İLKÖĞRETİM KURUMLARINDA AİLELERİN EĞİTİM SÜRECİNE KATILIMLARINA YÖNELİK ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ

Yıl 2012, Sayı: 19, 80 - 95, 01.12.2012

Türkan Argon , Cemile Kıyıcı

Öz

Araştırmanın amacı, ailelerin eğitim sürecine katılımına yönelik öğretmen görüşlerini belirlemektir. Tarama modelindeki araştırmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Kayseri ili İncesu merkezinde bulunan ilköğretim okullarındaki öğretmenler oluşturmaktadır (n=150). Araştırmada veri toplama aracı olarak görüşme formu kullanılmış, veriler içerik analizi tekniği ile çözümlenmiştir. Araştırmaya göre ailenin eğitime katılımı öğrencinin gelişimi ve akademik başarısını artırırken, katılım, istenen düzeyde değildir. Bu durum öğretmenin performans ve motivasyonu olumsuz etkilemekte, öğrencilerde davranış ve disiplin sorunları, akademik başarısızlık, yalnızlık gibi sorunlar ortaya çıkarmaktadır. Eğitim, kültür, ekonomik düzeyin düşük olması, yoğun iş temposu, aile içi sorunlar vb. aile katılımını engellemektedir. Aile katılımını arttırmak için toplantı, konferans, ev ziyareti ve aileyi içine alan eğitsel-soysal faaliyetler düzenlenmelidir.

Anahtar Kelimeler

Aile katılımı, ilköğretim okulu, öğretmen

Teacher Views in Primary Schools about Parental Participation in Education

Öz

Research aims to identify teacher views on parental participation in educational processes. Study utilizing a survey model used qualitative research methods. Working group was comprised of primary school teachers in Incesu, Province of Kayseri in 2009-2010 educational year (n=150). Interview forms were used as data collection tools and data was analyzed with content analysis technique. Study findings show that while parent participation increases the development and academic achievement of students, level of participation is not at the desired level, affecting teacher performance and motivation negatively and introducing behavioral problems, discipline issues, academic failure, reluctance, loneliness and insecurity in students. Factors that hamper parental participation in educational processes are education, culture, low socio-economic levels, heavy workloads and domestic problems etc. Meetings, conferences and social-educational activities for families and home visits should be organized.

Anahtar Kelimeler

Parental participation, primary school, teacher

Kaynakça

• Akbaşlı, S., ve Kavak, Y. (2008). Ortaöğretim Okullarındaki Okul Aile Birliklerinin Görevlerini Gerçekleştirme Düzeyleri, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (19), 1-22.
• Aral, N., Kandır, A. ve Yaşar, M. C. (2002). Okulöncesi Eğitim ve Okulöncesi Eğitim Programları, İstanbul: Ya-Pa Yayınları.
• Arnold, K. D., Michael, M. G., Hosley, C. A., & Miller, S. (1994). Factors Influencing Attitudes About Family-School Communication for Parents of Children With Mild Learning Problems: Preliminary Findings, Journal of Educational and Psychological Consultation, 5(3): 257-267.
• Aslan, B. (1984). “Ankara Merkez İlçelerinde Temel Eğitim Birinci Kademe Düzeyinde Okul- Aile İlişkileri.” Yayınlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Aslanargun, E., Avcı, H., Avcu, A., Dönmez, S. A., İpek, K. ve Nair, E. (2004). Velilerin Okula Yönelik İlgi Yetersizliklerinin Sebepleri, Bilecik: Pazaryeri İlçe Milli Eğitim Md. Yay.
• Aslanargun, E. (2007). Okul - Aile İşbirliği Ve Öğrenci Başarısı Üzerine Bir Tarama Çalışma, Sosyal Bilimler Dergisi. 18: 120-135. [Online]: http://yordam.manas.kg/ekitap/ pdf/ Manasdergi/sbd/sbd18/sbd-18-09.pdf adresinden 15 Eylül 2011 tarihinde indirilmiştir.
• Aydoğan, İ. (2006). İlköğretim Okullarında Okul-Çevre İlişkilerinin Düzeyi. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi. 2: 121-136. [Online]:http://sosyalb.gop.edu.tr/dergis2/makale %207 .pdf adresinden 1 Eylül 2011 tarihinde indirilmiştir.
• Aytaç, T. (1995). “Genel Liselerde Uygulanmakta Olan Ders Geçme ve Kredi Düzeni Hakkında Okul Yöneticilerinin Görüşleri, Sorunlar ve Çözüm Önerileri.” Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Balcı, A. (2001). Etkili Okul ve Okul Geliştirme. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Balcı, A. (2009). Sosyal Bilimlerde Arastırma (7. baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Başar, H. (1999). Sınıf Yönetimi. Ankara: Pegem Özel Eğitim ve Hizmetleri, Önder Matbaacılık.
• Brooks, J, E. (2004). Family Involvement In Early Childhood Education : A Descriptive Study Of Family Involvement Approaches And Strategies In Early Childhood Classrooms, Dissertation Abstracts International, 65(08), 2890A. (UMI No. 3142799), University Of South Caroline.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K. Ö., Akgün, E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Büyükkaragöz, S. (1990). Okula Uyumsuzluk ve Başarısızlıkta Ailenin Rolü, Din Öğretimi Dergisi, 23: 33-40.
• Celep, C. (2002). Sınıf Yönetimi ve Disiplini (2. Baskı), Ankara: Anı Yayıncılık.
• Çalık, C. (2007). Okul-Çevre İlişkisinin Okul Geliştirmedeki Rolü: Kavramsal Bir Çözümleme, Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(3): 123-139.
• Çelenk, S. (2003). Okul-Aile İşbirliği ile Okuduğunu Anlama Arasındaki İlişki, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, 3-39.
• Diaz, S. L. (1989). The Home Environment and Puerto Rıcan Children’s Achievement: A Researcher’s Diary, (Bul. Kyn. 1996). The Natiohal Association for Education Conference, Hulston, April-May.
• Driessen, G., Smit, F.ve Sleegers, P. (2005). Parental Iinvolvement and Educational Achie- vement, British Educational Research Journal. (31): 4: 509-532.
• Erdoğan, İ. (2000). Okul Yönetimi ve Öğretim Liderliği (2. Basım). İstanbul: Sistem Yay.
• Ekiz, D. (2003). Eğitimde Araştırma Yöntem ve Metotlarına Giriş: Nitel, Nicel ve Eleştirel Kuram Metodolojileri, Ankara: Anı Yayıncılık.
• Gümüşeli, A. İ. (2004). “ Aile Katılımı ve Öğrenci Başarısı” Özel Okullar Birliği Bülteni. 2(6): 14-17. [Online]: http://www.agumuseli.com/dokumanlar/makale/ailekatilimiogrenci basarisi.pdf adresinden 11 Ağustos 2010 tarihinde indirilmiştir.
• Gürşimşek, I., Kefi, S., Günseli, G. (2007). Okulöncesi Eğitime Babaların Katılım Düzeyi İle İlişkili Değişkenlerin İncelenmesi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 181-191.
• Hornby, G. (2000), Improving Parental Involvement, Londra: Cassell Wellington House. [Online]: http://www.meb.gov.tr/duyurular/duyurular2006/takvim/ egitimsistemi.html. adresinden Mayıs 2010 tarihinde indirilmiştir.
• Kolay, Y. (2004). Okul Aile Çevre İşbirliğinin Eğitim Sistemindeki Yeri ve Önemi. Milli Eğitim Dergisi. adresinden 10 eylül 2011 tarihinde indirilmiştir.
• http://yayim.meb.gov.tr/dergiler/164/kolay.htm
• Martin, J. , Tett, L. ve Kay, H. (1999). Developing Collaborative Partnership: Limits and Possibilities for Schools, Parents and Community Education, International Studies ın Sociology of Education, 9 (1), 59-74.
• MEB. (1996). Milli Eğitim Temel Kanunu. [Online]: http://mevzuat.meb.gov.tr/html/88.html adresinden 1 Ekim 2011 tarihinde indirilmiştir.
• Oktay, A. , Gürkan, T. , Zembat , R. , Unutkan, Ö. P., (2003). Ne Yapıyorum? Neden Yapıyorum? Nasıl Yapmalıyım?. İstanbul: YA-PA Yayınları.
• Özbaş, M. ve Y. Badavan. (2009). İlköğretim Okulu Yöneticilerinin Okul-Aile İlişkileri Konusunda Yapmaları Gereken ve Yapmakta Oldukları İşler. Eğitim ve Bilim. 34 (154): /viewFile/549/37 adresinden Eylül 2011 tarihinde indirilmiştir.
• http://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/article
• Özdayı, N. (2004). Öğrenci ve Öğretmenlerin Gözüyle Sınıf Yönetimi Sorunlarına Genel Bir Bakış. XII. Eğitim Bilimleri Kongresi Bildirileri 1, (375-394). Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Özdemir, M. Ç. (2007). Sınıf Yönetimi. Ankara: Ekinoks Yayınları.
• Sadık, F., Doğanay, A, (2008). Problem Davranışlarla Baş Etme Sürecinde Öğretmen, Öğrenci ve Veli Beklentileri, Milli Eğitim Dergisi, 178: 24-43.
• Saraçoğlu, M. (2002). “Etkin Sınıf Yönetimi, Öğrenci-Öğretmen-Veli Üçgenini Sınıf Yönetimine Etkisi.” Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
• Seçkin, N., Koç, G. (1997). Okulöncesi Eğitimde Okul-Aile İşbirliği, Yaşadıkça Eğitim, 51: 5- 10.
• Silver, M. (2004). Trends in School Reform. New Horizons for Learning. [Online]: www.newhorizons.org/trans/silver2.htm. adresinden 05. 04. 2009 tarihinde indirilmiştir.
• Sirvani, H. (2007). The Effect of Teacher Communication With Parents On Students’Mathematics Achivement, American Secondary Education, 36 (1), 31–47.
• Şahin, T., Ünver, N. (2005). Okulöncesi Eğitim Programlarına Aile Katılımı, Gazi Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 13(1): 23-30.
• Şişman, M. (2000). Öğretmenliğe Giriş. (2. Baskı). Ankara: Pegem A yayıncılık.
• Şişman, M. ve Turan, S. (2002). Eğitim ve Okul Yönetiminde Eğitim Bölgesi Danışma Kurullarının İşlevi, Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2, 136-146.
• Şişman, M. ve Turan S. (2004). Eğitim ve Okul Yönetimi, Y. Özden (Ed.), Eğitim ve Okul Yöneticiliği. ( 99-146). Ankara: Pegem A Yayınları.
• Yavuzer, H. (1988). Çocuk Psikolojisi, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Taymaz, H. (2001). Okul Yönetimi. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Ünüvar, P. (2010). Aile Katılımı Çalışmalarına Yönelik Ebeveyn ve Öğretmen Görüşlerinin Karşılaştırılması. Kastamonu Eğitim Dergisi. 18(3): 719-730. [Online]: http://www. kefdergi.com/pdf/18_3/18_3_3.pdf. adresinden 11 Eylül 2011 tarihinde indirilmiştir.