Göller Yöresi (Türkiye) entomofag Syrphidae (Diptera) türleri ve yayılışları

Yıl 2023, Cilt: 60 Sayı: 1, 141 - 154, 01.04.2023

Asiye Uzun Yiğit , Ozan Demirözer , Rüstem Hayat , Ante Vujic

https://doi.org/10.20289/zfdergi.1175000

Öz

Amaç: Bu çalışma, Göller yöresinde predatör özellikte olan Syrphidae (Diptera) türlerinin saptanması ve yayılışlarının belirlenmesi amacıyla 2014-2016 yıllarında gerçekleştirilmiştir.
Materyal ve Yöntem: Ergin bireyler tarım alanları, işlenmemiş araziler ve ormanlık alanlardaki ağaç, çalı ve otsu bitkiler üzerinden havanın açık ve güneşli olduğu zamanlarda atrap ve ağız aspiratörü kullanılarak 241 ayrı örnekleme noktasından toplanmıştır. Örnekleme sırasında bulunan ergin öncesi dönemler konukçuları ile birlikte kültüre alınmak üzere laboratuvara getirilmiştir. Bütün ergin Syrphidae bireyleri klasik teşhis metotları kullanılarak tanılanmıştır.
Araştırma Bulguları: Çalışma sonuçlarına göre; entomofag özellikte olan Baccha, Chrysotoxum, Didea, Episyrphus, Eupeodes, Heringia, Melanostoma, Meliscaeva, Paragus, Pipiza, Pipizella, Platycheirus, Scaeva, Sphaerophoria, Syrphus, Volucella, Xanthandrus ve Xanthogramma cinslerine ait 38 tür belirlenmiştir. En yaygın türler, Episyrphus balteatus (De Geer, 1776), Eupeodes corollae (Fabricius, 1794), E. nuba (Wiedemann, 1830), Melanostoma mellinum (L., 1758), Paragus albifrons (Fallén, 1817), P. bicolor (Fabricius, 1794), P. haemorrhous Meigen, 1822, P. tibialis (Fallén, 1817), Sphaerophoria rueppelli Wiedemann, 1830, S. scripta (L., 1758) ve S. turkmenica Bankowska, 1964; sayıca en fazla örneklenen türler ise S. scripta (1937 birey, % 62.10), M. mellinum (374 birey, % 11.99) ve E. corollae (264 birey, % 8.4)’dir.
Sonuç: Göller yöresinde belirlenen örnekleme alanlarında entomofag Syrphidae türleri ve yayılışları belirlenmiştir. Çalışmada, bazı türlerin avları da belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Avcı, biyolojik mücadele, yaprakbiti, yararlı

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK 1001 Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projelerini Destekleme Birimi

Proje Numarası

213O243

Teşekkür

Yazarlar, çalışmayı destekleyen TÜBİTAK 1001 Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projelerini Destekleme Birimine (proje numarası: 213O243); Doç. Dr. Işıl ÖZDEMİR (Zirai Mücadele Merkez Araştırma Enstitüsü, Ankara)’e yaprakbiti türlerinin teşhisi için teşekkür ederiz.

Entomophagous Syrphidae (Diptera) species of the Lakes Region of Türkiye and their distribution

Öz

Objective: The objective of this study was to determine the entomophagous Syrphidae (Diptera) species in the Lakes Region of Türkiye and their distribution in 2014-2016.
Material and Methods: Adult specimens were collected from 241 different localities on trees, shrubs and herbaceous plants in agricultural areas, uncultivated lands and forest areas, by using sweep-net and mouth aspirator when the weather was clear and sunny. The pre-adults found during sampling were brought to the laboratory to be cultured together with their hosts. All adult Syrphidae individuals were identified using classical diagnostic methods.
Results: According to the results of the study; a total of 38 species having entomophagous character belonging to the genera, Baccha, Chrysotoxum, Didea, Episyrphus, Eupeodes, Heringia, Melanostoma, Meliscaeva, Paragus, Pipiza, Pipizella, Platycheirus, Scaeva, Sphaerophoria, Syrphus, Volucella, Xanthandrus and Xanthogramma were determined. Episyrphus balteatus, Eupeodes corollae, E. nuba, Melanostoma mellinum, Paragus albifrons, P. bicolor, P. haemorrhous, P. tibialis, Sphaerophoria rueppelli, S. scripta and S. turkmenica were the most common species while S. scripta (1937 individuals, 62.10%), M. mellinum (374 individuals, 11.99%) and E. corollae (264 individuals, 8.4%) have been the most sampled species.
Conclusion: In this study, Entomophagus Syrphidae species and their distribution were determined in the sampling areas in the Lakes region while prey of some species was also determined.

Anahtar Kelimeler

Predator, biological control, aphid, useful

Proje Numarası

213O243

Kaynakça

• Alaoğlu, Ö. & H. Özbek, 1987. Erzurum ve çevresinde patateslerde bulunan avcı böcek türleri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 18 (1-4): 15-26.
• Ayyıldız, Y. & R. Atlıhan, 2006. Balıkesir ili sebze alanlarında görülen yaprakbiti türleri ve doğal düşmanları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarım Bilimleri Dergisi, 16 (1): 1-5.
• Civelek, H.S. & S. Tezcan, 2005. Some new records for Diptera fauna of Turkey and additional notes on the dipterous fauna of cherry orchards. Türkiye Entomoloji Dergisi, 29 (1): 11-16.
• Daşçı, E. & Ş. Güçlü, 2008. Iğdır ovasında meyve ağaçlarında bulunan yaprakbiti türleri (Homoptera: Aphididae) ve doğal düşmanları. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 39 (1): 71-73.
• Demirözer, O. & İ. Karaca, 2014. Isparta ili yağ gülü (Rosa damascena Miller) üretim alanlarında bulunan avcı ve parazitoit türler ve yayılışları. Türkiye Entomoloji Bülteni, 4 (3): 171-184.
• Erkin, E., 1983. Investigations on the host, distribution and efficiency of the natural enemies of the family Aphididae (Homoptera) harmful to pome and stone fruit trees in İzmir province of Aegean Region. Türkiye Bitki Koruma Dergisi, 7 (1): 29-49.
• Gilbert, F., 2005. Syrphid aphidophagous predators in a food-web context. European Journal of Entomology, 102: 325–333.
• Gözüaçık, C. & İ. Özgen, 2018. Contribution to the Syrphidae (Diptera) fauna in the cereal fields of Souteasthern Anatolia, Turkey. Munis Entomology & Zoology Journal, 13 (2): 522-526.
• Kohli, V.K., V.C. Kapoor & S.K. Gupta, 1988. On one genus and nine species of Syrphid flies (Diptera: Syrphinae) from India. Journal of Insect Science, 1 (2): 113-127.
• Öztürk, N., M.R. Ulusoy & E. Bayhan, 2005. Doğu Akdeniz Bölgesi nar alanlarında saptanan zararlılar ve doğal düşman türleri. Türkiye Entomoloji Dergisi, 29 (3): 225-235.
• Pehlivan, S. & E. Atakan, 2014. Adana (Türkiye) ili Balcalı yöresi Syrphidae (Diptera) türleri. Türkiye Biyolojik Mücadele Dergisi, 5 (1): 53-66.
• Rojo, S., C. Pérez-Bañón & M.A. Marcos-García, 1999. First observations on the biology of Scaeva mecogramma (Bigot, 1860) (Diptera, Syrphidae) and notes on some other syrphids preying on psyllids (Hemiptera, Aphalaridae and Triozidae). Volucella, 4 (1/2): 105-111.
• Rotheray, G.E., 1986. Colour, shape and defense in aphidophagous syrphid larvae (Diptera). Zoological Journal of the Linnean Society, 88: 201-216.
• Sarıbıyık, S., 2014. Check list of Turkish flower flies (Diptera: Syrphidae). Munis Entomology & Zoology Journal, 9 (1): 570-585.
• Simic, S. & S. Glumac, 1987. The syrphid fauna of Montenegro (Insecta: Diptera): A zoogeographical analysis within the Balkan Peninsula. Biologia Gallo-hellenica, Kammena Vourla, 13: 99-102.
• Sommaggio, D., 1999. Syrphidae: Can they be used as environmental bioindicators?. Agriculture, Ecosystem and Environment, 74: 343-356.
• Speight, M.C.D., 2020. Species Accounts of European Syrphidae, 2020. Syrph the Net, the Database of European Syrphidae (Diptera). Syrph the Net publications, Dublin, 314 pp.
• Toth, S., 2013. Additional data to the hoverfly fauna of Turkey (Diptera: Syrphidae). Natura Somogyiensis, 23: 239-254.
• Van Driesche, R., M. Hoddle & M.T. Center, 2008. Control of Pests and Weeds by Natural Enemies, An introduction to Biological Control. Blackwell Publishing, USA, 484 pp.
• Vujić, A., M. Speight, M.E. Courcy Williams de, R. Rojo, G. Ståhls, S. Radenković, L. Likov, M. Miličić, C. Pérez-Bañón, S. Falk & T. Petanidou, 2020. Atlas of the Hoverflies of Greece (Diptera: Syrphidae). Leiden/Boston, Brill, 285pp.
• Wnuk, A., 1979. Episyrphus balteatus (De Geer, 1776) (Diptera: Syrphidae) jako drapiezca mszyc (Homoptera: Aphidoidea). Zesz Nauk. AR W Krakowie, Rozprawy, 72: 1-64.
• Yaşarakıncı, N. & P. Hıncal, 2000. İzmir ilinde örtüaltı biber yetiştiriciliğinde bulunan zararlılar ile doğal düşmanları ve popülasyon gelişmeleri üzerinde araştırmalar. Bitki Koruma Bülteni, 40 (3-4): 135-152.
• Yetkin, C., 2006. Şanlıurfa İlindeki Syrphidae (Diptera) Türleri ve Yayılışları. Harran Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Şanlıurfa, 43 s.
• Zeren, O. & Z. Düzgüneş, 1983. Çukurova Bölgesinde sebzelerde zararlı olan Aphidoidea türlerinin doğal düşmanları üzerinde araştırmalar. Türkiye Bitki Koruma Dergisi, 7 (3): 204-207.