Yerleşke Kapı Önerilerinin Formal ve Sembolik Estetik Bağlamında Van YYÜ Örneğinde Değerlendirilmesi

Yıl 2023, Sayı: 61, 102 - 122, 01.10.2023

Mustafa Gülen , Hilmi Ekin Oktay , Şevket Alp , Dilan Didem İlvan Naiboğlu , Abdullah Yücel , Mustafa Eren Bük , Şeyma Duman

https://doi.org/10.53568/yyusbed.1231767

Öz

Mimarlık genel anlamda mekan üretimi ile ilişkilidir. Üretilen mekânın fark edilebilirliği çoğunlukla düşünsel bir temel üzerinden biçimlenmesi ile doğru orantılıdır. Türkiye’de son yıllarda mimari üretimin (özellikle kamu ve eğitim binalarında) tarihsel üslup ve öğeler üzerinden şekillendiği izlenmektedir. Kapı tasarlamak kuşkusuz ki bir yolculuğun varlığına, başlangıcına, bitişine, yolculuk esnasında karşılaşılanlara derinden bakmayı gerektirmektedir. Hele ki üzerine düşünülen kapı bir üniversite kapısı ise bu tasarımın; hem kentin, hem üniversitenin hem de üniversite ile dolaylı ya da doğrudan ilişki kuran her bireyin kendi yolculuklarında yeni alanlar açacağı, bu alanlar ile derinleşeceği ve anlamlanacağı düşünülmektedir. Yolculuğu fiziksel olduğu kadar, zamansal, sosyal, kültürel, coğrafi olarak da devingenliğe işaret eden bir eylem ve bir hareket alanı olarak tariflemek mümkündür. Bu çalışmada, üniversite yerleşke giriş kapılarının tasarlanması deneyimi Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi üzerinden örneklenmiştir. Çalışmanın yöntemi, yerinde yapılan gözlemlere dayalı tespitler, katılımcı planlama ve tasarım ilkeleri doğrultusunda disiplinler arası, multi-disipliner çalışma ve kampüs kullanıcılarıyla yapılan anket çalışmasıdır. İlgili literatür taranmış, yapılan öneriler görselleştirme araçlarıyla somutlaştırılmıştır. Bu haliyle üniversite yerleşkelerinin giriş kapılarını irdeleyen çalışma son yıllarda üretilen yerleşke kapıları literatürüne de bir katkı olarak değerlendirilebilir. Çalışma sonucunda üretilen mekanların fark edilebilirliğinin çoğunlukla düşünsel bir temel üzerinden biçimlenmesi ile ilişkili olduğu savının anlaşılması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kapı Tasarımı, Yerleşke Giriş Kapısı, Estetik, Katılımcı Tasarım, Disiplinler Arası Çalışma

Estimation of University Campus Gates’ Design Proposals in the Context of Formal and Symbolic Aesthetics in the Case Study of Van YYU

Öz

Architecture is associated with the production of space and the remarkability of the produced space is mostly related with its intellectual basis. Recent architectural productions, especially of public and educational buildings, in Turkey has been shaped by historical styles and elements. However, designing a university campus entrance gate undoubtedly requires in depth analysis of the presence, the beginning and the end of a journey since they are generally the starting point of the relationship between individual and the university or the city. In this study, the experience of designing university campus entrance gates is exemplified on Van Yüzüncü Yıl University. The method of the study consists of determinations based on on-site observations, decision-making on participatory planning and design principles, and the survey of campus users about this interdisciplinary process. The relevant literature was studied, and the suggestions made were concretized using visualization tools. This study can also be considered as a contribution to the literature on university campus entrances. As a result of the study, it is expected to understand the argument that the remarkability of the produced spaces is mostly related to their formation on an intellectual basis.

Anahtar Kelimeler

Gate design, Campus Entarance Design, Aesthetic, Participatory Design, Multi- Dicipline Design

Kaynakça

• URL 1 İstnabul Üniversitelerinde Eğtim Online Mı? Açıklama Geldi (2022). Milliyet.com.tr https://www.milliyet.com.tr/gundem/istanbul-universitesinde-egitim-online-mi-aciklama-geldi-6301533 (Erişim Tarihi: 23.04.2022)
• URL 2 Wikipedia. Boğaziçi Üniversitesi Güneykapısı (2022). Wikipedia.org https://tr.wikipedia.org/wiki/Dosya:Boğaziçi_Üniversitesi_Güney_kapısı.JPG (Erişim Tarihi: 12.03.2022)
• URL 3 Metuevents [@metuevents]. (2019, jaunary 20). ODTÜ A1 Kapısı'nın yapılış döneminden kareler [Image attached] [Tweet].https://twitter.com/metuevents/status/1087059105099984899/photo/3 (Erişim Tarihi: 09.08.2022)
• Kırlangıç, H., Örs, D. (Çev.) (2008). Mevlâna Celâleddîn-i Rûmî – Mesnevî. Konya Büyükşehir Belediyesi Yayınları.
• Çakcı, I. (2007). Peyzaj planlama çalışmalarında görsel peyzaj değerlendirmesine yönelik bir yöntem araştırması (Tez No: 213724). [Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Ekşioğlu, G. (2010). Çevre estetiğinin konut fiyatları üzerindeki etkisinin hedonik fiyat yöntemi ile modellenmesi (Tez No: 276596) [Yüksek Lisans Tezi, 9 Eylül Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Hacıalibeyoğlu, F., Dokgöz, D. ve Alpaslan, İ. (2020). Yakın dönem üniversite yerleşke giriş kapılarından farklılaşan bir örnek: Dokuz Eylül Üniversitesi Tınaztepe Yerleşkesi Doğu Kapısı. Eksen Dokuz Eylül Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Dergisi, 1(1), 42-59.
• Hersberger, R. G. (1992). A Study of Meaning and Architecture. Nasar, J. (Ed.), Environmental Aesthetics: Theory, Research, Applications (p. 175-194). Cambridge University Press.
• Kaplan, S., Kaplan, R., Wendt, J. S. (1972). Rated Preference and Complexity for Natural and Urban Visual Material. Perception & Psychophysics 12(4), 354-356. https://doi.org/10.3758/BF03207221
• Kaplan, R., Kaplan, S. (1989). The experience of Nature: a psychological Perspective. (1. Baskı). ABD Ann Arbor Michigan
• Kaplan, R., Kaplan, S., Ryan, R. L. (1998). With People in Mind: Design and Management of Everyday Nature (1. Baskı). Island Press.
• Nasar, JL (1992). Visual Preferences in Urban Street Scenes A Cross-Cultural Comparison between Japan and the United States. Nasar, J. (Ed.), Environmental Aesthetics: Theory, Research, Applications. Cambridge University Press.
• Porteus, J D (1996). Environmental Aesthetics, ideas, politics and planning. Routledge.
• Yazıcıoğlu, Y., Erdoğan, S. (2007). SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Detay Yayıncılık.
• TUİK (2021). “Adrese dayalı nüfus sayım sistemi”. www.tuik.gov.tr (Son erişim tarihi: 6 Aralık 2021).