Eğitsel Kart Oyunu Örneği: Mitoz ve Mayoz Bölünme

Yıl 2021, Sayı: 40, 9 - 20, 31.12.2021

Melek Karaca , Fulya Oner , Oktay Bektas

Öz

Bu araştırmada, “Hücre Bölünmesi ve Kalıtım” ünitesinde yer alan mitoz ve mayoz bölünmenin aşamalarını, gerçekleşen olayların oluş sırasını şekil ve açıklamalarıyla somutlaştırarak öğrenmelerini sağlayacak bir örnek etkinlik tasarlanması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda mitoz ve mayoz bölünme konusu ile ilgili araştırmacılar tarafından kart oyunu geliştirilmiş ve uygulanmıştır. Tasarlanan sıralama kartları, hücre bölünmesinin her bir aşamasının şekli ve o aşamada gerçekleşen olayın açıklamasının yer aldığı metin olmak üzere iki temele dayalı olarak hazırlanmıştır. Sıralamaları karışık olan her bir kart grubuna fen kavramları kullanılarak çeşitli isimler verilmiştir. Buna ek olarak, her bir karta numara ya da harf verilmiş, böylece öğrencilerin sıralamayı tamamladıktan sonra doğru sıralamanın yazılı olduğu cevap anahtarı kartından daha hızlı ve doğru bir kontrol yapılması amaçlanmıştır. Ayrıca, birden fazla öğrenci grubunun aynı anda, bir yarışma havası içerisinde etkinlik yapabilmesi için farklı sıralamalara sahip beş kart grubu oluşturulmuştur. Bu çalışmada, mitoz ve mayoz sıralama kartlarının içeriği, hazırlanışı, ders içi etkinliklerde nasıl kullanılabileceği de açıklanmıştır. Tanıtılan eğitsel oyunun uygulamasına yönelik araştırmalar yapılabileceği ve fen bilimleri dersinin farklı konularına da uyarlanabileceği yönünde önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

eğitsel oyun, hücre bölünmesi, mitoz, mayoz

Educational Card Game Example: Mitosis and Meiosis Division

Öz

In this research, it is aimed to design a sample activity that will enable them to learn the stages of mitosis and meiosis in the unit of "Cell Division and Inheritance" by embodying the sequence of events that take place with their figures and explanations. For this purpose, a card game was developed by researchers on the subject of mitosis and meiosis division. The designed ranking cards were prepared on two bases: the shape of each stage of cell division and the text containing the description of the event that took place at that stage. Each group of cards in mixed order has been given various names using science concepts. In addition, each card was given a number or letter, so that after the students completed the ranking, it was aimed to make a faster and more accurate check than the answer key card with the correct order. In addition, five card groups with different rankings were formed so that more than one student group could do an activity at the same time in a competitive atmosphere. In this study, the content and preparation of mitosis and meiosis sequencing cards and how they can be used in classroom activities are explained. Suggestions have been made that researches can be made for the application of the introduced educational game and that it can be adapted to different subjects of the science course.

Anahtar Kelimeler

educational game, cell division, mitosis, meiosis

Kaynakça

• Adıgüzel, R. (2006). Mitoz ve mayoz hücre bölünmesi konusundaki kavram yanılgılarının tespiti ve bu konuda fen bilgisi öğretmenlerinin çözüm önerileri (Muğla ili örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisana Tezi, Muğla Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Muğla.
• Akyürek, E. ve Afacan, Ö. (2013). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin “hücre bölünmesi ve kalıtım” ünitesindeki kavram yanılgılarının tespiti ve anoloji ile kavramsal değişim metinleri kullanılarak giderilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 14(1), 175-193.
• Atılboz, N. G. (2004). Lise 1. Sınıf öğrencilerinin mitoz ve mayoz bölünme konuları ile ilgili anlama düzeyleri ve kavram yanılgıları. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24 (3) 147-157.
• Aydede, M. N. ve Matyar, F. (2009). Fen bilgisi öğretiminde aktif öğrenme yaklaşımının bilişsel düzeyde öğrenci başarısına etkisi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 6(1), 115-127.
• Aydın, G. ve Balım, A. G. (2013). Öğrencilerin “hücre bölünmesi ve kalıtım” konularına ilişkin kavram yanılgıları. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 338-348.
• Ayverdi, L. (2012). İlköğretim 8. sınıf fen ve teknoloji dersinde bilimsel yaratıcı etkinlik uygulamaları: “Hücre bölünmesi ve kalıtım” ünitesi örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
• Bahar, M., Johnstone, A. H. ve Hansell, M. H. (1999). Revisiting learning difficulties in biology. Journal of Biological Education, 33, 84-86.
• Bayat, S., Kılıçaslan, H. ve Şentürk, Ş. (2014). Fen ve teknoloji dersindeki eğitsel oyunların yedinci sınıf öğrencilerinin akademik başarısına etkisinin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 204-216.
• Bayırtepe, E. ve Tüzün, H. (2007). Oyun-tabanlı öğrenme ortamlarının öğrencilerin bilgisayar dersindeki başarıları ve öz-yeterlik algıları üzerine etkileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 41-54.
• Caine, R. ve Caine, G. (2002). Beyin temelli öğrenme. Çeviri Editörü: Gülten Ülgen. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Cerrah Özsevgeç, L. ve Kocadağ, Y. (2013). Senaryo tabanlı öğrenme yaklaşımının öğrencilerin kalıtım konusundaki yanılgılarının giderilmesi üzerine etkileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(3), 83-96.
• Cortright, R. N., Collins, H. L., & DiCarlo, S. E. (2005). Peer instruction enhanced meaningful learning: ability to solve novel problems. Advances in physiology education, 29(2), 107-111.
• Çavuş, R., Kulak, B., Berk, H. ve Öztuna Kaplan, A. (2011). Fen ve teknoloji öğretiminde oyun ve etkinlikleri ve günlük hayattaki oyunların derse uyarlanması. İstanbul Gönüllü Eğitimciler Derneği (İGEDER), Fen ve Teknoloji Öğretmenleri Zirvesi, İstanbul.
• Daşdemir, İ. ve Doymuş, K. (2012). Fen ve teknoloji dersinde animasyon kullanımının öğrencilerin akademik başarılarına, öğrenilen bilgilerin kalıcılığına ve bilimsel süreç becerilerine etkisi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 2(3), 33-42.
• Demir, A. ve Sezek, F. (2009). İlköğretim sekizinci sınıf fen ve teknoloji dersi genetik ünitesindeki kavram yanılgılarının giderilmesinde grafik materyallerin etkisi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, XXII(2), 573-587.
• Dikmenli, M. (2010). Misconceptions of cell division held by student teachers in biology: A drawing analysis. Scientific Research and Essay, 5 (2), 235-247.
• Duban, N. & Küçükyılmaz, A. E. (2008). Primary education pre-service teachers’ opinions regarding to the use of alternative measurement-evaluation methods and techniques in schools. Elementary Education Online, 7(3), 769-784.
• Dunlap, P., & Pecore, J. L. (2009). The effects of gaming on middle and high school biology students’ content knowledge and attitudes toward science. Studies in Teaching 2009 Research Digest, 19.
• Dykstra, D. (1986). Science Education in Elementary School: Some Observations. Journal of Research in Science Teaching.23(9), 853–856.
• Gençer, S. ve Karamustafaoğlu, O. (2014). “Durgun elektrik” konusunun eğitsel oyunlarla öğretiminde öğrenci görüşleri. Araştırma Temelli Etkinlik Dergisi (ATED), 4(2), 72-87.
• Gressick, J., & Langston, J. B. (2017). The guilded classroom: using gamification to engage and motivate undergraduates. Journal of the Scholarship of Teaching and Learning, 17(3), 109-123. doi: 10.14434/josotl.v17i3.22119
• Hanbaba, L. ve Bektaş, M. (2007). Oyunla öğretim yönteminin hayat bilgisi dersi başarısı ve tutumuna etkisi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 115-128.
• Kapp, K. M. (2012). Games, gamification, and the quest for learner engagement. T+ D, 66(6), 64-68.
• Kaptan, F. (1999). Fen bilgisi öğretimi. Milli Eğitim Basımevi, İstanbul, 248.
• Karamustafaoğlu, O. ve Kaya, M. (2013). Eğitsel oyunlarla “yansıma ve aynalar” konusunun öğretimi: Yansımalı koşu örneği. Araştırma Temelli Etkinlik Dergisi (ATED), 3(2), 41-49.
• Kavşut, G., Çavuş, R. ve Akpınarlı, N. (2011). Fen’in çemberi. Eğitimde Değişim Hareketi, Yeni Nesil Eğitim Konferansı, Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Kaya, S. ve Elgün, A. (2015). Eğitsel oyunlar ile desteklenmiş fen öğretiminin ilkokul öğrencilerinin akademik başarısına etkisi. Kastamonu Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(1), 329-342.
• Mann M. and Treagust, D. F. (1998). A pencil and paper instrument to diagnose students’ conceptions of breathing, gas exchange and respiration. Australian Science Teachers Journal, 44, 55-60.
• Namdar, B. ve Demir, A. (2016). Örümcek mi böcek mi? 5. sınıf öğrencileri için argümantasyon tabanlı sınıflandırma etkinliği. Araştırma Temelli Etkinlik Dergisi (ATED), 6(1), 1-9.
• Önen, F., Demir, S. ve Şahin, F. (2012). Fen öğretmen adaylarının oyunlara ilişkin görüşleri ve hazırladıkları oyunların değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 13(3), 299-318.
• Özcan, H. ve Taşar, M. F. (2014). Bilimsel bilgi teori yüklüdür; dağa çıkan 1 inek 1500 oldu! etkinliği. Araştırma Temelli Etkinlik Dergisi (ATED), Özel Sayı (1), 24-35.
• Özdemir, A. (2008). Üniversite öğrencilerinin hücre bölünmeleri ile ilgili kavram yanılgılarının iki aşamalı çoktan seçmeli bir test ile belirlenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Özmen, H. (2002). Kimyasal reaksiyonlar ünitesindeki kavramların öğretimine yönelik rehber materyal geliştirilmesi ve uygulanması. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Palmer, D. (1999). Exploring the link between students’ scientific and nonscientific conceptions. Science Education, 83(4), 639–653.
• Romine, X. (2004). Using games in the classroom to enhance motivation, participation, and retention: a pre-test and post-test evaluation. Culminating Experience Action Research Projects, 5, 286-298.
• Saracaloğlu, A. S. ve Aldan Karademir, Ç. (2009). Eğitsel oyun temelli fen ve teknoloji öğretiminin öğrenci başarısına etkisi. VIII. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu, Bildiri Kitabı (21-23 Mayıs). Osmangazi Üniversitesi: Eskişehir, 1098-1107.
• Sarıkaya, R., Selvi, M., Doğan Bora, N. (2004). Mitoz ve Mayoz Bölünme Konularının Öğretiminde Model Kullanımının Önemi. Kastamonu Eğitim Dergisi,12(1), 85-88.
• Savran Gençer, A. (2015). Fen eğitiminde bilim ve mühendislik uygulaması: Fırıldak etkinliği. Araştırma Temelli Etkinlik Dergisi (ATED), 5(1), 1-19.
• Sinan, O. ve Uşak, M. (2015). Is DNA replicated in protein synthesis? Middle Eastern & African Journal of Educational Research, 15, 82.
• Stott, A., & Neustaedter, C. (2013). Analysis of gamification in education. Surrey, BC, Canada, 8, 36.
• Şaşmaz Ören, F. ve Erduran Avcı, D. (2004). Eğitimsel oyunla öğretimin fen bilgisi dersi “güneş sistemi ve gezegenler” konusunda akademik başarı üzerine etkisi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 67-76.
• Şaşmaz Ören, F., Ormancı, Ü. Ve Evrekli, E. (2011). Fen ve teknoloji öğretmen adaylarının alternatif ölçme-değerlendirme yaklaşımlarına yönelik öz-yeterlik düzeyleri ve görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(3), 1675-1698.
• Şenel Çoruhlu, T., Er Nas, S. ve Çepni, S. (2009). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin alternatif ölçme-değerlendirme tekniklerini kullanmada karşılaştıkları problemler: Trabzon örneği. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, VI(1), 122-141.
• Taber, K. S. (2002). Alternative conceptions in chemistry-prevention, diagnosis and cure. London: The Royal Society of Chemistry, Theoretical background.
• Taber, K. S. (2008). Exploring student learning from a constructivist perspective in diverse educational contexts. Journal of Turkish Science Education, 5(1), 2-21.
• Tekkaya, C., Çapa, Y. ve Yılmaz, Ö. (2000). Biyoloji öğretmen adaylarının genel biyoloji konularındaki kavram yanılgıları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 140-147.
• Tekkaya, C., Özkan, Ö. ve Sungur, S. (2001). Biology concepts perceived as difficult by Turkish high school students. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 145-150.
• Uzun, N. (2012). A sample of active learning application in science education: The thema “cell” with educational games. Procedia- Social and Behavioral Sciences, 46, 2932-2936.
• Uzun, N. ve Sağlam, N. (2005). Genetik konularının öğreniminde deney uygulamalarının akademik başarıya etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 196-200.
• Yurt, E. (2007). Eğitsel Oyun tekniği ile fen öğretimi ve yeni ilköğretim müfredatındaki yeri ve önemi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Muğla Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Muğla.
• Yüksel, M. (2012). Element sembollerinin öğretiminde isim türetme tekniğinin kullanılmasına yönelik bir araştırma. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 253-267.