Öğretmen Adaylarının Birleştirilmiş Sınıf Deneyimlerinin İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 20 Sayı: 3, 960 - 984, 26.12.2023

Fehmi Demir

https://doi.org/10.33711/yyuefd.1308279

Öz

Birleştirilmiş sınıflı öğretim, dünyadaki birçok ülkede olduğu gibi Türkiye’de de yaygın olarak uygulanmaktadır. Ancak, öğretmen adaylarının birleştirilmiş sınıflarla uygulama yapmaları ihmal edildiğinden mesleğe başladıklarında sorunlarla karşılaşmaktadırlar. Öğretmen adaylarının hizmet öncesi eğitimde, birleştirilmiş sınıflarla uygulama yapmaları durumunda mesleki yaşantılarında daha az sorunla karşılaşmaları beklenmektedir. Bu doğrultuda, öğretmen adaylarının birleştirilmiş sınıflarla uygulama yapmaları sağlanmıştır. Bu araştırmada, birleştirilmiş sınıflarda uygulama yapan öğretmen adaylarının deneyimlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Olgubilim çalışması olarak tasarlanan çalışma, 17 öğretmen adayı ile gerçekleştirilmiştir. Veriler, öz değerlendirme formları ve görüşmelerle elde edilmiştir. Elde edilen veriler içerik analizi ile çözümlenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, birleştirilmiş sınıflarda yapılan uygulama öğretmen adaylarında bilişsel, duyuşsal ve öz farkındalık ile davranış farkındalığı oluşturmaktadır. Uygulama, öğretmen adaylarının kendilerini, birleştirilmiş sınıfları ve çocukları tanımalarını sağlamakta ve onları birleştirilmiş sınıflarda öğretmenlik yapmak için hazırlamakta ve geliştirmektedir. Ayrıca, uygulama öğretmen adaylarını motive etmekte ve eksikliklerini gidermeye sevk etmektedir. Bu sonuçlara göre, öğretmen adaylarına lisans eğitiminde birleştirilmiş sınıflarla uygulama yapma deneyiminin yaşatılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Birleştirilmiş sınıf, birleştirilmiş sınıflarda uygulama, öğretmen adayları

Examination of Teacher Candidates' Experiences in the Combined Classroom

Öz

Multigrade class education is widely practiced in Turkey as well as in many countries around the world. However, since the pre-service teachers' practice with multigrade classes is neglected they encounter problems when they start their profession. It is expected that pre-service teachers will encounter fewer problems in their professional lives if they practice with combined classes in pre-service education. In this direction, pre-service teachers were provided to practice with multigrate classes. In this study, the experiences of pre-service teachers who practice in multigrade classes were examined. The study, which was designed as a phenomenology, was carried out with 29 pre-service teachers. Data were obtained through self-evaluation forms and interviews. The obtained data were analyzed by content analysis. According to the results of the research, practicing in multigrade classes creates cognitive, affective, self-awareness and behavioral awareness in pre-service teachers. Practicing not only enables pre-service teachers to get to know themselves, multigrade classrooms and children, but also prepares and develops them to teach in multigrade classrooms. In addition, practices both motivate them and lead them to eliminate their deficiencies. According to these results, it is recommended that pre-service teachers be given practical experience in combined classrooms in undergraduate education.

Anahtar Kelimeler

Multigrade classes, application in multigrade classes, pre-service teacher

Kaynakça

• Albayrak, O., Duysak, A., & Türkmen, A. (2018). Sınıf öğretmeni adaylarının birleştirilmiş sınıflı okul ziyareti yapmalarının onların bu okullara yönelik algıları üzerindeki etkileri. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(7), 187-205. https://dergipark.org.tr/tr/pub/rteusbe/issue/34053/313283
• Aslan, C. (2021). Türkiye’de birleştirilmiş sınıflı okullar. M. Uysal., A. Yıldız., Ş. E. Bağcı & N. Korkmaz (Eds.). Mehmet Bilir’e armağan içinde (ss. 173-206). Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Atalay, F., & Yener, Y. (2019). Sınıf öğretmeni adaylarının birleştirilmiş sınıf öğretimi uygulamalarına ilişkin kaygılarının belirlenmesi. Asya Öğretim Dergisi, 7(1) , 15-31. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/748178
• Binbaşıoğlu, C. (1999). Birleştirilmiş sınıflarda öğretim. Anı Yayıncılık.
• Bölük, D., & Kıral, E. (2016). Birleştirilmiş sınıflı köy okulları. EYUDER Yayınları
• Cornish, L. (2006). Reaching EFA through multi-grade teaching. Kardoorair Press.
• Creswell, J. W. (2007). Qualitative ınquiriy research design choosing among five approaches. Sage Publications
• Demir, F. (2022). Birleştirilmiş sınıflarda öğretim açısından lisans eğitimi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(3), 1698-1716. https://doi.org/10.17679/inuefd.1202953
• Döş, İ., & Sağır, M. (2013). Birleştirilmiş sınıflı ilkokulların yönetim sorunları. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(2), 237-250. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/32401
• Dursun, F. (2006). Birleştirilmiş sınıflarda eğitim sorunları ve çözüm önerileri. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 1(2), 33-57. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/801739
• Engin, G. (2018). The opinions of the multigrade classroom teachers on multigrade class teaching practices (Multiple case analysis: Netherlands-Turkey example). International Journal of Progressive Education, 14(1), 177-200. https://doi.org/10.29329/ijpe.2018.129.13
• Erbaş, Y. H., & Karakaş, H. (2021). Birleştirilmiş sınıflarda öğretmen olmak: Sınıf öğretmenleri ile yapılan görüşme etkinliklerinin sınıf öğretmeni adaylarının öz-yeterlik algılarına etkisi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(2), 481-496. https://dx.doi.org/10.17240/aibuefd.2021.21.62826-913625
• Gelebek, M. S. (2011). Birleştirilmiş sınıf öğretmenlerinin yapılandırmacılık temelli yeni ilköğretim programının birleştirilmiş sınıflarda uygulananmasına ilişkin görüşlerinin incelenmesi (Kilis ili örneği) [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi], Gaziantep Üniversitesi.
• Gelebek, M. S., Summak, M. S., & Summak, A. E. G. (2011). Birleştirilmiş sınıflarda karşılaşılan sorunlar ve öğretmenlerin bakış açısından olası çözüm önerileri (Kilis İli Örneği). Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 10(3), 1221 -1238. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/223396
• Genç, S. Z. (2015). Birleştirilmiş sınıflı okullarda görev yapan öğretmenin yeterlikleri. Şahin, Ç. (Ed.), Birleştirilmiş sınıflarda öğretim içinde (ss. 31-53). PegemA Yayıncılık.
• Güler, T., & Aygün, M. (2019). Türkiye’de birleştirilmiş sınıflarla ilgili yapılan lisansüstü tezler. Milli Eğitim, 48(222), 5-32. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/725525
• Güneş, A. M., & Şahin, G. (2021). Öğretmen adaylarının gözüyle birleştirilmiş sınıflara ilişkin bir değerlendirme: Sorun mu, çözüm mü? MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(3), 1539-1551. https://doi.org/10.33206/mjss.886302
• Gürel, N., Çapar, D., & Kartal, S. (2014). Birleştirilmiş sınıf uygulamalarına ilişkin öğretmen görüşleri: Nitel bir araştırma. International Journal of Human Sciences, 11(1), 1056-1076. https://www.j-humansciences.com/ojs/index.php/IJHS/article/view/2755
• Hyry-Beihammer, E. K., & Hascher, T. (2015). Multigrade teaching in primary education as a promising pedagogy for teacher education ın Austria and Finland. International Teacher Education: Promising Pedagogies (Part C), 22C, 89-113. https://doi.org/10.1108/S1479-368720150000022005
• İlter, İ. (2015). Sınıf öğretmeni adaylarının birleştirilmiş sınıf kavramına ilişkin metaforik algıları. İlköğretim Online, 14(4): 1450-1468. http://dx.doi.org/10.17051/io.2015.53507
• İspir, B., & Akan, E. (2023). Birleştirilmiş sınıf öğretmenlerinin okula uyum süreci ve bu süreçte karşılaştıkları sorunlarla ilgili görüşlerinin incelenmesi. Educational Academic Research, 50, 14-27. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3408743
• İzci, E. (2008). İlköğretim bölümü sınıf öğretmenliği programı öğrencilerinin birleştirilmiş sınıflarda öğretime ilişkin görüşleri. Electronic Journal of Social Sciences, 7(25), 111-122. https://dergipark.org.tr/tr/pub/esosder/issue/6139/82368
• İzci E., Duran H., & Taşar, H. (2010). Birleştirilmiş sınıflarda öğretimin sınıf öğretmeni adaylarına algılarına göre ve birleştirilmiş sınıflarda görev yapan sınıf öğretmenlerinin görüşlerini incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 19-35. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kefad/issue/59507/855651
• Karakuş, F. (2016). Öğretmen adaylarının birleştirilmiş sınıf öğretmeni olmaya yönelik yeterlik algıları. Turkish Studies, 11(19), 491-510. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.10056
• Karip, E. (2018). 2017 eğitim değerlendirme raporu. Ankara: TED Yayınları. http://www.ceidizleme.org/ekutuphaneresim/dosya/762_1.pdf
• Kazu, H., & Aslan, S. (2016). Sınıf öğretmeni adaylarının birleştirilmiş sınıf uygulamasına ilişkin görüşlerinin incelenmesi (Fırat ve Dicle üniversiteleri örnekleri). Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Sosyal Bilimler Dergisi (TURKSOSBİLDER), 1(02), 22-32. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/264794
• Keser Özmantar, Z., & Civelek, Ş. (2017). Sınıf öğretmenleri ve sınıf öğretmeni adaylarının bakış açısıyla müdür yetkili öğretmenlik uygulaması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 323-347. https://doi.org/10.17860/mersinefd.306016
• Kılıç, D., & Abay, S. (2009). Birleştirilmiş sınıf uygulamasında öğretmenlerin öğrenme- öğretme sürecinde karşılaştığı problemlere ilişkin görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(3), 623-654. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/256285
• Köksal, K. (2005). Birleştirilmiş sınıflarda öğretim. Pegem A Yayıncılık.
• Köy Okulları Değişim Ağı (2021). 2020-2021 faaliyet raporu. https://kodegisim.org/wp-content/uploads/2022/05/KODA-2020-2021-Faaliyet-Raporu.pdf
• Külekçi, E. (2013). 4+4+4 eğitim sistemi kapsamında birleştirilmiş sınıf uygulamasına ilişkin öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi. 2(2), 369-377. http://www.jret.org/FileUpload/ks281142/File/40._ebru_kulekci.pdf
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook, Sage.
• Millî Eğitim Bakanlığı (2022a). Milli eğitim istatistikleri örgün eğitim 2021/2022. Millî Eğitim Bakanlığı
• Milli Eğitim Bakanlığı, (2022b). Millî Eğitim Bakanlığı kurum açma, kapatma ve ad verme yönetmeliğinde değişiklik yapılmasına dair yönetmelik. Resmi Gazete, Sayı: 31835 Tarih: 14 Mayıs 2022
• Mulryan-Kyne, C. (2007). The preparation of teachers for multigrade teaching. Teaching and teacher education, 23(4), 501-514. https://doi.org/10.1016/j.tate.2006.12.003
• Mulryan-Kyne. C. (2004). Teaching and learning in multigrade classrooms: What teachers say. The Irish Journal of Education, 35, 5-19. https://www.jstor.org/stable/30077492
• Naparan, G. B., & Alinsug, V. G. (2021). Classroom strategies of multigrade teachers. Social Sciences & Humanities Open, 3(1), 100109. https://doi.org/10.1016/j.ssaho.2021.100109
• Ocakcı, E., & Samancı, O. (2019). Birleştirilmiş sınıf öğretmenlerinin sınıf yönetimi yeterlilikleri ve sınıf yönetimi ile ilgili görüşlerinin incelenmesi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(2), 604-620. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2019.19.46660-473991
• Özdemir, C. & Aydoğdu, E. (2023). Birleştirilmiş sınıflarda öğretmen olmanın zorlukları. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36(1), 310-343. https://doi.org/10.19171/uefad.1197158
• Özdemir, M., Özdemir, O., & Gül, M. (2020). Birleştirilmiş sınıflı okullarda görev yapan sınıf öğretmenlerinin birleştirilmiş sınıf uygulamalarına ilişkin görüşleri. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(6), 87-101. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1168027
• Palavan, Ö., & Göçer, V. (2017). Sınıf öğretmenlerinin birleştirilmiş sınıflarda karşılaştıkları problemler (Malatya il örneği). Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 69-96. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/335527
• Rego, M. A., & Nieto, S. (2000). Multicultural/intercultural teacher education in two contexts: Lessons from the United States and Spain. Teaching and Teacher Education, 16, 413-427. https://doi.org/10.1016/S0742-051X(00)00003-2
• Sağ, R., & Sezer, R. (2012). Birleştirilmiş sınıf öğretmenlerinin mesleki eğitim ihtiyaçları. İlköğretim Online Dergisi, 11(2), 491-503. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/90589
• Sağ, R., Savaş, B., & Sezer, R. (2009). Burdur’daki birleştirilmiş sınıf öğretmenlerinin özellikleri, sorunları ve ihtiyaçları. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 37-56. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/92308
• Sidekli, S., Coşkun, İ., & Aydın, Y. (2015). Köyde öğretmen olmak: Birleştirilmiş sınıf. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(1), 311-331. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/321350
• Şahin, A. , Asal Özkan, R. & Turan, B. N. (2022). Sınıf öğretmenlerinin karşılaştıkları sorunlara ilişkin yapılmış bilimsel çalışmaların incelenmesi. Educational Academic Research, 45, 83-91. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2531361
• Şahin, A. E. (2003). Birleştirilmiş sınıflar uygulamasına ilişkin öğretmen görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(25), 166-175. https://tls.tc/b2KNl
• Taşdemir, M. (2014). Birleştirilmiş sınıflar hakkında sınıf öğretmeni adaylarının görüşleri: Beklenti ve metaforlar. Turkish Studies, 9(2), 1459-1475. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.6269
• Topal, Ö., & Efendioğlu, A. (2021). Türkiye’de birleştirilmiş sınıf konusunda yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 11(4), 1732-1753. https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.929832
• Yener, Y., & Atalay, F. (2018). Sınıf öğretmeni adaylarının birleştirilmiş sınıf ve birleştirilmiş sınıf öğretmeni kavramlarına yönelik metaforik algıları. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(3), 1822-1840. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2018.18.39790-420762
• Yeşiltepe, S., & Korucuk, B. (2020). Birleştirilmiş sınıf sorunlarının tespit edilmesine yönelik bir çalışma: Giresun ili örneği. Eğitim ve Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 3(2), 87-100. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1299539
• Yıldırım, F., & Amaç, Z. (2020). Sınıf öğretmeni adaylarının birleştirilmiş sınıf uygulamaları: Görüş ve öneriler. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 30(2), 203-220. https://doi.org/10.18069/firatsbed.752224
• Yıldırım, A., & Simsek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin yayınları
• Yıldız, S. Ş. (2009). 2005 Hayat bilgisi dersi öğretim programının birleştirilmiş sınıflarda uygulanabilirliğinin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi (Nitel bir araştırma) [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Afyon Kocatepe Üniversitesi.
• Yıldız, M., & Köksal, K. (2009). Birleştirilmiş sınıf uygulamasına ilişkin öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(1), 1-14. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/817986
• Yılmaz, S. B. (2019). Eğitim bilimleri anabilim dalı eğitim programları ve öğretim bilim dalı öğretmen yeterlilik ve tükenmişlik algıları: birleştirilmiş sınıfta görev yapan sınıf öğretmenleri üzerinde bir inceleme [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Kafkas Üniversitesi.
• Yılmaz, S. B., & Demir, Ö. (2023). Öğretmen yeterlilik ve tükenmişlik algıları: Birleştirilmiş sınıf öğretmenleri üzerinde bir inceleme. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 58, 262-296. 1087360 https://doi.org/10.9779/pauefd.1087360
• Yılmaz Öztürk, Z. (2023). Sınıf öğretmeni adaylarının Covid 19 pandemi sürecinde birleştirilmiş sınıfta öğretmenlik ile ilgili görüşleri. Muallim Rıfat Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 234-247. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3159834
• Yükseköğretim Kurumu (2018). Sınıf öğretmenliği lisans programı. https://tls.tc/dbjYd