Effect of Individuals’ Green Purchasing Behavior, Consumption and Environmental Awareness (The Case of Manisa Province of Salihli District)

Yıl 2021, Cilt: 58 Sayı: 1, 63 - 74, 31.03.2021

Rüveyda Yüzbaşıoğlu , Sara Nilda Ataoğlu

https://doi.org/10.20289/zfdergi.652422

Cited By: 1

Öz

Objective: Environmentally conscious individuals prefer to use environmentally friendly products that do not consume natural resources and give importance to human health in their purchases and will ensure that green food products called environmentally friendly products are in the forefront in the market. Therefore, researching factors that determine the purchasing preferences of individuals and analyzing environmental awareness levels play an important role in the studies.
Material and Methods: In this study, the effects of individuals on green food buying behavior, consumption and environmental awareness were examined with the data obtained from the surveys conducted with 400 individuals living in Salihli central district of Manisa.
Results: According to the findings of the study, it was observed that 55.75% of the individuals did not know about green food product. It is determined that 40.00% of the individuals who define the concept of green product as “human and environment friendly products old are willing to receive extra payment for environmentally friendly green foods in the range of 1-5%. Food and cleaning products are the product groups that individuals pay the most attention to being green products. Factor analysis was used to determine the environmental sensitivity of individuals and binary logit analysis was used to determine the factors affecting green food consumption.
Conclusion: As a result of the research, it was observed that there is a statistically significant relationship between the recognition of green food product and education level, income group and age group. As a result of the research, it is seen that individuals in salihli district of manisa province are sensitive about green food product and environmental awareness in their purchase and consumption and they are willing to protect the environment, nature and health.

Anahtar Kelimeler

Environmental Awareness, Behavior, Purchase Preference, Attitude, Green Product

Proje Numarası

2018/56

Bireylerin yeşil gıda ürünü satın alma davranışı, tüketimi ve çevre bilincine etkisi (Manisa ili Salihli ilçesi örneği)

Öz

Amaç: Çevre bilincine sahip bireylerin satın alımlarında, doğal kaynakları tüketmeyen, insan sağlığına önem veren çevre dostu ürünleri tercih etmeleri, piyasada çevre dostu ürün olarak adlandırılan yeşil gıda ürünlerinin ön planda olmasını sağlayacaktır. Bu nedenle bireylerin satın alım tercihlerini belirleyen faktörlerin araştırılması, çevre bilinç düzeylerinin analiz edilmesi çalışmalarda önemli rol oynamaktadır.
Materyal ve Yöntem: Bu araştırmada, Manisa İli Salihli merkez ilçesinde yaşayan 400 birey ile yapılan anketler sonucunda elde edilen veriler eşliğinde, bireylerin yeşil gıda satın alma davranışı, tüketimi ve çevre bilincine etkisi incelenmiştir.
Araştırma Bulguları: Araştırma bulgularına göre, bireylerin %55.75’inin yeşil gıda ürünü hakkında bilgi sahibi olmadığı gözlenmiştir. Yeşil ürün kavramını “insan ve çevre dostu ürünler” olarak tanımlayan bireylerin %40.00’ının çevre dostu olan yeşil gıdalar için %1-5 aralığında fazladan ödeme yaparak almaya razı oldukları belirlenmiştir. Bireylerin yeşil ürün olmasına en fazla dikkat ettikleri ürün grupları gıda ve temizlik ürünleridir. Bireylerin çevreye duyarlılıklarının belirlenmesi için Faktör analizi, yeşil gıda ürünü tüketimini etkileyen faktörlerin belirlenmesi içinde Binary Logit Analizi uygulanmıştır.
Sonuç: Araştırma sonucunda yeşil gıda ürününü tanıma durumu ile eğitim durumu, gelir grubu ve yaş grubu arasında istatistiki olarak anlamlı bir ilişki olduğu gözlenmiştir. Araştırma sonucu doğrultusunda Manisa İli Salihli İlçesinde bireylerin satın alım ve tüketimlerinde yeşil gıda ürünü ve çevre bilinci konusunda duyarlı oldukları ve çevreyi, doğayı ve sağlığı korumaya istekli oldukları görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Çevre Bilinci, Davranış, Satın Alma Tercihi, Tutum, Yeşil Ürün

Destekleyen Kurum

Bilimsel Araştırma Prorojeleri

Proje Numarası

2018/56

Kaynakça

• Ağır, M., C., Boran, F.,Özden ve M., Artukoğlu. 2018. Zeytinyağında Tüketici Tercihleri Üzerine Bir Araştırma: İzmir İli Dikili İlçesi Örneği. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 55 (4) , 81-90.
• Akgül, A. ve O., Çevik. 2005. Statistical Analysis Techniques. Emek Ofset Ltd. Şti. 2. Printing. s.y. 428. Ankara.
• Alkaya, A., S., Çoban, A.,Tehci ve Y.,Ersoy. 2016. Çevresel Duyarlılığın Yeşil Ürün Satın Alma Davranışına Etkisi: Ordu Üniversitesi Örneği. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (47), 121-134.
• Altunışık, R., R., Coşkun, S., Bayraktaroğlu ve E., Yıldırım. 2005. Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Sakarya Kitabevi, s:212-231.
• Anonim, 2013b. Yeşil Ürün Tüketim Araştırması. http://www.cevredostu.com/2014 /06/25/yuksek-fiyat-yesil-tuketimin-onunde-engel/ [Ulaşım: 13.03.2015]
• Ayyıldız, H. ve K.Y., Genç. 2010. Çevreye Duyarlı Pazarlama: Üniversite Öğrencilerinin Çevreye Duyarlı Pazarlama Uygulamaları İle İlgili Tutum ve Davranışları Üzerine Bir Araştırma. e-dergi.atauni.edu.tr/index.php/SBED/article/download/565/557.
• Bektaş, Z., B., Miran, Ö., Uysal ve C., Günden. 2010. Dondurulmuş Gıda Ürünlerine Yönelik Tüketici Tercihleri: İzmir İli Örneği. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi , 47 (3) , 211-221.
• Berenson M.L. ve D.M., Levine. 1996. Basic Business statistics concepts and applications. sixth ed.. p. 837. prentice-hall international. New York.
• Blair, I., 1992. Greener Marketing: A Responsible Approach to Business. Sheffield, UK, Greenleaf Publishing (Ed: Charter Martin).
• Büyüköztürk, Ş., 2002. Faktör analizi: Temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 8(4), 470-483.
• Büyüköztürk, Ş., 2010. Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı: İstatistik, Araştırma Deseni, SPSS Uygulamaları ve Yorum. Onbirinci Baskı, Pegem Akademi Yayınları, Ankara.
• Çabuk, S. ve S., Şengül. 2000. Ailelerin Evde ve Ev Dışında Gıda Tüketimlerinin “Switching Regresyon” Yöntemiyle Belirlenmesi, DİE Araştırma Sempozyumu 2000, Ankara.
• Çakmak, A.Ç. ve B., Özkan. 2016. Üniversite Öğrencilerinin Ekolojik Farkındalıkları İle Yeşil Tüketim Alışkanlıklarının Farklı Değişkenler Perspektifinden Karşılaştırılması: Interaktif Bir Uygulama1. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 8(5), 3144-3170.
• Düzgüneş, O., T., Kesici ve F., Gürbüz. 1983. İstatistik Metotları I. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları: 861, Ders Kitabı: 229, Ankara.
• Field, A., 2000. Discovering Statistics Using SPSS for Windows. London: SAGE Publication.
• Gündüz, O, ve M., Emir. 2010. Dondurulmuş Gıda Tüketimini Etkileyen Faktörlerin Analizi: Samsun İli Örneği. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 14 (3), 15-24.
• Gujarati N.D., 1992 Essential of Econometrics. Mc Graw Hill. New York. 1999. Basic Econometrics. Converting: Şenesen. Ü.. Şenesen. G.G.. Literature publishing, İstanbul.
• Kadanalı, E., S., Tercan ve V., Dağdemir. 2016. Tüketicilerin Yöresel Gıda Ürünleri Tercihi: Erzurum İli Örneği. XII. Ulusal Tarım Ekonoms Kongres, 25 – 27 Mayıs 2016, Bldrler, s. 663 – 672.
• Kalaycı, Ş., 2010. SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. BRC Matbaacılık, Ankara.
• Karagöz, Y. ve İ., Kösterelioğlu. 2008. İletişim Becerileri Değerlendirme Ölçeğinin Faktör Analizi Metodu ile Geliştirilmesi. Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı:21, s:81-98.
• Karpati, L. ve Z., Szakal. 2009. Marketing Characteristics of Tokaj Wine Specialities Based on Factor and Cluster Analyses. Applied Studies in Agribusiness and Commerce – APSTRACT Agroinform Publishing House, Budapest. p: 93-102.
• Keleş, C., 2007. Yeşil Pazarlama Tüketicilerinin Yeşil Ürünleri Tüketme Davranışları ve Yeşil Ürünlerin Tüketiminde Kültürün Etkisi ile İlgili Bir Uygulama, Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Kılıç, O, O.,Gündüz, G., Eryılmaz, M., Emir. 2012. Çay Tüketiminde Tüketici Davranışlarının Belirlenmesi: Samsun İli Örneği. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 16 (4), 19-25.
• Kızılaslan, H. ve N., Kızılaslan. 2005. Çevre konularında kırsal halkın bilinç düzeyi ve davranışları (Tokat ili Artova ilçesi örneği). ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 67–68.
• Kızılaslan, N., H.,Kızılaslan ve Z.G., Göktolga 2012. Estimation of factors affecting the recognition the environment institutions by individuals with the Logit Model. Journal of New Results in Science; 1, 18-25.
• Kızıloğlu, R. ve H., Kızılaslan. 2013. A tobit analysis of factors affecting mineral water demand: the case of Beypazarı District. Gaziosmanpașa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 30(2), 80-85.
• Kızıloğlu, R., H.Kızılaslan ve C., Gökçe. 2013. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğrencilerinin Yeşil Gıda Ürünleri Hakkındaki Bilgi, Görüş ve Tutumları Üzerine Araştırma. Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Fen Bilimleri Ensitüsü Dergisi, 6(1), 19-30.
• Kline, P. 1994. An Easy Guide To Factor Analysis:. New York: Routledge
• Kurtuluş, K. 2004. Pazarlama Araştırmaları (Genişletilmiş 7. Baskı). Literatür Yayınları, Yayın No: 114, s:397-418, İstanbul.
• Nakıboğlu, M.A.B. 2003. Çevreci Pazarlama Anlayışı ve Tüketicilerin Çevreci Tutumlarının Tüketici Davranışları Üzerindeki Etkisi İle İlgili Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Nakip, M. 2003. Pazarlama Araştırmaları Teknikleri ve (SPSS Destekli) Uygulamalar. Seçkin Yayınları, 569s.
• Ness, M. 2000. Multivariate Techniques in Marketing Research. Curso de Especializacion Postuniversitaria en Marketing Agroalimentario, CHIEAM, Spain.
• Newbold, P. 1995. Statistics For Business and Economics, Prentice Hall International Editions.
• Oflaç, B.S. ve A., Göçer. 2015. Genç Tüketicilerin Algılanan Çevresel Bilgi Düzeyleri Ve Eko-etiketli Ürünlere Karşı Yaklaşımları Üzerine Bir çalışma. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(2), 216-228.
• Onurlubaş, E., E., Yıldız, S. ,Yıldız ve D., Dinçer. 2017. Tüketicilerin Yeşil Ürün Satın Alma Davranışlarını Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi: Bursa İli Örneği, III. In IBANESS Congress Series, Edirne-Türkiye (pp. 282-290).
• Özata, M. ve İ., Sevinç. 2009. Hastanelerde Kurumsal İmajın Ölçülmesinde Dikkate Alınması Gereken Faktörlerin Belirlenmesi. Journal of Azerbaijani Studies. p:59-74.
• Özdamar, K., 2004. Paket Programları ile İstatistiksel Veri Analizi 2 (Çok Değişkenli Analizler), 5. Baskı. Kaan Kitabevi, Eskişehir.
• Tavşancıl, E., 2002. Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi. Nobel Yayıncılık, Ankara.
• Tekin, V.N., 2007. SPSS Uygulamalı Bilimsel Pazarlama Araştırmaları. Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Topçu, Y. ve A.S., Uzundumlu. 2009. Analysis of Factors Affecting Customer Retailer Loyalty in Turkish Food Market: The Case Study of Erzurum. Italian Journal of Food Science, 21(2): 181-194.
• Topçu, Y., 2006. Süt Ürünlerinde Marka Rekabeti ve Tüketici Davranışları: Erzurum İli Örneği. Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi ABD, (Doktora Tezi).
• Topçu, Y., A.S. Uzundumlu, ve F., Yavuz. 2010. Designing The Marketing Strategies for Ispir Sugar Bean As a Local Product Using Conjoint Analysis. Scientific Research And Essays 5(9): 887-896.
• Uzun, N., N., Sağlam ve F., Varnacı Uzun. 2008. Yeşil Sınıf Modeline Dayalı Uygulamalı Çevre Eğitimi Projesinin Çevre Bilinci ve Kalıcılığına Etkisi. Ege Eğitim Dergisi (9) 1: 59-74.
• Yıldız, E. ve A., Barut. 2016. Yeşil Pazarlama Karması, Çevresel Kaygı ve Çevresel Bilginin Yeşil Ürün Satın Alma Davranışı Üzerindeki Etkisi. Gümüshane University Electronic Journal of the Institute of Social Science/Gümüshane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 7(16).
• Yılmaz, V. ve T., Arslan. 2011. Üniversite Öğrencilerinin Çevre Koruma Vaatleri ve Çevre Dostu Tüketim Davranışlarının İncelenmesi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Anadolu (Unıversıty Journal Of Socıal Scıences) Cilt/Vol.: 11 - Sayı/No: 3 : 1–10.
• Yılmaz, V., H.E., Çelik ve C., Yağızer. 2009. Çevresel Duyarlılık ve Çevresel Davranışın Ekolojik Ürün Satın Alma Davranışına Etkilerinin Yapısal Eşitlik Modeliyle Araştırılması. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 1-14.