TÜRKİYE’DE 1980-2009 NÜFUS HAREKETİ PRATİĞİNE FOUCAULTCU BİR BAKIŞ

Yıl 2019, Sayı: 46, 335 - 368, 31.12.2019

Habip Uluçay

Öz

Her bilgi-iktidar kendi kentsel sistemini yaratmaktadır. Küresel bilgi-iktidarda insanların yaşadığı yer, yerleşim sistemi yeniden “hakikat oyununa” sokulmakta, yeniden sorunsallaştırılmaktadır. Artık ortam değişmektedir. Bu çalışmada değişen bilgi-iktidarla birlikte değişen yerleşim şeması oluşumunun varoluş koşulları, değişen bilgi-iktidarın rasyonelleştirme biçimleri ve mekânsal uzamı ortaya çıkarılmaya çalışılmaktadır.
Makalenin birinci bölümünde çalışmanın çıkış noktası ve içeriği açıklanmaktadır. Çalışmada kullanılan yöntemin kuramsal çerçevesinin belirlendiği ikinci bölümde; çalışmada tercih edilen Foucault’nun yönteminin temel kavramları ele alınarak çalışma ile nasıl ilişkilendirildiği, Foucault’nun yönteminin bilgi teorisinden farklılıkları ortaya konulmaktadır. Araştırma iki analiz kümesinden oluşmaktadır: 1.Dönüşüm Kalıpları, Tabanı Üzerinde Düşündüğümüz Düzendeki Değişimler, 2.Mekansal Uzam, Yeniden Yerleştirme/Yeniden Yerleşme.
Birinci analiz kümesinde; dışarı (ortam, arşiv, olageliş), ilişki (güç ilişkisi oyunu), hakikat üretimi (bilgi, “kıvılcım”), itiraf (hakikati kendinden damıtarak söylemek), görünüm (hakikati kendinden damıtarak göstermek) ve güç İstencinin fiiliyata geçirilmesi üzerinden nüfus hareketinin değişen ortamı belirlenmekte, Türkiye’de insanların 1980-2009 döneminde bulundukları yeri hangi koşullarda sorunsallaştırıp harekete geçtiği saptanmakta, nüfus hareketinin olabilirliğinin dış koşullarına doğru gidilmektedir. İkinci analiz kümesinde değişen ortamın bir etkisi, görünümü olarak haritalar ortaya konulmaktadır. Çalışmada, değişen bilgi-iktidarın dönüştürdüğü ortamın-arşivin bir etkisi olarak nüfus hareketi pratiği ele alınmaktadır.
Bu çalışmada, nüfus hareketi pratiğinin nasıl “biriktirildiği”, fiziksel-mekansal-bedensel uzamı, merkezin yerleşkeleri “birikim alanlarından” merkezi yerellikler “birikim noktalarına” nasıl gelindiği ortaya konulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Türkiye’nin nüfus hareketi, Foucault, yeniden yerleşme, dispositif

A FOUCAULTDIAN VIEW OF THE POPULATION MOVEMENT IN TURKEY BETWEEN 1980-2009

Öz

Every power-knowledge creates its own urban system. During the global power-knowledge period, the place where people live, the residential system is again put into “the truth game”, and again problematizated. The environment is changing now. This study aims to uncover the existence conditions of the urban planning that evolved with changing power-knowledge, and rationalization methods of evolved power-knowledge and its spatial space. Another topic is the rules that manage the distribution of population movement practice.
The first part of article describesthe starting point and content. In the second part, the theoretical framework of the method used in the study is determined; in this study, the basic concepts of Foucault’s method, which is preferred is explained and how it is related to the study is explained. The research consists of two sets of analtsis: 1. Conversion molds, changes in the base we think, 2. Spatial space, reinstallment.
In the first set of analysis; Outside (environment, archive, happening), relationship (the game of power relationship), production of the truth (information, “spark”), confession (telling the truth by distilling itself), view (showing the truth by distilling itself), initiation of the power enthusiasm changing environment of population movement is determined, where they found people in Turkey during the period 1980-2009 it is now determined to move under what problematically conditions, the external conditions of the likelihood of the population movement. In theSecond set of analyses, maps as an effect of the changing environment, the appearance is laid out. In this study, the application of the population movement as an effect of the environment-archive transformed by the changing knowledge-power is discussed.
In this study, how the population movement practicals are collected, the physical-spatial-physical space, and how to have the accumulation points of central localities from the accumulation points of the center are considered.

Kaynakça

• Cevizci, A. (1999). Felsefe Sözlüğü. İstanbul:Paradigma.
• DİE. (2001). 2000 Genel Nüfus Sayımı. Ankara: Devlet İstatistik Enstitüsü.
• DPT. (1982). Türkiye’de Yerleşme Merkezlerinin Kademelenmesi: Ülke Yerleşme Merkezleri Sistemi. Ankara :Kalkınmada Öncelikli Yöreler Başkanlığı.
• ______. (2004). İlçelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması 2004. Ankara: Bölgesel Gelişme ve Yapısal Uyum Genel Müdürlüğü.
• Foucault, M. (1967). The Archaeology of Knowledge. Routledge. London and New York. Translated from the French by A. M. Sheridan Smith
• ______. (1987). Söylemin Düzeni. Ilgaz T. (Çev.). İstanbul:Hil.
• ______. (1992). Dostluğa Dair. Ener C. (Çev.). İstanbul:Telos.
• ______. (1993). Ders Özetleri 1970-1982. Hilav S.(Çev.). İstanbul: Yapı Kredi.
• ______. (2002). Toplumu Savunmak Gerekir. Aktaş Ş. (Çev.). İstanbul: Yapı Kredi
• ______. (2011a). Bilginin Arkeolojisi. Urhan V. (Çev.). İstanbul: Ayrıntı.
• ______. (2011b). Entellektüelin Siyasi İşlevi, Seçme Yazılar 1. Ergüden I., Akınhay O., Keskin F. (Çev). İstanbul: Ayrıntı.
• ______. (2011c). Özne ve İktidar, Seçme Yazılar 2. Ergüden I., Akınhay O. (Çev.). İstanbul:Ayrıntı.
• ______. (2011d). Büyük Kapatılma, Seçme Yazılar 3. Ergüden I., Keskin F. (Çev). İstanbul:Ayrıntı.
• ______. (2011e). Felsefe Sahnesi, Seçme Yazılar 5. Ergüden I. (Çev.). İstanbul: Ayrıntı.
• ______. (2011f). Sonsuza Giden Dil, Seçme Yazılar 6. Ergüden I. (Çev.). İstanbul: Ayrıntı.
• ______. (2012a). İktidarın Gözü, Seçme Yazılar 4. Ergüden I. (Çev.). İstanbul: Ayrıntı.
• ______. (2012b). Bilme İstenci Üzerine Dersler, College de France Dersleri 1970-1971. Eksen K. (Çev.). İstanbul:İstanbul Bilgi Üniversitesi.
• ______. (2012c). Cinselliğin Tarihi. Hülya Uğur Tanrıöver (Çev.). İstanbul: Ayrıntı.
• ______. (2013). Kelimeler ve Şeyler, İnsan Bilimlerinin Bir Arkeolojisi. Kılıçbay M.A. (Çev.). İstanbul: İmge. ______. (2014). Güvenlik, Toprak, Nüfus, College de France Dersleri 1977-1978. Taylan F. (Çev.).İstanbul:İstanbul Bilgi Üniversitesi.
• TUİK. (2008). Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Nüfus Sayımı 2007.
• ______. (2009). Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Nüfus Sayımı 2008.
• ______. (2009). İstatistiklerle Türkiye 2008.
• ______. (2006). Bölgesel Göstergeler.
• ______. (2008). Bölgesel Göstergeler.
• Uluçay, H. (2017). Türkiye’de 1980-2009 dönemi Nüfus Hareketi Pratiğine Foucault’cu Bir Bakış: Bilgi-İktidar-Kendilik Teknolojileri Çözümlemesi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). MSGSÜ Fen Bilimleri Enstitüsü/İstanbul.