Sosyal Medya Kullanım Alışkanlıkları ve Motivasyonları Karşılaştırılması: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir İnceleme

Yıl 2023, Sayı: 60, 151 - 173, 30.06.2023

Pelin Yolcu , Hasan Çiftçi

https://doi.org/10.53568/yyusbed.1243079

Öz

21. yüzyılda internetin yaygınlaşması, insanların sosyal yaşam tarzlarına ve yaşam şekillerine yön vermeye başlamıştır. Günümüz dünyası, internetin insanları kontrol etmeye başladığı çağa doğru ilerleme kaydetmiştir. Burada en etkili olan internet hizmeti sosyal medya platformlarıdır. Diğer medya araçlarına nazaran en yüksek kullanım düzeyine sahip olan sosyal medya, internet teknolojisinin en önemli ürünlerinden biridir. Bu araştırmanın temel amacı, Üniversite öğrencilerinde sosyal medya kullanım alışkanlıkları ve motivasyonları düzeylerinin karşılaştırmalı olarak incelemektir. Araştırmanın çalışma grubunu üniversite öğrencilerinden olmak üzere 344 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri Balcı ve Ayhan (2007) tarafından geliştirilen ölçekten alınmıştır. Araştırma “Sosyal Medya Kullanım Alışkanlıkları ve Motivasyonları” kullanılarak yüz yüze anket yöntemiyle yapılmıştır. Verilerin istatistiksel analizleri SPSS 26.0 programı kullanılarak yapılmıştır. Sayısal değişkenlerin normallik dağılımlarına bakmak için Kolmogorov-Smirnov testi uygulanmış ve normal dağılım elde edilmiştir. Veri setinde parametrik testler kullanılmıştır. Tanımlayıcı istatistiklerin çözümlenmesinde de frekans, yüzde, aritmetik ortalama, standart sapma, minimum ve maksimum değerlerden faydalanılmıştır. Üniversite öğrencileri üzerinde günümüzde sosyal medya kullanımları ve motivasyonları etkin bir faktör olarak görülebilmektedir. Popülerlik, eğlence, bilgilenme, zaman değerlendirme ve sosyal kaçış olarak görülen sosyal medya, öğrenciler üzerinde kullanım çeşitliliğine göre pozitif ve negatif etkiler oluşturabilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal medya, sosyal medya kullanımı, üniversite öğrencileri

A Comparison Of Social Media Use Habits And Motivations An Examination On University Students

Öz

The spread of the internet in the 21st century has begun to shape people's social lifestyles and lifestyles. Today's world has made progress towards the era when the Internet began to control people. The most effective internet service here is social media platforms. Social media, which has the highest usage level compared to other media tools, is one of the most important products of internet technology. The main purpose of this research is to comparatively examine the social media usage habits and motivation levels of university students. The study group of the research consists of 344 university students. The data of the research were taken from the scale developed by Balcı and Ayhan (2007). The research was conducted by face-to-face survey method using “Social Media Usage Habits and Motivations”. Statistical analyzes of the data were made using the SPSS 26.0 program. The Kolmogorov-Smirnov test was applied to look at the normality distributions of the numerical variables and the normal distribution was obtained. Parametric tests were used in the data set. Frequency, percentage, arithmetic mean, standard deviation, minimum and maximum values were used in the analysis of descriptive statistics. Today, social media usage and motivation can be seen as an effective factor on university students. Social media, which is seen as popularity, entertainment, information, time evaluation and social escape, can create positive and negative effects on students according to the variety of use.

Anahtar Kelimeler

Sosyal medya, sosyal medya kullanımı, üniversite öğrencileri

Kaynakça

• Acun, İ., Yücel, C., Belenkuyu, C., ve Keleş, S. (2017). Üniversite öğrencilerinin sosyal medya kullanım amaçlarının incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 23(4), 559-602.
• Aksoy, H., ve Gür, A. (2018). Üniversite öğrencilerinin sosyal medya reklamlarına ilişkin algılarının satın alma niyeti üzerindeki etkisi. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19(1), 129-148.
• Alaca, F., ve Tatlı, H. (2018). Akademisyenlerin mobil internet tercihini etkileyen davranışsal ve demografik faktörler. Ajıt-E: Bilişim Teknolojileri Online Dergisi, 9(30), 121-136.
• Alican, C., ve Saban, A. (2013). Ortaokul ve lisede öğrenim gören öğrencilerin sosyal medya kullanımına ilişkin tutumları: Ürgüp örneği. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(35), 1-14.
• Argın, S., ve Otrar, M. (2014). Öğrencilerin sosyal medyaya ilişkin tutumlarının kullanım alışkanlıkları bağlamında incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(3), 1-13.
• Avcı, İ. B., ve Karakoç, E. (2015). İlköğretim öğrencilerinin sosyal medya kullanım alışkanlıkları üzerine bir araştırma: Elazığ örneği. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 1(37), 437-455.
• Balay, R., Kaya, A., ve Çevik, M. (2014). Öğretmenlerin internete yönelik tutumları ve eğitsel internet kullanım öz yeterlik inanç düzeyleri. Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi, (23), 16-31.
• Balcı, Ş. (2009). Üniversite öğrencileri arasında internet bağımlılığı ve internet bağımlılarının profili. Selçuk İletişim, 6(1), 5-22.
• Bekiroğlu, H. A. (2011). Kullanımlar ve doyumlar yaklaşımı bağlamında sosyal medya kullanımı: Gümüşhane Üniversitesi üzerine bir araştırma. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, Güz (33), 138-162.
• Ceyhan, A. (2011). Ergenlerin problemli internet kullanım düzeylerinin yordayıcıları. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 18-2, 85-94.
• Çiftçi, H. (2018). Öğrencilerin siber mağduriyet düzeylerinin karşılaştırılması. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 6(2), 1536-1567.
• Çiftçi, H. (2018). Üniversite öğrencilerinde sosyal medya bağımlılığı. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(4), 417-434.
• Dağtaş, E., ve Yıldırım, O. (2015). İnternet ve sosyal ağlar dolayımlı gündelik yaşam pratikleri: Anadolu Üniversitesi öğrencileri üzerine mikro alan araştırması. Folklor/Edebiyat, 21(83), 149-180.
• Demir, İ., Özköklü, D. ve Turğut, B. (2015). Ergenlerin problemli internet kullanımının yordanmasında denetim odağı ve yaşam doyumunun rolü. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 720-731.
• Filiz, O., Erol, O., Dönmez, F. ve Kurt, A. (2014). BÖTE bölümü öğrencilerinin sosyal ağ siteleri kullanım amaçları ile internet bağımlılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Journal of Instructional Technologies and Teacher Education, 3(2), 26-28.
• Gökçearslan, Ş., ve Seferoğlu, S. (2016). Ortaokul öğrencilerinin internet kullanım biçimleri: riskli davranışlar ve fırsatlar. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(1), 383-404.
• İspir, B. (2013). Dijital iletişim ve yeni medya. M. C. Öztürk (Ed.), Yeni iletişim teknolojilerinin gelişimi (s. 2-25) içinde. Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Yayınları.
• Junco, R., Merson, D., ve Salter, D. W. (2010). The effect of gender, ethnicity, and income on college students' use of communication technologies. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 13(6), 619-627.
• Manning, J. (2014.) Social media, definition and classes of. In K. Harvey (Ed.), Encyclopedia of social media and politics (pp. 1158-1162). Thousand Oaks, CA.
• Müezzin, E. (2017). Lise öğrencilerinde internet bağımlılığının yoksunluk, kontrol güçlüğü, işlevsellikte bozulma ve sosyal izolasyon bağlamında incelenmesi. Sakarya University Journal of Education, 7(3), 541-551.
• Ök, F. (2013). Ortaöğretim öğrencilerinin sosyal medya kullanım alışkanlıkları ve motivasyonları [Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi]. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Öztürk, M., ve Akgün, Ö. E. (2012). Üniversite öğrencilerinin sosyal paylaşım sitelerini kullanma amaçları ve bu sitelerin eğitimlerinde kullanılması ile ilgili görüşleri. Sakarya University Journal of Education, 2(3), 49-67.
• Satan, A. (2013). The factors ınfluencing the ınternet addiction of secondary education students. Eurasian Journal of Educational Research, 53(A), 131-148.
• Taylan, H., ve Işık, M. (2015). Sakarya’da ortaokul ve lise öğrencilerinde internet bağımlılığı. Turkish Studies, 5(1), 855-874.
• Usta, E. (2015). Sanal ortamlarda bireylerin güvenirliğinin internet bağımlılık durumlarına göre incelenmesi. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 5(2), 107-125.
• Ustakara, F., ve Türkoğlu, E. (2015). Kuşağının bir gözetim mekanizması olarak sosyal ağlar üzerine algısı: Gaziantep Üniversitesi araştırması. Turkish Studies, 10(10), 939-958.
• Wang, Q., Chen, W., ve Liang, Y. (2011). The efects of social media on college students, MBA Student Scholarship, 5, 1-12.
• Yolal, M., ve Kozak, R. (2008). Bilgiye erişim aracı olarak öğrencilerin internete yaklaşımı. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (20), 115-128.