görüşleri: Eyüp ilçesi örneği. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi], Bahçeşehir Üniversitesi.
• Milli Eğitim Bakanlığı (1965). 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu.
• Öğülmüş, K. (2012). Ücretli öğretmenlerin görevlerini yaparken karşılaştıkları sorunlar ve ücretli öğretmenlik uygulamasının okul yöneticilerince değerlendirilmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi], Gaziosmanpaşa Üniversitesi.
• Öğülmüş, K., Yıldırım, N. & Aslan, G. (2013). Ücretli öğretmenlerin görevlerini yaparken karşılaştıkları sorunlar ve ücretli öğretmenlik uygulamasının okul yöneticilerince değerlendirilmesi. İlköğretim Online, 12(4), 1086-1099. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ilkonline/issue/8583/106610
• Palmquist, R. A. (2001). Cognitive style and users’ metaphors for the web: An exploratory study. The Journal of Academic Librarianship, 27(1), 24-32. https://doi.org/10.1016/S0099-1333(00)00205-6
• Palmquist, R. A. & Kim, K. S. (2000). Cognitive style and on‐line database search experience as predictors of Web search performance. Journal Of The American Society For İnformation Science, 51(6), 558-566. https://doi.org/10.1002/(SICI)1097-4571(2000)51:6<558::AID-ASI7>3.0.CO;2-9
• Polat, S. (2013). Ücretli öğretmenlik istihdamının yarattığı sorunlar üzerine nitel bir araştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(28). 67-68. https://dergipark.org.tr/tr/pub/maeuefd/issue/19401/206237
• Saban, A., Koçbeker, B. N. & Saban, A. (2006). An investigation of the concept of teacher among prospective teachers through metaphor analysis. Educational Sciences: Theory & Practice, 6(2), 509-522. https://www.academia.edu/1356770/
• Sarıbaş, M., Akça D. & Meydan, A. (2020). Ücretli öğretmenlerin mesleğe adanmışlıkları. Eğitimde Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 3(2), 52-72. https://dergipark.org.tr/tr/pub/eyyad/issue/59733/825763
• Shuell, T. J. (1990). Teaching and learning as problem solving. Theory İnto Practice, 29(2), 102-108. http://www.jstor.org/stable/1476907
• Şahin, F. (2013). Özel eğitim okullarında çalışan kadrolu, emekli ücretli ve ücretli öğretmenlerin mesleki aidiyet duygularının değerlendirilmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi], Yeditepe Üniversitesi.
• TDK Sözlük (2022, 10 Ocak). Mecaz. http://www.tdk.gov.tr
• Tunç, B. & Gülseven Taner, S. (2020). Kamusal eğitim ve eğitim hakkı bağlamında ücretli öğretmenlik uygulamasının değerlendirilmesi. Journal of Advanced Education Studies, 2(1), 22-44. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ejaes/issue/54791/691444
• Turan, M. & Bozkurt, E. (2010). Ücretli öğretmenlik sistemine ilişkin öğretmen görüşleri. Education Sciences, 5(4), 1543-1557. https://dergipark.org.tr/tr/pub/nwsaedu/issue/19822/212225
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (12. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, M. (2018). Ücretli öğretmenlerin karşılaştıkları sorunlar. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12(25), 102-116. https://doi.org/10.29329/mjer.2018.153.6
• Yob, I. M. (2003). Thinking constructively with metaphors. Studies İn Philosophy And Education, 22, 127-138. https://doi.org/10.1023/A:1022289113443