Amaç: Bu çalışmada, Tuta
absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: Gelechiidae)’nın yumurta bırakma
tercihine, herbivor böcek zararı sonucu konukçu bitkiden salınan uçucu yağların
etkisi araştırılmıştır.
Materyal ve Metot: Macrosiphum euphorbiae (Thomas) (Hemiptera: Aphididae) ve Trialeurodes vaporariorum Westwood (Hemiptera: Aleyrodidae) ile
bulaşık konukçu bitkilere, T. absoluta’nın
bıraktığı yumurta sayıları karşılaştırılmıştır. Ayrıca T. absoluta’nın, bileşik yapraklarına mekanik olarak zarar verilmiş
domates bitkilerine, bıraktığı yumurta sayıları da değerlendirilmiştir.
Bulgular: Kontrol grubu olarak kullanılan temiz bitkilere (15,05
yumurta/dişi), diğer zararlılarla bulaşık olan bitkilere göre, bırakılan
yumurta sayısı daha fazladır. Kontrol bitkilerinden sonra en fazla yumurta
bırakılan bitki M. euphorbiae’nın
bileşik yaprak başına 5 ergin bireyi ile bulaşık domates bitkileridir (7,48
yumurta/dişi). En az yumurta (3,79 yumurta/dişi) ise T. vaporariorum’un bileşik yaprak başına 40–50 ergin bireyi ile
bulaşık domates bitkilerine bırakılmıştır. M.
euphorbiae ile bulaşık bitkiler içerisinde ise en az yumurta bırakılanı
(4,34 yumurta/dişi) bileşik yaprak başına 15 ergin bireyi ile bulaşık olan
bitkiler olmuştur. Ayrıca, M. euphorbiae
ile bulaşık bitkilere göre, T.
vaporariorum ile bulaşık bitkilere daha az yumurta bırakıldığı
belirlenmiştir. Bununla birlikte, bırakılan yumurta sayısının, domates
bitkilerindeki bulaşıklık miktarının artışı ile ters orantılı olarak azaldığı
görülmüştür. Ayrıca, mekanik zarar verilmiş bileşik yaprak sayısı arttıkça T. absoluta tarafından bırakılan yumurta
sayısının azaldığı görülmüştür.
Sonuç: Sonuç olarak, herbivor böceklerin yapmış
olduğu zarar sonucunda konukçu bitkilerden salınan uçucu yağların, T. absoluta’nın mücadelesinde kullanılma
potansiyeli olduğu belirlenmiştir.
Süleyman Demirel Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Yönetim Birimi Başkanlığı
4635-YL1-16 No`lu Proje
Bu çalışmaya, 4635-YL1-16 No`lu Proje ile finansal destek sağlayan Süleyman Demirel Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Yönetim Birimi Başkanlığı’na teşekkür ederiz.
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Proje Numarası | 4635-YL1-16 No`lu Proje |
Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2020 |
Gönderilme Tarihi | 10 Ekim 2019 |
Kabul Tarihi | 16 Ocak 2020 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 Cilt: 57 Sayı: 2 |