İlköğretim Okullarında Görev Yapan Öğretmenlerin Okul Yaşam Kalitesi Algıları ile İş Doyumu Algıları Arasındaki İlişki

Yıl 2017, Sayı: 31, 750 - 761, 01.08.2017

Adil Çoruk , Havva Karakaya Çiçek

https://doi.org/10.14582/DUZGEF.1838

Öz

Bu araştırmada, ilköğretim öğretmenlerinin okul yaşam kalitesi algılama düzeyleri ile iş doyumu algıları arasındaki ilişki incelenmiştir. Çeşitli bireysel özelliklere, sosyal ve demografik değişkenlere bağlı olarak öğretmenlerin okul yaşam kalitesi algıları ve iş doyumu algıları arasındaki anlamlı farklılıklar belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmada betimsel nitelikte ilişkisel tarama modeli kullanılmış ve veri elde etmek için anket tekniği uygulanmıştır. Çalışmada, “Minnesota İş Doyumu Anketi” ile Tunacan (2005) ve Doğan (2005)’ın araştırmalarında kullanılan anket formlarındaki maddelerin Gündüz (2008) tarafından ifadeleri değiştirilen ve iş doyumunu etkileyen faktörler göz önünde bulundurularak hazırlanan 20 soruluk iş doyumu anketi kullanılmıştır. Okul yaşam kalitesini ölçmek için ise Sarı (2007) tarafından geliştirilen ve İlmen (2010) tarafından revize edilen “Okul Yaşam Kalitesi Ölçeği” kullanılmıştır. Elde edilen verilerin çözümlenmesinde frekans, yüzde, ortalama, standart sapma, t-testi, ANOVA ve Pearson Momentler Çarpımı testleri kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini, 2014-2015 eğitim-öğretim yılında Çanakkale merkezde görev yapan ilk ve ortaokul öğretmenleri oluşturmaktadır. 210 kadın, 100 erkek olmak üzere toplam örneklem 310 kişidir. Araştırmanın neticesinde ilk ve ortaokul öğretmenlerinin iş doyum algıları ile okul yaşam kalitesi algıları arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

İş doyumu, okul yaşam kalitesi, öğretmenlik mesleği

The Relationship Between Quality of School Life and Job Satisfaction Perceptions of Teachers in Elementary Schools

Öz

In this study, the relationship between quality of school life and job satisfaction perceptions of teachers in elemantary schools were investigated. In relation to social demographic variables; the relationship between the perceptions of life quality of teachers and the perceptions of job satisfaction has been determined. In this study to measure job satisfaction "Minnesota Satisfaction Questionnaire" and 20 item job satisfaction scale (which was modified by Gündüz (2008)) that is used in surveys of Tunacan (2005) and Doğan (2005) were used. To measure the quality of school life the Quality of School life Questionnaire developed by Sarı (2007) and revised by İlmen (2010) was used. The analysis of the obtained data, frequency, percentage, mean, standard deviation, t-test, ANOVA and Pearson Product Moment tests were used. The population of this study consisted of primary and secondary school teachers who worked in the center of Çanakkale in 2014-2015 academic year. The total sample of 310 people, including 210 women and 100 men. A significant positive relationship between the perception of job satisfaction and the perception of quality of school life of primary and secendary school teachers was found.

Anahtar Kelimeler

Job Satisfaction, quality of school life, teaching profession.

Kaynakça

• Akçamete, G., Kaner, S. & Sucuoğlu, B. (2001). Öğretmenlerde tükenmişlik, iş doyumu ve kişilik. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Akıncı, Z. (2002). Turizm sektöründe çalışan doyumunu etkileyen faktörler: Beş yıldızlı konaklama işletmelerinde bir uygulama. Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, (4), 1-25.
• Altınkurt, Y. & Yılmaz, K. (2014). Öğretmenlerin mesleki profesyonelliği ile iş doyumları arasındaki ilişki. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4 (2), 57–71.
• Bilir, M. E. (2007). Öğretmen algılarına göre ilköğretim okul yöneticilerin dönüşümcü liderlik özellikleriyle öğretmenlerin iş doyumu ilişkisinin incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Çardak, M. (2002). İlköğretim okullarında çalışan öğretmenlerin iş doyumu ile stresle başa çıkma yolları. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.
• Çelik, O. T. (2011). İlköğretim okulu yöneticilerinin ve öğretmenlerinin örgütsel adalet algıları ile iş doyumları arasındaki ilişki. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Demir, M. R. & Yıldızlı, H. (2015). Okul yaşam kalitesine ilişkin öğrenci ve öğretmen görüşleri. Researcher: Social Science Studies, 5, 69-86.
• Demirkıran, T. (2004). Özel eğitim kurumlarında çalışan öğretmenlerin iş tatminleri ve örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Doğan, N. (2005). İlköğretim okulu müdür yardımcılarının iş doyumu. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Kırıkkale Üniversitesi, Kırıkkale.
• Ekinci, Y. (2006), İlköğretim okulu yöneticilerinin sosyal beceri düzeylerine göre öğretmenlerin iş doyumu ve iş stresinin karşılaştırılması. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.
• Erden, A. & Erdem, M. (2013). İlköğretim okullarında okul yaşamı kalitesi: Van İli örneği. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28 (3), 151-165.
• Eriş, H. M. & Anıl, D. (2016). Üniversite öğrencilerinin yaşam kalitesi düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31 (3), 491-504.
• Filiz, Z. (2014). Öğretmenlerin iş doyumu ve tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 10 (23), 157-171.
• Gündüz, H. (2008). İlköğretim okullarında örgütsel iklim ile öğretmenlerin iş doyumu arasındaki ilişki. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.
• Güner, A. R. (2007). Sağlık hizmetlerinde örgütsel bağlılık, işe bağlılık ve iş tatmini arasındaki ilişkilerin modellenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
• İnal, U. (2009). Adana il sınırları içerisindeki yatılı ilköğretim bölge okullarında bulunan öğretmen ve öğrencilerin okul yaşam kalitesi algılarının incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana.
• İlmen, E. (2010). Okul grubunun okul yaşam kalitesi ve akademik başarı üzerindeki etkisi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van.
• Karasar, N. (2011). Bilimsel Araştırma Yöntemi, (22.basım), Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Karatzias, A., Power, K., & Swanson, V. (2001). Quality of school life. Development and preliminary standardization of an instrument based on performance indicators in Scottish secondary schools. School Effectiveness and School Improvement. 12(3), 265-284.
• Keser, A. (2005). The relationship between job and life satisfaction in outomobile sector employees in Bursa- Turkey. İş, Güç, Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 7(2), 52-63.
• Kılıç, Ö. S. (2011). İlköğretim okullarında görev yapan okul müdürü ve öğretmenlerin iş doyumu. (Tokat ili örneği). (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Korkmaz, G. (2009). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin okul yaşam kalitesini algılama düzeyleri ve mesleki tutumlarının incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Korkmaz, A. (2013). İlkokul ve ortaokul öğretmenlerinin çatışma yönetimi stratejileri ve iş doyumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Okan Üniversitesi, İzmir.
• Korkmaz, G. & Sadık, F . (2011). The analysis of perception levels of primary school teachers with regard to quality of school life. İlköğretim Online, 10 (1), 285-301.
• Koruklu, N., Feyzioğlu, B., Özenoğlu, K.H. & Aladağ, E. (2013). Öğretmenlerin iş doyumu düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(25), 119 – 137.
• Köklü, N., Büyüköztürk, Ş. & Bökeoğlu, Ö. Ç. (2006). Sosyal bilimler için istatistik. Ankara: Pegem-A Yayıncılık.
• Kumaş, V. (2008). Öğretmenlerin iş doyum düzeyleri ile stres düzeyleri arasındaki ilişki. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
• Leonard, C. A. R. (2002). Quality of school life and attendance in primary schools. (Yayınlanmamış doktora tezi). University of Newcastle, Faculty of Education and Arts, Australia.
• Linnakylä, P. & Brunell, V. (1996). Quality of school life in the Finnish and Swedish speaking schools in Finland. In M. Binkley, K. Rust, T. Williams (Eds.). Reading literacy in an international perspective (pp. 203 – 217). U.S. Department of Education Office of Educational Research and Improvement, NCES.
• Malin, A. & Linnakylä, P. (2001). Multilevel modelling in repeated measures of the quality of Finnish school life. Scandinavian Journal of Educational Research, 45 (2), 145-165.
• Miner, John B. (1992). Industrial/Organizational Psychology. New York: Mcgraw Hill.
• Öcal, Ö. (2011). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin iş tatmini düzeylerinin demografik özelliklere göre incelenmesi: İstanbul İli Maltepe İlçesi örneği. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Maltepe Üniversitesi, İstanbul.
• Öztürk, N. (2012). İlköğretim okul müdürlerinin öğretmenler tarafından algılanan yönetici becerileri ile öğretmenlerin iş doyumu arasındaki ilişki. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.
• Robbins, S. P. & Judge, T. (2012). Örgütsel Davranış. (Çev. Ed.: İ. Erdem), Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Sarı, M. (2007). Demokratik değerlerin kazanımı sürecinde örtük program: Düşük ve yüksek okul yaşam kalitesine sahip iki ilköğretim okulunda nitel bir çalışma. (Yayınlanmamış doktora tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Sarı, M. (2012). Empatik sınıf atmosferi ve arkadaşlara bağlılık düzeyinin lise öğrencilerinin okul yaşam kalitesine etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 18(1), 95-119.
• Tunacan, S. (2005). Beykoz İlçesindeki lise öğretmenlerinin iş doyumunu etkileyen faktörleri (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
• Tunç, E. & Beşaltı, M. (2014). Okul yaşam kalitesinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Turkish Journal of Education, 3 (4), 28-39.
• Tura, M. (2012). İlköğretim okulu müdürlerinin liderlik stillerinin öğretmenlerin iş doyumuna etkisi: Karacabey İlçesi örneği. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
• Turcan, H. (2011). İlköğretim okulu öğretmenlerinin özyeterlik algıları ile iş doyumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Türkyılmaz, M. & Kuş, Z. (2010). Öğretmenlerin okul kalitesini algılamalarındaki farklılıklar. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11 (2), 285-304.
• Ünverdi, D. (2016). Okul yöneticilerinin etik liderlik davranışlarının öğretmenlerin iş doyumu ile ilişkisi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Zirve Üniversitesi, Gaziantep.
• Vural, B. (2004). Yetkin-İdeal-Vizyoner Öğretmen. İstanbul: Hayat Yayınları.
• Yıldız, B. (2013). İlkokul ve ortaokul öğretmenlerinin iş stresi, örgütsel bağlılık ve iş doyumuna yönelik algılarının incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Maltepe Üniversitesi, İstanbul.
• Yılmaz, N. (2010). Lise öğretmenlerinin iş doyum düzeyleri (Bağcılar örneği). (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
• Citation Information
• Karakaya Çiçek, H. & Çoruk, A. (2017). İlköğretim Okullarında Görev Yapan Öğretmenlerin Okul Yaşam
• Kalitesi Algıları ile İş Doyumu Algıları Arasındaki İlişki. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 750-761.