FAMA-FRENCH ÜÇ FAKTÖRLÜ VARLIK FİYATLAMA MODELİ’NİN GEÇERLİLİĞİ: BORSA İSTANBUL ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2018, Sayı: 40, 257 - 276, 28.06.2018

Erdem Genç İstemi Çömlekçi

Öz

Bu araştırmanın amacı, hisse senedi getirileri üzerinde; pazar risk

priminin, firmalara ait defter değeri / piyasa değeri oranlarının ve firma

büyüklük ölçülerinin etkilerini ortaya koymaktır. Fama ve French (1993) çok

faktörlü modeller üzerine yaptıkları çalışmalarda hisse senedi getirilerinin

Finansal Varlık Fiyatlama Modeli’nde belirtildiği gibi tek bir faktöre bağlı

olmadığını, portföyün getirisinin aynı zamanda firma büyüklük ölçüsü ve

defter değeri / piyasa değeri oranı faktörlerinden de etkilendiğini tespit

etmişlerdir. Bu çalışmada Fama ve French Üç Faktörlü Varlık Fiyatlama

Modeli’nin Borsa İstanbul’da geçerliliği araştırılmıştır. Çalışmada 2010-2017

yılları arasında Borsa İstanbul Kurumsal Yönetim Endeksi’nde faaliyet

gösteren 49 firmaya ait hisse senetlerinin aylık verileri regresyon analizi

yöntemi ile test edilmiştir. Çalışmada Fama ve French (1993)’in yaptıkları

çalışmaların aksine Borsa İstanbul’da değer primi varlığına ve ölçek etkisine

rastlanmamıştır. Bulgular incelendiğinde firma büyüklüğü açısından büyük,

DD/PD oranı açısından ise düşük orana sahip olan BL portföyü en yüksek

getiriyi (%2.06) elde eden portföy olarak gözlemlenmiştir. Fama ve French Üç

Faktörlü Varlık Fiyatlama Modeli’nin, SL, SH ve BM portföyleri için geçerli

olmadığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Fama ve French, Üç Faktörlü Model, Varlık Fiyatlama, Borsa İstanbul

Kaynakça

• Ajili, S. (2002). Capital Asset Pricing Model and Three Factor Model of Fama and French Revisited in the Case of France. Cahier de Recherche du CEREG. IX, 1-26. Aksu, M. H. ve Önder, T. (2003). The Size and Book-to-Market Effects and Their Role as Risk Proxies in the İstanbul Stock Exchange. Koç University Working Paper. No: 2000-04, 1-42. Allen, D. E. ve Cleary, F. (1998). Determinants of the Cross-Section of Stock Returns in the Malaysian Stock Exchange. International Review of Financial Analysis. Cilt 7, 253-275. Arıoğlu, E. (2007). Firma Büyüklüğü ile Hisse Senedi Getirileri Arasındaki İlişkinin Farklı Yöntemlerle İncelenmesi: İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda Uygulamalı Bir Analiz. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. 1-164. Atakan, T. ve Gökbulut R. İ. (2010). Üç Faktörlü Varlık Fiyatlama Modelinin İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda Uygulanabilirliğinin Panel Veri Analizi İle Test Edilmesi. Muhasebe ve Finans Dergisi, Sayı 45, 180-189. Barber, B.D. ve Lyon, J.D. (1997). Size and Book-to-Market Factors in Earnings and Returns. Journal of Finance, Cilt 43, 341-372. Billou, N. (2004). Tests of CAPM and Fama and French Three-Factor Model. MBA Project (Canada: Simon Fraser University). Canbaş, S. ve Arıoğlu, E. (2008). Testing The Three Factor Model of Fama and French: Evidence From Turkey. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(3), ss:79-92. Charitou, A. Ve Constantinidis E. (2004). Size and Book-to-Market Factors in Earnings and Stock Returns: Emprical Evidence For Japan. Working Paper, Presented at 2004 annual conference of The International Journal of Accounting. Chui, A. W. ve Wei, K. J. C. (1998). Book-to-Market, Firm Size and the Turn-of-the-Year Effect: Evidence from Pacific–Basin Emerging Markets. Pasific–Basin Finance Journal, Cilt 6, 275– 293. Connor, G. ve Sehgal, S. (2001). Tests of the Fama and French Model in India. Working Paper,1- 23. Coşkun, E. ve Çınar, Ö. (2014). Üç Faktörlü Varlık Fiyatlama Modelinin Geçerliliği: Borsa İstanbul’da Bir İnceleme. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 28, Sayı 4. Doğanay, M.M. (2006). İktisat, İşletme ve Finans Fama-French üç faktör varlık fiyatlama modelinin İMKB’de uygulanması. Cilt: 21, Sayı: 249. Drew M. E. ve Veeraraghavan, M. (2002). A Closer Look at the Size and Value Premium in Emerging Markets: Evidence from the Kuala Lumpur Stock Exchange. Asian Economic Journal, Cilt.16, No.4, 337-351. Drew M. E. Naughton, T. ve Veeraraghavan, M. (2003). Asset Pricing in China: Evidence from the Shanghai Stock Exchange. Queensland University of Technology Discussion Paper, No. 128, 1-17. Er, Ş. ve Vuran, B. (2012). Factors Affecting Stock Returns of Firms Quoted in ISE Market: A Dynamic Panel Data Approach. International Journal of Business and Social Research (IJBSR), 2(1), ss.109-122. Erişmiş, A. (2007). İMKB Şirketleri İçin Hisse Senedi Getirilerinde Firmalara Özgü Faktörlerin Etkisinin 1992-2005 Döneminde İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. 1-113. Fama, E. F. ve Kenneth R. F. (1992). The Cross-Section OfExpected Returns. The Journal of Finance, c.47, S.2, ss.427-465. Fama, E. F. ve French, K. R. (1993). Common Risk Factors İn The Returns On The Stocks and Bonds. Journal of Finance Economics, Cilt. 47, 3-56. Fama, E. F. ve French, K. R. (1995). Size and Book-to-Market Factors in Earnings and Returns. Journal of Finance, Cilt. 50/1, No.11, 131-155. Gökgöz, F. (2008). Üç Faktörlü Varlık Fiyatlama Modelinin İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda Uygulanabilirliği. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 63-2, 43-64. Gönenç, H. ve Karan M.B. (2001). Do Value Stocks Earn Higher Returns than Growth Stocks in an Emerging Market? Evidence from Istanbul Stock Exchange. Journal of International Financial Management & Accounting, C.14, S.1, ss.1-25. Janero, F. (2008). Spanish Stock Market Sensitivity To Real Interest and Inflation Rates: An Extension of the Stone Two-Factor Model With Factors of the Fama and French Three Factor Model. Applied Economics, 40, 3159-3171. Kalaycı, Ş. (2006). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Asil Yayın Dağıtım Liang, Y. (2004). Cross-Sectional and Multivariate Tests Of The CAPM and Fama-French Three Factor Model. Project Submitted İn Partial Fulfillment Of The Requirements For The Degree of Master of Arts. Simon Fraser University. Malin, M. ve Veeraraghavan, M. (2004). On the robustness of the Fama and French Multifactor Model: Evidence from France, Germany and the United Kingdom. International Journal of Business and Economics, Cilt.3, No.2, 155-176. O’Brien, M. A. Brailsford, T. ve Gaunt, C. (2004). Size and Book-to- Market Values in Australia. Australasian Finance and Banking Conference. Olbrys, J. (2010). Three-Factor Market-Timing Models With Fama and French’s Spread Variables. Operations Research and Decisions. No 2, 91-106. Şakar, B. (2009). Varlık Fiyatlamada Faktör Modelleri ve Üç Faktörlü Modelin İMKB’de Testi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. 1-116. Walid, E.M. ve Ahlem, E.M. (2008). New Evidence on the Applicability of Fama and French Three Factor Model to the Japanese Stock Market. Wheelwright, S. C. Makridakis, S. ve Mc.Gee, V. E. (1983). Forecasting: Methods and Applications, New York : John Wiley & Sons, 2nd.Edition. Xing, Y. ve Zhang L. (2005). Value Versus Growth: Movements in Economic Fundementals. Simon School Working Paper, S.. FR 05-10.