Fen Bilimleri Öğretmenlerinin Genel Beslenme Alışkanlıkları

Yıl 2020, Sayı: 47, 393 - 415, 31.03.2020

Aslı Görgülü Arı Kevser Arslan

Öz

Bu araştırmada, Fen Bilimleri öğretmenlerinin beslenme alışkanları ve katkılı ürünler hakkındaki tutumlarının incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, İstanbul’da yer alan devlet okullarında ve özel okullarda görev yapan 26 fen bilimleri öğretmeni oluşturmaktadır. Öğretmenler, amaçlı örnekleme yöntemi ile seçilmiştir. Araştırmada anlık tarama modeli kullanılmıştır. Beslemeye ilişkin olarak literatürden alınan, 16 kapalı uçlu sorudan oluşan bir anket formu çalışmada kullanılmıştır. Ayrıca, anket formuna ek olarak öğretmenlerin beslenme ve sağlıklı yaşam özelliklerini ortaya çıkarmak için birey tanıma bilgi formu oluşturulmuş ve uygulanmıştır. Uygulama sonrası elde edilen veriler analiz edilerek frekans ve yüzde dağılımları tespit edilmiştir. Kapalı uçlu sorulardan oluşan anket formundan ulaşılan sonuçlara göre, fen bilimleri öğretmenlerinin genel beslenme alışkanlıkları genel puan ortalaması (X= 1,8889) bulunurken; katkılı besinlere yönelik genel puan ortalaması (X= 1,4231) sonucuna istatiksel olarak ulaşılmıştır. Testin genel ortalamasının 2,5’in altında olması, fen bilimleri öğretmenlerinin hem genel beslenme alışkanlıklarına hem de katkılı besin her ne kadar dikkat etmeye çalışsalar da, verisel değerlere bakıldığında puan ortalamalarının düşük düzeyde olduğu görülmektedir. Ayrıca bu sonuca ek olarak, birey tanıma formundan elde dilen sonuçlara göre, araştırmada fen bilimleri öğretmenlerin % 69,18’inin gün içerisinde öğün atlamış oldukları ve gündelik yaşamlarında % 84.6’sının fastfood tüketme alışkanlıklarının olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Beslenme alışkanlıkları, katkılı besinler, fen bilimleri öğretmenleri

General Nutrition Habits of Science Teachers

Öz

In this study, it was aimed to investigate the attitudes of science teachers about nutritional habits and additive products. The study group consisted of 26 science teachers working in public and private schools in Istanbul. Teachers were selected by purposeful sampling method. Descriptive scanning method, which is one of the qualitative research designs, was preferred in the research. For this purpose, a questionnaire consisting of 16 closed-ended questions prepared by taking literature review and expert opinion was used. In addition to the questionnaire form, an individual recognition information form was created and applied to reveal the nutritional and healthy life characteristics of the teachers. The data obtained after the application were analyzed, and frequency and percentage distributions were determined. According to the results obtained from the questionnaire consisting of closed-ended questions, while the general nutritional habits of science teachers have a general mean score (X = 1.8889); The overall average score (X = 1,4231) for additive foods was statistically reached. The overall average of the test is below 2.5, although the science teachers try to pay attention to both general nutritional habits and additive food, it is seen that the average scores are low. In addition to this result, according to the results obtained from the individual recognition form, it was determined in the research that 69.18% of science teachers skipped meals during the day and 84.6% of their daily lives had fast food consumption habits.

Anahtar Kelimeler

Nutritional habits, additive nutrition, science teachers

Kaynakça

• Aymankuy, Y. ve Sarıoğlan, M. (2007). Yiyecek-İçecek Felsefesi ve Beslenme Alışkanlığının Geliştirilmesine Yönelik Bir Model Önerisi. I. Ulusal Gastronomi Sempozyumu Tam Metni içinde (s.8-17).
• Bayramoğlu, A., Ceceloğlu, D., Cirit, H. ve Abasız, N. (2018). Artvin Çoruh Üniversitesindeki Kadın Akademisyenlerin Beslenme Alışkanlıkları. Osmangazi Tıp Dergisi, 41(3), 235-242.
• Baysal A. (2007). Beslenme. Ankara: Şahin Matbaacılık
• Bozkurt, E. ve Erdoğan, R. (2019). Sınıf Öğretmenlerinin Beslenme Alışkanlıklarının İncelenmesi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 13(19), 1-1.
• Büyüköztürk, Ş. (2016). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Cook, A. J., Kerr, G. N. and Moore, K. (2002). Attitudes and Intentions Towards Purchasing GM Food. Journal of Economic Psychology, 23(5), 557-572.
• Dutta-Bergman, M.J. (2004). Primary Sources of Health Information: Comparisons ın the Domain of Health Attitudes, Health Cognitions And Health Behaviors. Health Communication,16(3),273-288.
• Düdek, S.G. (1993). Nutrition Handbook for Nursing Practice., Philadelphia: J.B. Lippincott Company.
• Fişek, N. (1983). Halk Sağlığına Giriş. Ankara: Çağ Matbaası.
• Ford, E.G., Vander Veur, S.S. and Foster, G.D. (2008). Obesity Prevention ın School and Group Child Care Settings. New York: A Resource for Health Professionals.
• Garibağaoğlu, M., Budak N., Öner N., Sağlam Ö. ve Nişli, K. (2006). Üç Farklı Üniversitede Eğitim Gören Kız Öğrencilerin Beslenme Durumları ve Vücut Ağırlıklarının Değerlendirmesi. Sağlık Bilimleri Dergisi, 15(3), 173-18.
• Hasbay, S.A. (2004). Okul Çağı Çocuklarında Beslenme ve Fiziksel Aktivitenin Önemi. Klinik Çocuk, 4 (1), 32- 37.
• İnan-Eroğlu, E. ve Ayaz, A. (2018). Gıda Katkı Maddelerinin Sağlık Üzerine Etkileri: Risk Değerlendirme. Beslenme ve Diyet Dergisi, 46(3): 311-9.
• İnel, D. Evrekli, E. ve Günay, Y. (2012). Öğretmen Adaylarının İnsan Sağlığını Etkileyen Etmenlere İlişkin Görüşlerinin Farklı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(1),327-344.
• Karasar, N. (2016). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Kavas, A. (2003). Sağlıklı Yaşam İçin Doğru Beslenme. Ankara: Literatür Yayıncılık.
• Kaya, E., Sezek, F. ve Özay, E. (2005). Sağlıklı Beslenmenin Önemi İle İlgili Öğrenci Görüşlerinin Cinsiyet, Anne-Baba Eğitimi ve Gelir Düzeyi Açısından İncelenmesi. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi Tam Metni içinde (s. 926-929).
• Kayapınar, F. Ç. ve Aydemir, R. (2014). Lise Öğrencilerinin Beslenme Bilgi ve Alışkanlıklarının İncelenmesi (Kars Digor Anadolu Lisesi Örneği). International Journal of Sport Culture and Science, 2 (Special Issue 2), 21-38.
• Kleinman, R. E., Hall, S., Green, H., Korzec-Ramirez, D., Patton, K., Pagano, M. E. and Murphy, J. M. (2002). Diet, Breakfast, and Academic Performance ın Children. Annals of Nutrition and Metabolism, 46(Suppl. 1), 24-30.
• Korkmaz, N. H. (2010). Uludağ Üniversitesi Öğrencilerinin Spor Yapma ve Beslenme Alışkanlıklarının İncelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(2), 399- 413.
• Magnusson, M. K. and Hursti, U. K. K. (2002). Consumer Attitudes Towards Genetically Modified Foods. Appetite, 39(1), 9-24.
• Oktar I. ve Şanlıer N. (1999). İlköğretim Okullarında Uygulanan Beslenme Programları ve Öğrencilerin Beslenme Davranışları İle İlgili Öğretmen ve Yöneticilerin Görüşleri. Mesleki Eğitim Dergisi, 1(2), 55-63.
• Örmeci, A. Ö. (1987). Isparta İline Bağlı Senirkent İlçesi ve Köylerinde İlkokul Çocuklarının Beslenme Durumları Üzerinde Bir Araştırma. (YayımlanmamışYüksek Lisans Tezi), Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Özçelik, A. Ö. (2000). Sağlık Personelinin Beslenme Alışkanlıkları Üzerinde Bir Araştırma. Gıda, 25(2), 93-99.
• Özçiçek, C., Akbay, A.O., Özel, R. ve Usal, G. (2002). Türkiye’de Üniversite Gençliğinin Fast Food Tüketim Tercihleri: Çukurova Üniversitesi Örneği. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 6(1-2), 87-93.
• Prelip, M., Kinsler, J., Le Thai, C., Erausquin, J.T. and Slusser, W. (2012). Evaluation of A School-Based Multicomponent Nutrition Education Program to Improve Young Children’s Fruit and Vegetable Consumption, Journal of Nutrition Education and Behavior, 44 (4),310-318.
• Roininen, K., Lähteenmäki, L. and Tuorila, H. (1999). Quantification of Consumer Attitudes to Health And Hedonic Characteristics of Foods. Appetite, 33(1), 71-88.
• Sağlık Bakanlığı (2008). Eğitimciler İçin Eğitim Rehberi Beslenme Modülleri. Ankara: Sağlık Bakanlığı Sağlık Eğitimi Çevre Sağlığı Genel Müdürlüğü, Temel Kaynak Dizisi.
• Şanlıer, N., Konaklıoğlu, E. ve Güçer, E. (2009). Gençlerin Beslenme Bilgi Alışkanlık ve Davranışları İle Beden Kütle İndeksleri Arasındaki İlişki. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29 (2), 333-352.
• Sayılı, M ve Gözener, B. (2013). Gaziosmanpaşa Üniversitesi Öğrencilerinin Fast-Food Tüketim Alışkanlıklarının Değerlendirilmesi. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(2), 011-028.
• Serin Y. ve Şanlıer N. (2018). Duygusal yeme, besin alımını etkileyen faktörler ve temel hemşirelik yaklaşımları. J Psychiatric Nurs, 9(2):135-146
• Sezek, F., Kaya, E. ve Doğan, S. (2008). Üniversite Öğrencilerinin Genel Beslenme Alışkanlıkları, Katkılı Besinler Hakkındaki Bilgi, Görüş ve Tutumları. Çankaya University Journal of Arts and Sciences, 1(10), 117-134.
• Süren, O. ve Soysal, A. (2002). Okul Kantinleri ve Dengeli Beslenme. İzmir: Olcay Matbaası.
• Taşdemir, A. (2019). İlköğretim Öğrencilerinde Beslenme Eğitimi Üzerine Bir Araştırma. Sağlık Akademisi, 4 (1), 34-52.
• Tavşancıl, E. ve Aslan, E. (2001). İçerik analizi ve uygulama örnekleri. İstanbul: Epsilon Yayıncılık.