YÖNETİCİ GÖRÜŞLERİNE GÖRE, OKUL MENSUPLARININ OKULLARDAKİ ÇATIŞMA SONUÇLARINA YÖNELİK TAVIR ALIŞLARI

Yıl 2011, Sayı: 16, 86 - 100, 01.06.2011

Fatma Özmen , Cemal Aküzüm , Leyla Aküzüm

Öz

Çatışmalar okul yaşamının ayrılmaz bir parçasıdır. Bireysel özelliklerin, geçmiş yaşantıların, algıdaki farklılıkların doğal bir neticesi ve kişilerarası etkileşimin bir ürünü olarak çatışmalar sosyal yaşamda kaçınılmaz hale gelmektedir. Çoğu insan çatışmaların sağlıksız, istenilmeyen ve her durumda kaçınılması gereken bir olay olduğunu düşünmektedir. Ancak çatışmanın doğası anlaşıldığında ve çatışma iyi yönetildiğinde bireysel ve örgütsel gelişime götürebilmektedir. Bu araştırmanın amacı, yönetici görüşlerine göre, okullarda kişilerin çatışma sonuçlarına ilişkin tavır alışlarını ve okul yöneticilerinin başvurdukları çatışma yönetme tarzlarını belirlemektir. Araştırma grubunu Diyarbakır il merkezindeki 30 okul yöneticisi oluşturmaktadır. Yöneticilerin görüşleri, görüşme yöntemi aracılığı ile alınmıştır. Elde edilen veriler, nitel veri analizi tekniğinden yararlanarak çözümlenmiştir. Araştırma bulguları, örgüt iç çatışmaların genellikle olumlu sonuçlandığı ve bu sonuçların okul mensupları tarafından iyi karşılandığını; okul yöneticilerinin çatışmaları yönetmede genellikle tümleştirme ve uzlaşma yolunu tercih ettiklerini, ancak çatışma yönetiminde genellikle baskılara maruz kaldıklarını göstermektedir. Bununla birlikte, çatışma yönetme tarzından hoşnut olmayan okul yöneticileri de bulunmaktadır. Ulaşılan sonuçlar eşliğinde birtakım önerilere yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Okul, Okul Yöneticisi, Çatışma, Çatışma Yönetimi, Çatışma Yönetimi Sonuçları

According To The Views Of School Principals, The Attitudes Of The School Members Towards The Results Of The Conflicts

Öz

Conflicts are the inevitable part of the school life. As a product of the interpersonal interactions and a natural result of the differences in the perceptions, of the past experiences and individual features, conflicts become unavoidable side of the social life. Many people think of conflicts that as an unhealthy and undesirable event to be avoided on every occasion. However, when the nature of the conflict is understood and it is managed well, it can lead to individual and organizational development. The main goal of this research is, according to the views of the principals, to determine the current conflict situation and the attitudes of the school members towards the results of the conflicts at schools; and to clarify the conflict management styles of the principals. The research group comprises 30 school principals in the centre of Diyarbakır. The views of the principals were taken through interview technique. The obtained data were analyzed through qualitative techniques. The findings of the research revealed that most of the intra-organizational conflicts affirmatively resulted; and these results were welcomed by the school members; the principals generally preferred the integration and cooperation styles in the conflict management, however they were generally exposed to some kinds of coercions as well. Meantime, some of the principals have not satified with their own conflict management styles. Some recommendations were made according to the obtained results

Anahtar Kelimeler

School, Principals, Conflict, Conflict Management, Concequences of the Conflicts

Kaynakça

• Abacıoğlu, M. (2005). “Okul Müdürlerinin Çatışma Yönetimi Stilleri İle Okul Kültürü Arasındaki İlişkinin İncelenmesi.” Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Alexander, D. C. (1995). “Conflict Management Styles of Administrators in Schools for the Deaf: Teacher Perceptions of Job Satisfaction.” Ph.D Thesis, Gallaudet University.
• Bodtker, A. M. and Jameson, J. K. (2001). Emotion in Conflict Formation and its Transformation: Application to Organizational Conflict Management, The International Journal of Conflict Management, 12(3), 259-275.
• De Cenzo D. A. (1997). Human relations personel and professional development. New Jersey: Prentice Hall.
• Evan, W. M. (1976). Organizational Theory-Structures, Systems and Environment. New York: John Willey & Sons.
• Everard, K. B., Morris G. and Wilson, I. (2004). Effective School Management. London: Paul Chapman Publishing.
• Gibson J. L., Ivancevich J. M. and Donnelly, J. H. Jr. (2000). Organizations: Behavior Structure Processes (Tenth Edition). Boston: Irwin McGraw-Hill.
• Gümüşeli, A. İ. (2001). İlköğretim Okulu Müdürlerinin Çatışma Yönetim Stilleri İle Öğretmenlerin İş Doyumu Arasındaki İlişki, Akdeniz Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Bahar, 1(1).
• Jones, R. E. ve Charles, S. W. (1985). Relationships Among Personality, Conflict Resolution Styles, And Task Effectiveness, Group & Organization Studies, 10 (2), Jun., 152-165.
• Karip, E. (1999). Çatışma Yönetimi, Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Kim, N. H., Sohn, D. W. and Wall, J. A. Jr. (1999). Korean Leaders’ (and subordinates’) Conflict Management, International Journal of Conflict Management, 10(2), 130-153.
• Koçel, T. (1999). İşletme Yöneticiliği-Yönetim ve Organizasyon (7. Baskı), İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
• Lin, S. (2003). “Relationships Among Conflict Management Styles, Employees’ Job Satisfaction and Team Effectiveness-A Comparison Between Public and Private Hospitals in Taiwan.” Ph.D Thesis, Nova Southeastern University.
• Mirzeoğlu, N. (2005). Örgütsel Çatışma ve Yönetimi: Spor Eğitimi Veren Yükseköğretim Kurumlarında Bir Uygulama, SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, III (2), 51–56.
• Moberg, P. J. (1998). Predicting Conflict Strategy With Personality Traits: Incremental
• Validity And The Five Factor Model, The International Journal of Conflict Management. 9 (3), Jul., 258-285.
• Polat, S. ve Arslan, H. (2004). Yüksek Öğretim Örgütünde Görev Yapan Yöneticilerin Çatışma Yönetimi Stratejilerini Kullanma Düzeyleri, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 10(39), 430–457.
• Rahim, M. A., Magner, N. R., & Shapiro, D. L. (2000). Do Justice Perceptions İnfluence Styles Of Handling Conflict With Supervisor? What Justice Perceptions, Precisely?, International Journal Of Conflict Management, 11(1), 9-31.
• Rahim, M. A. (2001). Managing conflict in organizations (Third Edition). Quorum Books Westport, CT: Greenwood Publishing Group.
• Robbins, S. P. (1991). Örgütsel Davranışın Temelleri. (Çev: Öztürk, A.S.), New York: Prentice- Hall ınc.
• Sirivun, U. (2001). “An Investigation of The Primary and Secondary Conflict Management Style Preferences of Men and Women in The Role of Local Managers, International Managers and College Students in Thailand.” Ph. Thesis, Nova Southeastern University.
• Şahan, İ. (2006). “Okul Müdürlerinin Çatışma Yönetim Stilleri ve Bunun Öğretmen Stres Düzeylerine Etkisi.” Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Övün, Y. (2007). “Okul Müdürlerinin Algılanan Çatışma Yönetim Stilleri Ve Öğretmenlerde Oluşturduğu Stres Düzeyi (Gebze Örneği).” Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Yıldırım, A ve Şimşek, H (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık.