MİLLİ EDEBİYAT DÖNEMİ ROMAN VE HİKÂYECİLİĞİNE GENEL BİR BAKIŞ

Yıl 2019, Sayı: 45, 31 - 47, 30.09.2019

Sevgül Türkmenoğlu

Öz

Milli Edebiyat Dönemi Türk Edebiyatı, Milli Mücadele’nin başladığı yıllarda

gelişen, o zamana kadar alışılmış olan klişeleri kırarak yepyeni bir anlayışla

ilerleyen bir süreçtir. Milli Mücadele ile paralel ilerleyen bu süreç, gerek tema,

gerek dil ve anlatım bakımından pek çok yeniliği içinde barındıran bir dönemdir.

O zamana kadar Anadolu’ya mesafeli duran yazarlar, artık Anadolu’yu keşfetmeye

başlamışlardır. Okuyucu roman ve hikâyede bir “taşra” gerçeği ile karşılaşma

fırsatı bulmuştur. Anadolu’nun o zamana kadar ihmal edildiği de bu yönelişle

fark edilmiştir. Dönemin yazarları Anadolu gerçeğini dışardan bakan bir gözlemci

olarak değil, bizzat bu coğrafyada yaşayarak anlatma yoluna gitmişlerdir. Anadolu,

bu dönem hikâye ve romanına daha çok yoksulluk, cehalet, taassup gibi

kavramlarla girer. Milli Mücadele de yine bu dönem roman ve hikâyesinde en çok

işlenen temalar arasında yer alır. Genel olarak Milli Edebiyat dönemi hikâye ve

romanında sosyal meselelere doğru bir yönelme söz konusudur. O zamana kadar

daha çok bireysel temalar etrafında oluşan roman ve hikâye kendine farklı bir alan

bulmuş olur. Bu dönem eserlerinde yalın ve duru bir anlatım tercih edilir. Milli

Edebiyat dönemi hikâye ve romanı içerik ve dil bakımından Türk edebiyatının

yeni bir mecraya girdiği bir süreçtir.

Anahtar Kelimeler

Milli Edebiyat, roman, hikâye, Milli Mücadele

Kaynakça

• Adıvar, H. E. (1947). Küçük Hikâye ve Yeni Amerikan Edebiyatı. Edebiyat ve Sanat Gazetesi.18, Mayıs. Aktaş, Ş. (2004). Edebiyatımızın Zirvesindekiler Refik Halit Karay. Ankara: Akçağ Yayınları. Akyüz, K. (1979). Modern Türk Edebiyatının Ana Çizgileri. Ankara: Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Yayınları. Argunşah, H. (2013). Milli Edebiyat. Yeni Türk Edebiyatı El Kitabı, Korkmaz, R. (Ed.). Ankara: Grafiker Yayınları. Bildik, C. (1946). Bu Anahtar Neleri Açar. Akşam Gazetesi. 28-29 Aralık. Çelik, H. (1996). Genç Kalemler. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 14, 21-23. Ediboğlu, B. S. (1969). Kaybettiğimiz Değerler-Halide Edib Adıvar. Cumhuriyet Gazetesi. 12 Ocak. Enginün, İ. (2008). Edebiyatta Ölçüt, Hayal Şiir- Yahya Kemal Beyatlı Şiiri Üzerine Makaleler. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. ______. (1986). Halide Edip Adıvar. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları. ______. (1992). Halide Edib’in Eserlerinde Amerikalılar. Mukayeseli Edebiyat. İstanbul: Dergâh Yayınları. 182-204. Gökalp, Z. (1968). Türkçülüğün Esasları. İstanbul: Varlık Yayınları. Kabaklı, A. (1994). Türk Edebiyatı. III, İstanbul: Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları. Kaplan, M. (1997). Primo Türk Çocuğu Nasıl Doğdu?. Türk Edebiyatı Üzerinde Araştırmalar 2. İstanbul: Dergâh Yayınları, 241-249. Kaplan, M. (1985). Tip Tahlilleri: Türk Edebiyatında Tipler. İstanbul: Dergâh Yayınları. Kaplan, R. (1997). Cumhuriyet Dönemi Türk Romanın Köy. Ankara: Akçağ Yayınları. Karaosmanoğlu, Y.K. (1997). Yaban. İstanbul: İletişim Yayınları. Köroğlu,E. (2010). Türk Edebiyatı ve Birinci Dünya Savaşı (1914-1918), İstanbul: İletişim Yayınları. Kudret, C. (1978). Türk Edebiyatında Hikâye ve Roman II. İstanbul: Varlık Yayınları. Mardin, Ş. (1995). Türk Modernleşmesi. İstanbul: İletişim Yayınları. Ozansoy, H. F. (1965). Refik Halit Karay’ın Ardından, Tercüman Gazetesi, 27 Temmuz. Örik, N. S. (1936). Milli Bir Edebiyat Yaratabilir Miyiz?, (Anketi yapan: Nüsret Safa Coşkun), Açıksöz, 11 Ekim. Özbalcı, M. (1988). Hayatının ve Sanatının Ana Çizgileriyle Refik Halit Karay. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 3, 75-92. Safa, P. (1997). Türk İnkılabına Bakışlar. İstanbul: Ötüken Neşriyat. Tanpınar, A. H. (1998). Milli Bir Edebiyata Doğru, Edebiyat Üzerine Makaleler, İstanbul: Dergâh Yayınları, 85-92. Tanpınar, A. H. (1959). Türk Edebiyatında Cereyanlar. Yeni Türkiye. İstanbul. Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi. C:5, İstanbul: Dergâh Yayınları. İstanbul. 1982. Türkdoğan, O. (2013). Türk Ulus-Devlet Kimliği, Konya: Çizgi Kitabevi. Uysal, S. S. (2004). Eşlerine Göre Edipler. L&M Yayınları: İstanbul. Kemal, Y. (1976). Çocukluğum, Gençliğim, Siyasi ve Edebi Hatıralarım. İstanbul: İstanbul Fetih Cemiyeti Yayınları. Wellek, R. ve Warren, A. (1983). Edebiyat Biliminin Temelleri. Uysal, A.E. (Çev.). Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.