2000-2015 Yılları Arasında Değer Eğitimi Üzerine Yapılan Doktora Tezlerinin İçerik Analizi

Yıl 2017, Sayı: 31, 705 - 718, 01.08.2017

Mevlüt Gündüz , Zuhal Başpınar , Ayşegül Büyükkarcı

https://doi.org/10.14582/DUZGEF.1817

Öz

Bu çalışma, değer eğitimi üzerine yapılan doktora tezlerine ait bir içerik analizidir. Bu amaçla 2000-2015 yılları arasında, YÖK tez sayfasından ulaşılabilen 54 doktora tezi incelenmiştir. İlgili tezleri değerlendirmek için araştırmacı tarafından geliştirilen yayın sınıflama formu geliştirilmiştir. Her bir tez bu form yardımıyla içerik analizine tabi tutulmuş ve tezlere ait veriler bir veri tabanına kaydedilmiştir. Veri tabanından alınan veriler SPSS 22.0 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Sonuçlar grafik, frekans ve yüzde olarak betimsel biçimde sunulmuştur. Çalışma sonucunda değer eğitimi üzerine yapılan doktora tezlerinde 2009 yılından itibaren büyük bir artışın yaşandığı, Gazi Üniversitesi’nin değer eğitimi üzerine en çok doktora tezi yaptıran üniversite oluğu, örneklem olarak daha çok ilköğretim öğrencilerinin alındığı, karma yöntemin daha çok kullanıldığı, veri toplama aracı olarak ölçek ve görüşme formunun çok kullanıldığı, konu olarak ise daha çok öğretim programındaki değerler ve doğrudan bir değer üzerine yapılan çalışmaların olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Değer, Değer eğitimi, İçerik analizi, Doktora tezi, Araştırma sonuçları

Content Analysis of Doctoral Theses on Values Education Published between 2000 and 2015

Öz

This study is a content analysis of doctoral theses on values education. For this purpose, 54 doctoral theses, published between 2000 and 2015, which can be reached from thesis database of Council of Higher Education, were analyzed. A publication classification form was developed by the researcher to evaluate the relevant theses. Each thesis was analyzed by content analysis method through this form and the data belonging to thesis were saved in a database. Data gathered from the database were analyzed using SPSS 22.0 program. The results were presented in graphical format, by showing frequencies and percentages in a descriptive way. As a result of the study, a great increase was observed in the doctoral theses on values education since 2009, it was found out that Gazi University has the highest number of doctoral dissertations on values education, mostly primary school students were taken as samples in those studies, the studies were designed mostly in mixed methodology, and that interview forms and scales were used extensively to collect data, and as research topics, values in curriculum were studied mostly, and also it is possible to find studies on just one values directly.

Anahtar Kelimeler

Value, Value education, Content analysis, Doctoral dissertation, Research results

Kaynakça

• Acat, M. B. ve Aslan, M.(2012). Yeni Bir Değer Sınıflaması ve Bu Sınıflamaya Bağlı Olarak Öğrencilere Kazandırılması Gereken Değerler, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(2), 1460-1474.
• Ada, S., Baysal, Z. N. ve Korucu, S. (2005). Sınıf Öğretmenlerinin Sınıf İçi Olumsuz Davranışlara Gösterdikleri Tepkilerin Karakter Eğitimi ve 2005 İlköğretim Programı Açısından Değerlendirilmesi, Değerler Eğitimi Dergisi, 3(10), 7-18.
• Akarsu, S. (2015). İlkokul (1-4) ve Ortaokul (5-8) Müzik Ders Kitaplarında Yer Alan Şarkıların Değerler Bakımından İncelenmesi ve Değerler Eğitimine İlişkin Öğrenci Algıları. (Yayınlanmamış doktora tezi). Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü,Van
• Akbaş, O.(2004). Türk milli eğitim sisteminin duyuşsal amaçlarının ilköğretim II. kademedeki gerçekleşme derecesinin değerlendirilmesi. (Yayınlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
• Aladağ, S. (2009). İlköğretim sosyal bilgiler öğretiminde değer eğitimi yaklaşımlarının öğrencilerin sorumluluk değerini kazanma düzeyine etkisi. (Yayınlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimler Enstitüsü, Ankara
• Baysal, N (2013). Ortaokul Sosyal Bilgiler Derslerinde Değerler Eitimi Uygulamalarının Öğretmenler Yönüyle Değerlendirilmesi, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Niğde Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Niğde
• Bilgin, N. (1995). Sosyal Psikolojide Yöntem ve Pratik Çalışmalar. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Bolay, S. H. (2013). Felsefe Doktrinleri ve Terimleri Sözlüğü, Ankara, Nobel Yayıncılık.
• Bryk, A and Schneider, B. (2002).Trust in Schools: A Core Resource for Improvement, New York: Russell Sage Foundation
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Canatan, K. (2004). Avrupa Birliği Ülkelerinde Değerler Yönelimi, Değerler Eğitimi Dergisi, 2(7-8), 41-63.
• Cihan, N. (2014). Okullarda Değerler Eğitimi ve Türkiye’deki Uygulamaya Bir Bakış. Electronic Turkish Studies, 9(2), 429-436.
• Creswell, J. W. (2005). Educational research: planning, conducting and evaluating quantitative and qualitative research (2. bs.). USA: Pearson Prentice Hall.
• Çengelci, T. (2010). İlköğretim beşinci sınıf sosyal bilgiler dersinde değerler eğitiminin gerçekleştirilmesine ilişkin bir durum çalışması. (Yayınlanmamış doktora tezi). Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir
• Demirel, Ö. (2011). Öğretim İlke ve Yöntemleri Öğretme Sanatı, Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Dilmaç, B. (2007). Bir grup fen lisesi öğrencisine verilen insani değerler eğitiminin insani değerler ölçeği ile sınanması. (Yayınlanmamış doktora tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya
• Ekşi, H. ve Katılmış, A. (2011). Karakter Eğitimi El Kitabı, Ankara, Nobel Yayıncılık.
• Elbir, B. ve Bağcı, C.(2013). Değerler eğitimi üzerine yapılmış lisansüstü düzeyindeki çalışmaların değerlendirilmesi, Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic ,8(1),1321-1333.
• Ercan, İ. (2001). İlköğretim Sosyal Bilgiler Programında Ulusal ve Evrensel Değerler. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale
• Erden, M. (2008). Sınıf Yönetimi, Ankara: Arkadaş Yayınları.
• Glass, G. V. (1976). Primary, secondary, and meta-analysis of research. Educational Researcher, 5(10), 3-8.
• Glass, G. V. (1982). Meta-analysis: An approach to the synthesis of research results. Journal of Research in Science Teaching, 19(2), 93-112.
• Glass, G. V., McGaw, B., & Smith, M. L. (1981). Meta-analysis in social research. Beverly Hills, CA: Sage.
• Gözütok, F. D. (1995). Öğretmenlerin Demokratik Tutumları, Ankara: Ekin Yayıncılık.
• Güçlü, M. (2015). Türkiye’de değerler eğitimi konusunda yapılan araştırmalar, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(38), 720-732
• Gündüz, M. (2014). İlköğretim 3. sınıf hayat bilgisi dersinde “sorumluluk” değerinin proje tabanlı öğrenme yaklaşımı ile öğretiminin akademik başarı ve tutuma etkisi. (Yayınlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
• Gündüz, M.(2016). Classifying Values by Categories, Journal of Education and Training Studies, 4 (10), 212- 220 (ERIC), http://dx.doi.org/10.11114/jets.v4i10.1765
• Güngör, E. (1998). Ahlak psikolojisi ve sosyal ahlak. İstanbul: Ötüken Yayınevi.
• Gürkan, T. (1993). İlkokul Öğretmenlerinin Öğretmenlik Tutumları İle Benlik Kavramları Arasındaki İlişki, Ankara: Sevinç Matbaası.
• Kale, N.(2004). Nasıl Bir Değerler Eğitimi, Değerler ve Eğitimi Uluslararası Sempozyumu, İstanbul: Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları
• Kantar, Ş. (2014). İlköğretim 4 ve 5. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersinde 100 Temel Eser Yoluyla Değerler Eğitimi, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya
• Keskin, Y. (2008). Türkiye’de Sosyal Bilgiler Öğretim Programlarında Değerler Eğitimi: Tarihsel Gelişim, 1998 ve 2004 Programlarının Etkililiğinin Araştırılması. (Yayınlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul
• Keskinoğlu, M.Ş. (2008). İlköğretim Beşinci Sınıf Öğrencilerine Uygulanan Mesnevi Temelli Değerler Eğitimi Programının Ahlaki Olgunluğa ve Saldırganlık Eğilimine Etkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yeditepe Üniversitesi, İstanbul
• Lickona, T. (1991). Educating for Character. Bantam Boks, New York.
• Lovat, T. (2007). Values Education: The Missing Link in Quality Teaching and Effective Learning, D.N. Aspin and J.D. Chapman (eds.), Values Educatıon and Lifelong Learning, pp. 199-210
• Meaney, M. H. (1979). A Guide for Implementing Values Education in the Primary Grades. Unpublished Doctor's Thesis, Seattle University. Seattle, Washington.
• Mentiş Taş, A. (2004). “Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Eğitimi Program Standartlarının Belirlenmesi”, Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37(1), 28-51.
• Miles, M.B and Huberman, A.M. 1994. Qualitative dataanalysis,Thousand Oaks, CA: Sage.
• Naylor, D., & Diem, R. (1987). Elementary and middle school social studies. New York: Random House.
• Öncül, R. (2000). Eğitim ve Eğitim Bilimleri Sözlüğü, İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Özdaş, F. (2013). Ortaokullarda Değerler Eğitimi ve İstenmeyen Öğrenci Davranışlarına İlişkin Öğretmen Görüşlerinin Değerlendirilmesi, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ
• Özensel, E. (2003).“Sosyolojik Bir Olgu Olarak Değer”, Değerler Eğitimi Dergisi,1(3): 217 - 239
• Özsoy, S. (2007). Değerlere Dayalı Bir Ortam Yaratmak Eşittir Daha İyi Bir Dünya Yaratmak, İlk Öğretmen Dergisi, 14, 30–34
• Refshauge, H.A. (2004). Values in NSW Public Schools, Retrieved from www.schools.nsw.edu.au.
• Rokeach, M. (1973). The Nature of Human Values. New York: Free Pres
• Schwartz, S. H. (1992). Universals in the content and structure of values: Theoretical advances and emprical tests in 20 countries. Advances in Experimental Social Psychology, 25, 1-65.
• Snook, I. (2007). Values Educatıon in Context. D.N. Aspin and J.D. Chapman (eds.), Values Educatıon and Lifelong Learning
• Tahiroğlu, M. (2011). İlköğretim 4. sınıf sosyal bilgiler dersinde doğa sevgisi, temizlik ve sağlıklı olma değerlerinin öğretimi ve değerlere ilişkin öğrenci tutumlarının belirlenmesi. (Yayınlanmamış Doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
• Tıllman, D.(2000). Living Values Activities for Young Adults. Deerfield Beach-Florida: Health Communications İnc.
• Ulusoy, K. (2007). Lise tarih programında yer alan geleneksel ve demokratik değerlere yönelik öğrenci tutumlarının ve görüşlerinin çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi. (Yayınlanmamış Doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
• Ülger, M. (2012). İlköğretim okullarında insan hakları vatandaşlık eğitimi uygulamalarının değerlendirilmesi. (Yayınlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
• Yarar, S. ve Tekbıyık, A. (2009). “Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Sahip Oldukları Kişisel ve Mesleki Nitelikler Konusundaki Algılarının İncelenmesi”, I. Uluslar Arası Eğitim Araştırmaları Konferansı, On sekiz Mart Üniversitesi, Mayıs, Çanakkale.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yiğittir, S.(2009). İlköğretim 4.ve 5.sınıf sosyal bilgiler dersi değerlerinin kazanılma düzeyi. (Yayınlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Citation Information
• Gündüz, M., Başpınar, Z. & Büyükkarcı, A. (2017). 2000-2015 Yılları Arasında Değer Eğitimi Üzerine Yapılan
• Doktora Tezlerinin İçerik Analizi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 705-718.