The Examination of Organizational Commitment Levels of Teachers and Administrators in Primary Education Institutions in Terms of Some Variables

Yıl 2022, Sayı: 41, 29 - 39, 15.06.2022

Fehmi Demir , Ahmet Şahin , Lazgin Yeşilmen , Rıdvan Aydın

Öz

The purpose of this research is to determine the organizational commitment of teachers and administrators in primary and secondary schools regarding the school, and to determine whether their organizational commitment differs in terms of some variables. The general survey model was used in the research. The population of the research is the teachers and school administrators working in official primary and secondary schools in the city center of Batman in the 2020-2021 academic year. In the selection of the sample, proportional simple random sampling technique was used. The research was carried out with a total of 369 teachers and school administrators, 151 of whom are from primary schools and 218 from secondary schools. Questionnaire was used as a data collection tool in the study. In the study, personal data are shown with average, percentage, and frequency. Whether the independent variables differed or not was analyzed by t-Test and Anova (F) Test. SPSS program was used in the analysis of the data. According to the results of the research, the level of organizational commitment of teachers and administrators in primary and secondary schools was determined as "I agree at a moderate level". It was determined that the dimension that teachers and administrators showed the most commitment was internalization and the least commitment was adaptation. In the study, it was determined that the organizational commitment level of teachers and administrators in primary and secondary schools did not differ according to gender, marital status, educational status, professional experience, tenure at the school. However, it was revealed that the organizational commitment of teachers and administrators differed significantly in favor of the administrators according to the task at the school and in favor of secondary schools according to the school they worked at.

Anahtar Kelimeler

Organizational commitment, teacher, school administrators

İlköğretim Kurumlarındaki Öğretmen ve Yöneticilerin Örgütsel Bağlılık Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi

Öz

Bu araştırmanın amacı, ilkokul ve ortaokullardaki öğretmen ve yöneticilerin okula ilişkin örgütsel bağlılıklarını tespit ederek, örgütsel bağlılıklarının bazı değişkenler açısından farklılaşıp farklılaşmadığını tespit etmektir. Araştırmada, genel tarama yöntemi kullanılmıştır. Araştırma evreni 2020-2021 eğitim-öğretim yılında, Batman il merkezindeki resmi ilkokul ve ortaokullarda görev yapan öğretmen ve okul yöneticileridir. Örneklem seçiminde oranlı seçkisiz eleman örnekleme tekniğinden yararlanılmıştır. Araştırma, 151’i ilkokul, 218’ı ortaokuldan olmak üzere toplam 369 öğretmen ve okul yöneticisi ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak anket kullanılmıştır. Araştırmada, kişisel veriler ortalama, yüzde, frekans ile gösterilmiştir. Bağımsız değişkenlerin farklılaşıp farklılaşmadığı ise t-testi ve tek yönlü varyans analizi ile analiz edilmiştir. Araştırma verilerinin analizinde SPSS programından yararlanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre ilkokul ve ortaokullardaki öğretmen ve yöneticilerin örgütsel bağlılık düzeyi “orta düzeyde katılıyorum” olarak tespit edilmiştir. Öğretmen ve yöneticilerin en fazla bağlılık gösterdikleri örgütsel bağlılık boyutu içselleştirme ve en az bağlılık gösterdikleri örgütsel bağlılık boyutu da uyum olduğu ortaya çıkmıştır. Araştırmada, ilkokul ve ortaokullardaki öğretmen ve yöneticilerin örgütsel bağlılık düzeyinin cinsiyet, medeni durum, öğrenim durumu, mesleki tecrübe, okuldaki görev süresine göre farklılaşmadığı tespit edilmiştir. Ancak öğretmen ve yöneticilerin örgütsel bağlılıkları okuldaki göreve göre yöneticilerin lehine ve çalışılan okula göre de ortaokulların lehine anlamlı bir şekilde farklılaştığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Örgütsel bağlılık, öğretmen, okul yöneticileri

Destekleyen Kurum

Destekleyen kurum bulunmamaktadır.

Teşekkür

İyi çalışmalar

Kaynakça

• Akan, D. ve Kılıç, M. E. (2019). Öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeyleri ile okul etkililiği arasındaki ilişkinin incelenmesi. AKEV Akademi Dergisi, 23(80), 123-136.
• Akar, H. (2015). Okul yöneticilerinin örgütsel bağlılıklarının incelenmesi. Kilis 7 Aralık Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(8), 110-132.
• Aksanaklu, P. ve İnandı, Y. (2018). Okul yöneticilerinin örgütsel bağlılıkları ile tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(3), 937-955. doi:10.17860/mersinefd.469769
• Akyol, P., Atan, T. ve Gökmen, B. (2013). Beden eğitimi ve sınıf öğretmenlerinin örgütsel bağlılık düzeylerinin incelenmesi. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, 4(1), 38-45.
• Angle, H. L., and Perry, J. L. (1981). An empirical assesment of organizational commitment and organizational effectiveness. Administrative Science Quarterly, 26(1), 1-14.
• Ateş, Ö. T. ve Bulaç, B. (2018). İlköğretim öğretmenlerinde motivasyon ve örgütsel bağlılığın demografik değişkenler açısından incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(48), 1-30.
• Balay, R. (2000). Özel ve resmi liselerde yönetici ve öğretmenlerin örgütsel bağlılığı (Yayımlanamamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Balay, R. (2014). Yönetici ve öğretmenlerde örgütsel bağlılık. (2. Baskı) Ankara: Pegem Akademi.
• Balay, R., Kaya, A. ve Karadaş, H. (2017). Pozitif okul yönetiminin öğretmenlerin örgütsel bağlılığına etkisi. The Journal of Educational Reflections, 1(1), 1-12.
• Balcı, A. (2014). Etkili okul, okul geliştirme kuram, uygulama ve araştırma. (7. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Balcı, A. (2015). Sosyal bilimlerde araştırma. (11. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Bayraktar, H. V. ve Uzunpınar, H. (2020). Sınıf öğretmenlerinin örgütsel bağlılıklarının incelenmesi. İZÜ Eğitim Dergisi, 2(3), 63-83. doi:10.46423/izujed.737931
• Bayram, L. (2005). Yönetimde yeni bir paradigma: Örgütsel bağlılık. Sayıştay Dergisi, 59, 125-139.
• Bozkurt, Ö. ve Yurt, İ. (2013). Akademisyenlerin örgütsel bağlılık düzeylerini belirlemeye yönelik bir araştırma. Yönetim Bilimleri Dergisi, 11(22), 121-139.
• Bursalıoğlu, Z. (2010). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış. (15. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Çelik, V. (2012). Okul kültürü ve yönetimi. (5. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Çoban, D. ve Demirtaş, H. (2011). Okulların akademik iyimserlik düzeyi ile öğretmenlerin örgütsel bağlılığı arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 17(3), 317-348.
• Çolakoğlu, Ü., Ayyıldız, T. ve Cengiz, S. (2009). Çalışanların demografik özelliklerine göre örgütsel bağlılık boyutlarında algılama farklılıkları: Kuşadası’ndaki beş yıldızlı konaklama işletmeleri örneği. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 20(1), 77-89.
• Dağlı, A., ve Gençdal, G. (2018). Öğretmenlerin örgütsel bağlılığa ilişkin algılarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Elektronik Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(14), 164-175.
• Demirtaş, H. (2010). Okul örgütü ve yönetimi. R. Sarpkaya (Ed.). Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi (ss.79-134) içinde (2. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık
• Gedik, A. ve Üstüner, M. (2017). Eğitim örgütlerinde örgütsel bağlılık ve iş doyumu ilişkisi: Bir meta analiz çalışması, E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8(2), 41-57.
• George, D., & Mallery, M. (2010). SPSS for windows step by step: A Simple guide and reference, 17.0 update. Boston: Pearson Education India.
• Gören, T. ve Sarpkaya, P. Y. (2014). İlköğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeyleri. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 40(40), 69-87.
• Günce, S. (2013). İlköğretim okullarında örgütsel adalet ile örgütsel bağlılık ilişkisi (Yayınlanmamış yüksek Lisans Tezi). Harran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Şanlıurfa.
• Korkmaz, C. ve Arabacı, İ. B. (2013). İlköğretim ve ortaöğretim okulları öğretmenlerinin örgütsel vatandaşlık algıları. İlköğretim Online, 12(3), 770-783.
• Köybaşı, F., Uğurlu, C. T. ve Ceylan, N. (2017). Okullarda örgütsel bağlılık yaratan bir öncül olarak imaj. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 34, 1-18.
• Köylü, D. (2018). Öğretmenlerin karar alma sürecine katılım düzeylerinin örgütsel bağlılık ve psikolojik iyi oluş ile ilişkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Kurşunoğlu, A., Bakay, E. ve Tanrıöğen, A. (2010). İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel bağlılık düzeyleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 101-115.
• Mathieu, J. E. and Zajac, D. M. (1990). A review and meta-analysis of the antecedents, correlates, and consequences of organizational commitment. Psychological Bulletin, 108(2), 171- 194.
• Nayır, F. (2013). İlköğretim okulu yöneticilerinin örgütsel bağlılık düzeyi. İlköğretim Online, 12(1), 179-189.
• Polat, İ. ve Yavuz, Y. (2021). Öğretmenlerin karara katılmaları ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki. Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6(1), 263-281.
• Sabancı, A., Emiroğlu, S. ve Düztepe, H. (2018). Milli eğitim müdürlükleri çalışanlarının örgütsel bağlılık düzeyleri. Milli Eğitim Dergisi, 47(217), 111-130.
• Sürücü, L. ve Maşlakçı, A. (2018). Örgütsel bağlılık üzerine kavramsal inceleme. International Journal of Management and Administration, 2(3), 49-65. doi:10.29064/ijma.397853
• Şahin, R. ve Kavas, E. (2016). Örgütsel adalet ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişkinin belirlenmesinde öğretmenlere yönelik bir araştırma: Bayat örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 7(14), 119-140. doi:10.21076/vizyoner.245975
• Taşkın, F. ve Dilek, R. (2010). Örgütsel güven ve örgütsel bağlılık üzerine bir alan araştırması. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(1), 37-46.
• Tekben, İ. ve Koşar, D. (2019). Ortaöğretim kurumlarında görev yapan müdürlerin kullandıkları etkileme taktikleri ile öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(3), 987-1007. doi:10.17679/inuefd.596949
• Uğraşoğlu, İ. K. ve Çağanağa, Ç. K. (2017). Öğretmenlerin örgüte bağlılık düzeylerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi. International Journal of New Trends in Arts, Sports and Science Education, 6(4), 10-38.
• Yorulmaz, A. ve Çelik, S. (2016). İlkokulda öğretmenlerin örgütsel bağlılık, örgütsel sinizm ve örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişki. Kalem Uluslararası Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 6(1), 161-193. doi:10.23863/kalem.2017.60