İzmir Kekiği (Origanum onites L.)'nde farklı su ve azot uygulamalarının verim ve kalite üzerine etkileri

Yıl 2022, Cilt: 59 Sayı: 4, 579 - 589, 31.12.2022

Hatice Eda Tokul , Emine Bayram

https://doi.org/10.20289/zfdergi.1144428

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı, İzmir kekiği (Origanum onites L.) bitkisine ait olan Tayşi 2002, Ceylan 2002 çeşitlerinin drog herba verimi, drog yaprak verimi ve uçucu yağ oranlarında farklı su ve azot uygulamaları sonucunda meydana gelecek değişikliklerin ortaya konmasıdır.
Materyal ve Yöntem: İzmir kekiği (Origanum onites L.) bitkisine ait, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü’nde geliştirilmiş olan çeşitlerin (Tayşi 2002, Ceylan 2002) kullanıldığı araştırma, 2011-2013 yılları arasında Bornova ekolojik şartlarında gerçekleştirilmiştir. 4 farklı (S1,S2,S3,S4) su uygulaması gerçekleştirilirken, 8 kg/da azot (N8) ve azotsuz (No) olarak 2 ayrı azot uygulaması yapılmış, 2 yıllık (2012-2013) veriler değerlendirilmiştir.
Sonuç: Sonuçta azot uygulamalarının tek başına bir etkisinin olmadığı görülmüştür. Uygulanan su miktarının artmasıyla verim değerlerinin arttığı fakat uçucu yağ oranlarının azaldığı saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Drog herba verimi, uçucu yağ oranı, azot, Origanum onites L.,, İzmir Kekiği

Destekleyen Kurum

Ege Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri

Proje Numarası

2011-ZRF-025

Effects of different levels of water and nitrogen applications on the yield and quality of oregano (Origanum onites L.)

Öz

Objective: The objective of this study was to reveal the changes that will occur as a result of different water and nitrogen applications in the drug herb yield, drug leaf yield and essential oil ratios of Tayşi 2002, Ceylan 2002 cultivars belonging to oregano (Origanum onites L.).
Material and Methods: In order to meet the objective given above, a study was conducted in Bornova ecological conditions in 2012 and 2013 and the varieties (Tayşi 2002, Ceylan 2002) of the oregano (Origanum onites L.) plants developed in the Department of Field Crops, Faculty of Agriculture were used. Experiments included 4 different (S1,S2,S3,S4) irrigation applications along with the 2 different nitrogen applications 80 kg/ha nitrogen (N80) and nitrogen-free (N0). The data obtained in two years (2012-2013) were then evaluated.
Conclusion: As a result, on the study it was found that nitrogen applications alone did not have an effect. It was also determined that the yield values increased with the increase in the amount of irrigation applied, but the essential oil ratios decreased.

Anahtar Kelimeler

Origanum onites L., Oregano, drug herb yield, essential oil ratio, nitrogen

Proje Numarası

2011-ZRF-025

Kaynakça

• Akgül, A., 1993. Baharat Bilimi ve Teknolojisi. Gıda Teknolojisi Derneği Yayınları No:15, Ankara, 451 s.
• Avcı, A.B. & E. Bayram, 2013. Geliştirilmiş İzmir kekiği (Origanum onites L) klonlarının farklı ekolojik koşullarda bazı agronomik ve teknolojik özelliklerinin belirlenmesi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 50 (1): 13-20.
• Başer, K.H.C., 2001. Her derde deva bir bitki:kekik. Bilim ve Teknik Dergisi, Mayıs,74-77.
• Baydar, H. & O. Arabacı, 2013. Türkiye’nin kekik üretim merkezi olan Denizli’de kültür kekiğinin ( Origanum onites L.) tarımsal ve teknolojik özellikler. (Web sayfası: https://docplayer.biz.tr/2465083-Turkiye-nin-kekik-uretim-merkezi-olan-denizli-de-kultur-kekiginin-origanum-onites-l-tarimsal-ve-teknolojik-ozellikleri.html) (Erişim tarihi: 07.2014).
• Bayram, E., S. Kırıcı, S. Tansı, G. Yılmaz, O. Arabacı, S. Kızıl & İ. Telci, 2010. “Tıbbi ve aromatik bitkiler üretiminin arttırılması olanakları, 437-456”. Türkiye Ziraat Mühendisliği VII. Teknik Kongresi (11-15 Ocak 2010, Ankara) Bildrileri, TMMOB, 1356 s.
• Bayram, E., N. Özay, H. Geren & A. Ceylan, 1998. “Aydın ili İzmir kekiği (Origanum onites L.) populasyonlarında kemotiplerin belirlenmesi ve seleksiyonu üzerine araştırma, 305-313”. Ege Bölgesi I.Tarım Kongresi (7-11 Eylül 1998, Aydın) Bildirileri, T.C. Ziraat Bankası Gn. Md. Basımevi, 686 s.
• Baytop, T., 1999. Türkiye’de Bitkiler ile Tedavi. Nobel Tıp Kitapevleri, İstanbul, 480 s.
• Calucci, L., P. Calogero, M. Zandomeneghi, A. Capocchi, P. Silvia, S. Ghiringhelli, F. Saviozzi, S. Tozzi & L. Galleschi, 2005. Effects of gamma-irradiation on the free radical and antioxidant contents in nine aromatic herbs and spices. Molecular and Cellular Biochemistry, 272: 29-34.
• Can, M., Katar, N., Duran, D., 2020. Ontogenetik ve diurnal varyabilitenin İzmir kekiği (Origanum onites L.)’nin uçucu yağ içeriği ve kompozisyonuna etkisi. Bursa Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 35 (1): 1-12.
• Ceylan, A., 1976. Origanum smyrnaeum L.’da verim ve ontogenetik varyabilite. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 13 (2): 139-143.
• Ceylan, A., E. Bayram & H. Geren, 1999. İzmir kekiği (Origanum onites L.) ıslahında geliştirilen klonların agronomik ve kalite özellikleri üzerinde araştırma. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 23 (5): 1163-1168.
• Dadalıoğlu, I & G. Akdemir Evrendilek, 2004. Chemical compositions and antibacterial effects of essential oils of Turkish oregano (Origanum minutiflorum), bay laurel (Laurus nobilis), Spanish lavender (Lavandula stoechas L.) and fennel (Foeniculum vulgare) on common foodborne pathogens. Journal of Agriculture Food Chemical, 52 (26): 8261-8267. doi: 10.1021/jf049033e. PMID: 15612826.
• Damien Dorman, H.J., O. Bachmayer, M. Kosar & R. Hiltunen, 2003. Antioxidant properties of aqueous extracts from selected lamiaceae species grown in Turkey. Arch Tierernahr., 57 (2): 99-106.
• Davis, P.H., 1982, Flora of Turkey and East Aegean Islands, Edinburg University Press, Edinburg, 948 pp.
• Ekren, S., Ç. Sönmez, Y.S. Kukul Kurttaş, E. Özçakal & E. Bayram, 2011. Tıbbi Adaçayı (Salvia officinalis L.) ve Anadolu Adaçayı (Salvia fruticosa Mill.) Türlerinde Sulamanın Verim ve Kaliteye Etkisi. Ege Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projesi Kesin Raporu, Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü, Bornova-İzmir.
• İpek, A., 2007. Tıbbi Adaçayı (Salvia officinalis) Hatlarında Azotlu Gübrelemenin Herba Verimi ve Bazı Özellikler Üzerine Etkileri. Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, (Unpublished) Doktora Tezi, Ankara, 100 s.
• Katar, D. & B. Gürbüz, 2008. Oğulotu (Melissa officinalis L.)’nda farklı bitki sıklığı ve azot dozlarının drog yaprak verimi ve bazı özellikler üzerine etkisi. Tarım Bilimleri Dergisi, 14 (1): 78-81.
• Katar, N. & D. Katar, 2020. Eskişehir ekolojik koşullarında farklı hasat dönemlerinin İzmir kekiği (Origanum onites) ‘nin uçucu yağ oranı ve bileşenleri üzerine etkisi. Turkish Journal of Agricultural Engineering Research (TURKAGER), 1 (2): 441-451. https://doi.org/10.46592/turkager.2020.v01i02.017
• Kintzios, S. E., 2001. “Oregano, 215-229”. In: Handbook of Herbs and Spices (Ed. K.V. Peter). Woodhead Publishing in Food Science and Technology, CRC Press, Cambridge, 360 pp.
• Kovancı, İ., 1990. Bitki Besleme ve Toprak Verimliliği. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi. Teksir No: 107 (3): 286 s.
• Preuss, H.G., B. Echard, M. Enig, I. Brook & T.B. Elliott, 2005. Minimum inhibitory concentrations of herbal essential oils and monolaurin for gram-possitive and gram-negative bacteria. Molecular and Cellular Biochemistry, 272 (1-2): 29-34. doi: 10.1007/s11010-005-6604-1. PMID: 16010969.
• TUIK, 2014. Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) Bitkisel Üretim İstatistikleri Veritabanı, Baharat Bitkileri, (Web sayfası: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Bitkisel-Uretim-Istatistikleri-2014-16020 ) (Erişim Tarihi: Eylül 2014).
• Uyanık Güngör, F., N. Bayraktar & M.D. Kaya, 2005. Geliştirilmiş İzmir kekiği (Origanum onites L.) klonlarının Kula şartlarında tarımsal ve kalite yönünden karşılaştırılması, Tarım Bilimleri Dergisi,11 (2): 196-200.
• Wichtl, M., 1984. Johanniskraut. Teedrogen, Stuttgart,180 pp.