İki Kere Farklılık Üzerine Bir Çalışma: Özel Yetenekli Öğrencilerde Öğrenme Güçlüğü

Yıl 2022, Sayı: 58, 218 - 231, 31.12.2022

Abdulkadir Sağlam , Serkan Çiftçi

https://doi.org/10.53568/yyusbed.1098725

Öz

Sahip oldukları özellik ve yeteneklerin bir kısmı fark edilmemiş olsa da, özel yetenekli çocuklar toplum içerisinde yaşamlarını sürdürmektedirler. Bu çocuklara yönelik ilgi ve gerçekleştirilen araştırmalar son yıllarda artmasına rağmen halen yapılması gereken çalışmalar olduğu tartışılmaz bir gerçektir. Özel yetenekli çocuklar bilişsel olarak daha ileri özelliklere ve becerilere sahip çocuklar olarak tanımlanmaktadırlar. Öğrenme güçlüğü ise belirli bir akademik alanda genel ortalama başarı seviyesinin altında bir performans göstermek olarak tanımlanmaktadır. "İki kere farklı öğrenciler" olarak da bilinen öğrenci gruplarından biri de öğrenme güçlüğü çeken özel yetenekli öğrencilerdir. Özel yetenekli olmanın yanında özel öğrenme güçlüğünü de yaşamak bu bireyleri daha da farklı kılmaktadır. Aslında, güçlü ve zayıf yönleri birbiriyle ilgisiz olan öğrenme güçlüğü olan özel yetenekli öğrenciler, akademik alanlarda en çok yanlış anlaşılan, yetersiz hizmet verilen ve özel eğitim hizmetlerine ihtiyaç duyan öğrencilerdir. Bu çalışma öğrenme güçlüğü yaşayan özel yetenekli çocukların durumlarını çeşitli yönleriyle açıklayan bir çalışmadır. Bu doğrultuda özel öğrenme güçlüğüne neden olan faktörler, özel öğrenme güçlüğünün türleri ve öğrenme güçlüğü yaşayan özel yeteneklilerin tanımlanması gibi durumlar incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

iki kere farklılık, özel yeteneklilik, öğrenme güçlüğü

A Study On Twice Exceptional: Learning Difficulty In Gifted Students

Öz

Although some of their features and abilities have not been noticed, gifted children continue their lives in society. However, the interest in these children and the research carried out have increased in recent years, it is an indisputable fact that there are still studies that need to be done. Gifted children are defined as children with cognitively advanced features and skills. Learning disability is defined as performing below the general average achievement level in a particular academic field. One of the student groups, also known as "twice exceptional students", is gifted students with learning difficulties. Experiencing special learning difficulties in addition to being gifted makes these individuals even more different. In fact, gifted students with learning disabilities, whose strengths and weaknesses are unrelated to each other, are the most misunderstood, underserved and in need of special education services in academic fields. This study is a research that explains the situations of gifted children with learning difficulties in various aspects. On this aspect, the factors that cause special learning difficulties, the types of special learning difficulties and the identification of gifted students with learning difficulties have been examined.

Anahtar Kelimeler

twice exceptional, giftedness, learning disability

Kaynakça

• Agarwal, A. ve Singh, Y. P. (2011). The gifted children with learning disability. Indian Streams Research Journal, 1(1), 1-4.
• Akın, A. ve. Sezer, S. (2010). 6-14 yaş arası öğrencilerde görülen matematik öğrenme bozukluğuna ilişkin öğretmen görüşleri. İlköğretim Online, 10 (2), 757-775.
• Akyol, H. (2019). Türkçe ilk okuma yazma öğretimi (17. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Alkan, N. (2008). 8- 12 yaş çocuklarına uygulanan “sözel olmayan öğrenme güçlüğü skalası” sonuçlarının karşılaştırılması. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Amran, H. A., & Majid, R. A. (2019). Learning strategies for twice-exceptional students. International Journal of Special Education, 33(4), 954-976.
• Ardila, A. (2014). Aphasia handbook. Miami, FL: Florida International University,102–135.
• Baltacı, U. B. (2017). Öğrenme güçlüğü olan ve olmayan ortaokul öğrencilerinin öz-yeterlik algıları ile sürekli öfke ve öfke ifade tarzlarının incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Belciu, C. B. ve Popovici, D. V. (2014). Being twice exceptional: gifted students with learning disabilities. Procedia - Social and Behavioral Sciences 127, 519 – 523.
• Bender, N. W. (2014). Öğrenme güçlüğü olan bireyler ve eğitimleri. (Çeviri Editörü: Hakan Sarı). (6. baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Bildiren, A. & Fırat, T. (2020). İki kere –özel öğrenciler: öğrenme güçlüğü olan özel yetenekliler.Çocuk ve Medeniyet, 5 (10): 239-256.
• Boothe, D. (2010). Twice-exceptional: Students with both gifts and challenges or disabilities. Idaho Departmant of Education. http://scholarworks.boisestate.edu/fac_books/343.
• Cangökçe Yaşar, Ö., Akyıldız, D., Tunçer, M. & Maviş, İ. (2011). Dil ve biliş bozukluklarında terapi etkinlikleri. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Canlı, Ç.E. & Toğram, B. (2018). Afazili bireylerin ve yakınlarının iletişime ve ilgili sorunlara yönelik algıları. Dil, Konuşma ve Yutma Araştırmaları Dergisi (DKYAD), 1 (2), 142-161.
• Cırık, M. & Sak, U. (2021). Özel yetenekli öğrencilerde öğrenme güçlüğü. (Ed. Uğur Sak) Özel yetenekli öğrencilerin sosyal duygusal ve akademik gelişimi içinde (169-188). Ankara: Pegem Akademi.
• Cortiella, C. ve Horowitz, S. H. (2014). The state of learning disabilities; Facts, trends and emerging issues. New York: National Center for Learning Disabilities.
• David, H. (2017). A double label: learning disabilities and emotional problems among gifted children. International Letters of Social and Humanistic Sciences, 75, 22-31.
• Demir, B. (2005). Okulöncesi ve ilköğretim birinci sınıfa devam eden öğrencilerde özel öğrenme güçlüğünün belirlenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Doğmaz, S. (2016). Özel öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin iki basamaklı matematiksel rutin problem çözme performanslarını geliştirmede diyagram yöntemi kullanımının etkililiği. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Döhla, D., & Heim, S. (2016). Developmental dyslexia and dysgraphia: What can we learn from the one about the other?. Frontiers in psychology, 6, 20-45.
• Erbasan, Ö. ve Sağlam, A. (2020). Okuma güçlüğü olan evde eğitim öğrencisinin okuma becerilerinin geliştirilmesi. Temel Eğitim Dergisi. 2 (1): 14-25.
• Güneş, F. (2007). Türkçe öğretimi ve zihinsel yapılandırma. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• İlker, Ö. (2017). İki kere farklı: Özel yetenekli olup özel öğrenme güçlüğü yaşayan bireyler. M. A. Melekoğlu & U. Sak (Eds.), Öğrenme güçlüğü ve özel yetenek. içinde (ss. 254-285). Pegem Akademi. https://doi.org/10.14527/9786053188049
• Karabulut, R. & Mertol, H. (2020). Öğrenme güçlüğü ve özel yetenek. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Kızılaslan, A. & Zorluoğlu, S.L. (2020). Öğrenme güçlüğü çeken özel yeteneklilere ilişkin örnek uygulamalar. (Ed. Rıdvan Karabulut ve Hüseyin Mertol) Öğrenme güçlüğü ve özel yetenek. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Lovett, B. J. ve Lewandowski, L. J. (2006). Gifted students with learning disabilities: Who are they? Journal Of Learning Disabilities, 39(6), 515–527.
• Maddocks, D. L. S. (2018). The identification of students who are gifted and have a learning disability: A comparison of different diagnostic criteria. Gifted Child Quarterly, 62(2) 175–192.
• McCoach, D. B. , Kehle, T. J. , Bray, M. A. ve Siegle, D. (2001). Best practices in the identification of gifted students with learning disabilities. Psychology in the Schools, 38(5), 403-411.
• Melekoğlu, M.A. (2018). Özel öğrenme güçlüğüne giriş. Macit Ayhan Melekoğlu ve Orhan Çakıroğlu (Ed.), Özel öğrenme güçlüğü olan çocuklar içinde (s.1-32). Ankara: Ayrıntı Basımevi.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2022). Bilim ve Sanat Merkezleri Yönergesi. https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2016_10/07031350_bilsem_yonergesi.pdf.
• Miranda, C. L. , Araújo, A. M. ve Almeida, L. S. (2013). Identification of gifted students by teachers: Reliability and validity of the cognitive abilities and learning scale. Revista de Investigación y Divulgación en Psicología y Logopedia, 3(2), 14-18.
• Olimat, M. (2010). Gifted students. Procedia Social and Behavioral Sciences, 5, 1112–1114.
• O’Reilly, C. (2014). Understanding gifted children. Dublin City University: Reseach Paper, 1-16.
• Özdemir, Ş. (2020). Kapsamlı afazi testi (cat-tr) dil bataryasının geçerlik ve güvenirlik çalışması. (Yayımlanmamış doktora tezi). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Özkubat, U., Akçayır, İ. & Özpınar M. (2020). Öğrenme güçlüğü olan öğrenciler için zekâ oyunlarıyla fen eğitimi. (Ed. Çıkılı, Y. ve Yüksel, İ.) Özel eğitime gereksinimi olan öğrenciler için zekâ oyunlarıyla fen eğitimi ve etkinlik örnekleri. İçinde (77-106). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Özmen, E.R. (2017). Öğrenme güçlüğü hakkında temel bilgiler ve uygulamalar. Ankara: Eğiten.
• Pierangelo, R. & Giuliani, G. (2008). Teaching students with learning disabilities. California: Corwin Press.
• Robinson, S. M. (1999). Meeting the needs of students who are gifted and have learning disabilities. Intervention in School and Clinic, 34(4), 195-204.
• Ruban, L. M., & Reis, S.M. (2005). Identificaton and assessment of gifted students with learning. Theory Into Practice, 44(2), 115-124.
• Sadock, J. M., Sadock, V. G. & Levin, Z. (2013). Kaptan &Sadock psikiyatri çalışma ve kendini sınama rehberi (Çeviri Editörü: Ali Bozkurt). Ankara: Güneş Tıpevi.
• Sanır, H. (2017). Öğrenme güçlüğü olan ve olmayan ortaokul öğrencilerinde okuduğunu anlamayı etkileyen faktörlerin karşılaştırılması: Aracı model testi. (Yayınlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Sözel, H.K., Öpengin, E., Sak, U. & Karabacak, F. (2018). The discriminant validity of the Anadolu-Sak Intelligence Scale (ASIS) for gifted and other special education groups. Turkish Journal of Giftedness and Education, 8, 2, 160-180.
• Terry, S. W. (2012). Öğrenme ve bellek temel ilkeler, süreçler ve işlemler (Çeviri Editörü: Banu Cangöz), (2. baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Van Viersen, S., Kroesbergen, E. H., Slot, E. M. & Bree, E. H. (2016). High reading skills mask dyslexia in gifted children. Journal of Learning Disabilities, 49(2), 189-199.
• Wong, B. Y. L., Graham, L., Hoskyn, M. ve Berman, J. (2008). The ABCs of learning disabilities (Second edition). California: Elsevier Academic Press.
• Yılmaz-Yenioğlu, B. & Melekoğlu, M. A. (2021). Öğrenme güçlüğü ve özel yeteneği olan iki kere farklı bireylere yönelik yapılan çalışmaların gözden geçirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 22(4), 999-1024. https://doi.org/10.21565/ozelegitimdergisi.696065