‘Kültürel Sermaye’ Bağlamında Spor Liselerinin Akademik Başarı Durumu

Yıl 2021, Sayı: 51, 153 - 184, 31.03.2021

İrfan Yıldırım

Öz

Bu çalışmanın temel amacı, spor liselerindeki düşük akademik başarı düzeyi ile öğrencilerin (ailelerinin) sahip olduğu kültürel sermayeleri arasındaki ilişkiyi ele almaktır. Bu çalışmada, birçok amacın yanında öğrencilerin öncelikle avantajlı oldukları alanlarında veya başka bir alanda yükseköğrenim görmelerini sağlamak gibi bir amacı da bulunan spor liselerinin, ortaya koyduğu düşük akademik başarı düzeyi nedeniyle yükseköğrenime çok az sayıda öğrenci göndermesine etki eden faktörler üzerinde durulmaktadır. Ayrıca sporun insan hayatındaki önemi, kurumsal eğitim yoluyla öğrenilmesinin gerekliliği ve günümüzdeki konumu çerçevesinde spor liselerinin gerekliliğine dikkat çeken çalışma, bu okul türüne yönelen sportif yeteneklere sahip kimi öğrencilerin önündeki bir takım engellere değinmektedir. Bunların yanında, toplumsal yapıların ve sınıfların sahip olduğu sermaye türlerinin eğitimdeki yansımaları, eğitim sisteminde var olan eşitsizliklerin ortaya çıkardığı sonuçlar ve eğitimin toplumsal sınıfların kendilerini yeniden üretmelerindeki rolü ele alınmaktadır. Çalışmanın genel yaklaşımı, spor liselerindeki öğrencilerin genel olarak gösterdiği düşük akademik başarı düzeyinin kaynağında, öncelikli olarak mensubu oldukları ailelerinin sahip oldukları düşük kültürel sermayelerinin yattığı üzerine kuruludur.

Anahtar Kelimeler

Spor, eğitim, akademik başarı, spor lisesi, başarı

Academic Achievement Status of Sports High Schools in the Context of 'Cultural Capital'

Öz

The main purpose of this study is to consider the relationship between the low academic achievement level in sports high schools and the cultural capital of students (their families). This study focuses on the factors that affect the low academic achievement level of sports high schools, which, besides many purposes, have the aim of ensuring that their students receive higher education in their areas of advantage or in another field, sending very few students to higher education. In addition, the study, which draws attention to the importance of sports in human life, the necessity of learning through corporate education and the necessity of sports high schools within the framework of its current position, touches on a number of obstacles in front of some students with sportive skills towards this school type. In addition, the reflections of the types of capital owned by social structures and classes in education, the consequences of inequalities in the education system and the role of education in the reproduction of social classes themselves are discussed. The general approach of the study is based on the fact that the low level of academic achievement of the students in sports high schools is primarily due to the low cultural capital of their families.

Anahtar Kelimeler

Sport, education, academic success, sports high school, success

Kaynakça

• Bourdieu, P. (1983). The Field of Cultural Production, Or: The Economic World Reversed. Poetics I, 311-356, Sorth-Holland. Erişim: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/0304422X83900128
• Bourdieu, P. (1984). Distinction, A Social Critique of Judgement of Taste. Nice, R. (Trans.). Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press.
• Bourdieu, P. (1986). Sermaye Biçimleri. Şahin, M. M. (Çev.). Erişim: https://www.academia.edu/30720473/Pierre_Bourdieu_-_Sermaye_Bi%C3%A7imleri_1986
• Bourdieu, P. (2014). Simgesel Sermaye ve Toplumsal Sınıflar. Ökten, N. (Çev.). Cogito, (76), 192-204.
• Bourdieu, P. ve Passeron, J. C. (2014). Varisler, Öğrenciler ve Kültür. Ünsaldı, L., Sümer, A. (Çev.). Ankara: Heretik Yayıncılık.
• Bourdieu, P. ve Passeron, J. C. (2015). Yeniden Üretim, Eğitim Sistemine İlişkin Bir Teorinin İlkeleri. Sümer, A., Ünsaldı, L., Akkaya Ö. (Çev.). Ankara: Heretik Yayıncılık.
• Cansız, M., Özbaylanlı, B. ve Çolakoğlu, M. H. (2018). Türkiye’de Kültürel Sermayenin Öğrenim Başarısı Üzerine Etkisi. Journal of Economy Culture and Society, 58, 127-152.
• Cengiz, R. ve Taşmektepligil, M. Y. (2016). Spor Üzerine Sosyolojik Bir Çözümleme: Spor Merkezleri (Samsun Örneği). Akademik Bakış Dergisi, (56).
• Çakır, F., Dalkıran, O. ve Aslan, C. S. (2019). Spor Lisesi Öğrencilerinin Öğrenim Süreci ve Akademik Başarı İlişkilerinin İncelenmesi. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(2), 132-145.
• Demir, S. A. (2011). Aile ve Sosyal Sermaye İlişkisi. e-Journal of New World Sciences Academy, 6 (4), 897-915.
• Demirhan, G. (2003). Kültür, Eğitim, Felsefe ve Spor Eğitimi İlişkisi. Spor Bilimleri Dergisi, (Hacettepe J. Of Sports Sciences), 14 (2), 92-103.
• Dilben, F. (2019). Sınıfsal Karşılaşmaları Kültürel Sermayeler Üzerinden Okumak: Ankara, Kurtuluş İkinci El Eşya Satıcıları. OPUS–Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 11(18), 569-593.
• Dursun, O. (2018). Toplumu Pierre Bourdieu İle Düşünmek. Global Media Journal, 8 (16).
• Filiz, B. ve Demirhan, G. (2018). Akademik ve Spor Başarı Motivasyonu Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Spormetre, 16(2), 138-152.
• Genç, E., Batmaz, H. Ç., Coşkuner, Z., Pala, R., Çınar, V. ve Biçer, S. Y. (2013). Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi, Spor Bölümü Öğrencilerinin Sayısal Derslere Karşı Tutumları (Elazığ Örneği). The Journal of Academic Social Science Studies, 6(3), 1163-1177.
• Görmez, G., Koçak, M. S. ve Hürmeriç Altunsöz, I. (2016). Perceived Opinions Of The Sports High School Students, Teachers And Managers Towards The Sports High Schools in Turkey. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi Ve Spor Bilimleri Dergisi, 10(3), 416-427.
• Huang, X. (2019). Understanding Bourdieu - Cultural Capital and Habitus. Review of European Studies, 11, No: 3.
• Kargın Göktaş, N. ve Şentürk, H. E. (2019). Spor Lisesi Öğrencilerinin Okul İklimi Algıları İle Spora Yönelik Tutumları Arasındaki İlişki. Spormetre,17(3), 78-92.
• Kurtipek, S. ve Çolakoğlu, T. (2014). Examination Of Personality Characteristic Of Students At High Schools Giving Sports Education. Nigde University Journal of Physical Education And Sport Sciences, 8, No: 1.
• Namlı, S., Tekkurşun Demir, G. ve Cicioğlu, H. İ. (2018). Spor Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin Akademik Odaklanma Düzeyleri. Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 20(4).
• Omurtak, G. (2019). Eğitim-Öğretim Sistemine Bourdieu’cu Bakış: Lise Öğrencilerinin Sınava Hazırlık Sürecinde Ailelerin Meslek Seçimlerindeki Rolü: İstanbul Örneği. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Maltepe Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Öçalan, M., Boyalı, E. ve Ergin, M. (2018). Öğrencilerin Spor Liselerine Yönelme ve Tercih Nedenlerinin Belirlenerek Seçili Değişkenler Açısından Karşılaştırılması. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 3(3), 10-21.
• Öçalan, M. ve Ergin, M. (2019). Spor Liselerinde Öğrenim Gören Öğrencilerin Tercih ve Beklenti Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi Ve Spor Bilimleri Dergisi, 13(2).
• Özgan, H. ve Karataşoğlu D. (2016). Öğretmenlerin Kültürel Sermayeye İlişkin Görüşlerinin İncelenmesi. Anadolu Eğitim Liderliği ve Öğretim Dergisi, 4 (2).
• Palabıyık, A. (2011). Pierre Bourdieu Sosyolojisinde ‘Habitus’, ‘Sermaye’ ve ‘Alan’ Üzerine. Liberal Düşünce, Yıl 16, (61-62), 121-141.
• Resmi Gazete. (2020). Erişim: Web:https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2009/06/20090616-7.htm
• Serd Hunyadvarı, F. (2019). Bir Eğitim Sosyoloğu Olarak Bourdieu. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Bursa Uludağ Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
• Sevilmiş, A. ve Şirin, E. F. (2016). Spor Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinde Akademik Başarı: Üniversite Yaşam Kalitesi, Akademik Güdülenme ve Akademik Özyeterliğin Rolü. Ankara Üniv. Spor Bilimleri Fak. Dergisi, 14(1), 31-44.
• Sivri, S. ve Özbek, O. (2019). Sosyal Sermayeden Sportif Sermayeye. Spormetre, 17 (1), 156-166. Tunçel, Z. ve Saracaloğlu, A. S. (1999). Spor Yüksekokulları Öğrencilerinin Başarılarını Etkileyen Faktörler. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi (Gazi BESBD), 4(1), 63-76.
• Yanıklar, C. (2011). Kültürel Sermaye, Eğitim ve Toplumsal Tabakalaşma: Pierre Bourdieu’nün Yeniden Üretim Kuramına Eleştirel Bir Bakış. Sosyoloji Dergisi, (22).
• Yaşar, M. R. (2016). Yoksulluk, Akademik Başarı ve Kültürel Sermaye İlişkisi. Sosyal Bilimler Dergisi, 6(11), 202-237.
• Yıldız, R., Koçak Çalık, V. ve Özdurak Sıngın, R. H. (2020). Öğrencilerin Spor Liselerini Seçme Nedenleri ve Beklentilerinin İncelenmesi. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi,14(1), 72-83.
• Yüksel, M. (2019). Pierre Bourdieu ve Spor Sosyolojisine Katkıları. Journal of History Culture and Art Research, 8(3), 495-515. Erişim: http://dx.doi.org/10.7596/taksad.v8i3.2212.