ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİNE GÖRE ORTAOKULLARDA SOSYAL KAYTARMA DAVRANIŞLARININ İNCELENMESİ

Yıl 2022, Sayı: 42, 64 - 86, 31.12.2022

Fulya Atila

Öz

Bu araştırmada öğretmenlerin karşılaştıkları sosyal kaytarma davranışlarını, bunların nedenlerini, ortadan kaldırmak için neler yapılabileceğini belirlemek amaçlanmıştır. Nitel olarak yürütülen çalışmada “öğretmenlerin aynı görevi yapan diğer öğretmenlerle karşılaştırıldığında çabalarını azaltmaları”, “grubun diğer üyelerinin çalışmayacağına inanmaları halinde grup işlerinde görev üstlenmemeleri”, “görevlerini ertelemeleri” okullarda karşılaşılan sosyal kaytarma davranışları olarak tespit edilmiştir. “Grupta çalışmayan kişilerin çalışır görünmesinin”, “grupta çalışan kişilere daha fazla yüklenilmesinin”, “gruptaki bir eksikliği diğer üyelerin kapatabileceğine inanılmasının” sosyal kaytarmaya neden olabileceği bulgularına ulaşılmıştır. “Grup üyelerinin görev ve sorumluluk bilincine sahip olmaları”, “gruptakilerin birbirine yakın derecede performans göstermeleri”, “gruptakilere kendi yetenek ve ilgilerine göre yapabilecekleri görevler verilmesi”, “grubu ve işi kendi bireysel işleriymiş gibi sahiplenmeleri”, “hedeflerin net olarak belirlenmesi” ve “işin sonunda ne elde edileceğinin bilinmesi”, “grubun motivasyonunun yükseltilmesi”, “bireylerin ödüllendirilmeleri” halinde sosyal kaytarma davranışlarının önlenebileceği önerileri getirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal kaytarma, okullarda kaytarma, öğretmen görüşleri.

INVESTIGATION OF SOCIAL LOAFING BEHAVIORS IN SECONDARY SCHOOLS ACCORDING TO TEACHERS' VIEWS

Öz

In this study, it was aimed to determine the social loafing behaviors faced by teachers, their causes and the ways of eliminating them. In this qualitative study, “reducing their efforts compared to other teachers doing the same task”, “not taking part in group work if they believe that other members of the group will not work”, and “postponing their duties” were determined as teachers’ social loafing behaviors encountered in schools. It has been found that “people who do not work in the group appear to be working”, “putting more burden on the working people in the group”, and “believing that other members can make up for a deficiency in the group” may cause social loafing. It has been suggested that social loafing behaviors can be prevented in case of “group members’ sense of duty and responsibility”, “performing at a similar level to each other”, “assigning tasks to the group that they can do according to their abilities and interests”, “owning the group and the work as if it were their own individual business”, “setting goals clearly”, “knowing what will be achieved at the end of the work”, “increasing the motivation of the group” and “rewarding the individuals”.

Anahtar Kelimeler

Social loafing, school loafing, teacher views

Kaynakça

• Bayram Candan, D. (2017). Ankara ili kamu ortaokullarında görev yapan öğretmenlerin sosyal kaytarma davranışları. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Boydak Özan, M., Gündüzalp, S., Yaraş, Z., & Polat, H. (2020). Eğitim kurumlarında sosyal kaytarma. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (36), 1-9. https://dergipark.org.tr/tr/pub/zgefd/issue/51749/540362
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri (3. baskı). Pegem Akademi.
• Coşkun, H. (2005). Beyin fırtınasında sosyal kimlik değişiminin üretkenlik üzerine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi. 22(1), 79-94.
• Doğan, A., Bozkurt S, R., & Demir R. (2010). Sosyal Kaytarma Davranışı İle Algılanan Görev Görünürlüğü Arasındaki İlişkinin İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma, 18. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, 20-22 Mayıs 2010, Adana, Türkiye.
• Eikenhout, N. R. (2004), The effects of task structure and group target monetary incentives on social loafing, Dissertation for the Degree of Doctor of Philosophy, Western Michigan University, USA.
• Fang, H. M., Liu, P. W., & Chang, C. Y. (2007). An Experimental Study of the Factors Influencing Social Loafing in Cooperation Performance of Team Members. International Conference on Business and Information, July 10-13, Tokyo, Japan.
• George, J. M. (1992). Extrinsic and intrinsic origins of perceived social loafing in organizations. Academy of Management Journal, 35(1), 191-202.
• Harcum, E. R., & Badura, L. L. (1990). Social loafing as responseto an appraisal of appropriate effort. The Journal of Psychology, 124(6), 629-637.
• Harkins, S. G., & Petty, R. E. (1982). Effects of task difficulty and task uniqueness on social loafing. Journal of Personality and Social Psychology, 43(6), 1214-1229.
• Hoigaard R., & Ingvaldsen, R. P. (2006).Social loafing in interactive groups: the effects of identifiability on effort and individual performance in floorball. The Online Journal of Sport Psychology, 8(2), 52-63.
• Huguet, P.,Charbonnier, E., & Monteil, J-M. (1999). Productivity loss in performance groups: people who see themselves as average do not engage in social loafing. Group Dynamics: Theory, Research, and Practice, 3(2), 118-131.
• Ilgın, B. (2013). Toplumsal bir hastalık: sosyal kaytarma. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(3), 238-270.
• Johns, G. (1996). Organizational behavior: understanding and managing life at work (Fourth Edition). New York: Harper Collins College Publishers.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (2008). Günümüzde insan ve insanlar: sosyal psikolojiye giriş (11. Basım). Istanbul:.Evrim Yayınevi ve Bilgisayar San. Tic. Ltd.Şti.,
• Kanten, P. (2014). İşyeri nezaketsizliğinin sosyal kaytarma davranışı ve işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisinde duygusal tükenmenin aracılık rolü. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 6(1), 11-26.
• Kafes, M., & Kaya, Ş., D. (2017). Sosyal kaytarma davranışı üzerine yapılmış çalışmaların incelenmesi. Türk & İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(11), 227-245.
• Karau, S. J., & Hart, J. W. (1998). Group cohesiveness and social loafing: effects of a social interaction manipulation on individual motivation within groups. Group Dynamics: Theory, Research, and Practice, 2(3), 185-191.
• Karau, S. J., & Williams, K. D. (1997), The effects of group cohesiveness on social loafing and social compensation. Group Dynamics: Theory, Research, and Practice, 1(2), 156-168.
• Kidwell Jr., R. E., & Robie, C. (2003). Withholding effort in organizations: toward development and validation of a measure. Journal of Business and Psychology, 17(4), 537-561.
• Latane, B., Williams, K., & Harkins, S. (1979).Many hands make light the work: the causes and consequences of social loafing, Journal of Personality and Social Psychology, 37(6), 822-832.
• Liden, R. C.,Wayne, S. J., Jaworski, R. A., & Bennett, N. (2004). Social loafing: A field investigation. Journal of Management, 30(2), 285–304.
• Özgener, Ş., Demirtaş, Ö., & Ulu, S. (2013). Kişi-Çevre Uyumu ile Sosyal Tembellik İlişkisinde Pozitif Psikolojik Sermayenin Aracı Rolü, 1. Örgütsel Davranış Kongresi, Sakarya, 391-399.
• Robbins, S. P., & Judge, T. A. (2011). Organizational behavior (Fourteenth Edition). New Jersey: Global Edition, Pearson Education, Inc.
• Ruel, G. C., Bastiaans, N., & Nauta, A. (2003). Free-riding and team performance in project education, http://som.eldoc.ub.rug.nl/FILES/reports/themeA/2003/03A42/03a42.pdf
• Schermerhorn, Jr., J. R., Hunt, J. G., & Osborn, R. N. (2008). Organizational behavior (10th Edition). USA: John Wiley &Sons, Inc.
• Sığrı, Ü. (2006). Japonların kültürel özellikleri bağlamında; yönetsel, ekonomik ve sosyal süreçlerinin analizi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(9), 29-47.
• Stark, E. M., Shaw, J. D., & Duffy, M. K. (2007). Preference for group work, winning orientation, and social loafing behavior in groups. Group & Organization Management, 32(6), 699-723.
• Williams, K. D., & Karau, S. J. (1991). Social loafing and social compensation: The effects of expectations of co-worker performance. Journal of Personality and Social Psychology, 61, 570-581.
• Witte, E. H. (1989). Köhler rediscovered: the anti-ringelmann effect. European Journal of Social Psychology, 19, 147-154.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (5. Baskı). Ankara: Seçkin Yayınları.
• Yüksel, Ö. (2006). Davranış bilimleri. Ankara: Gazi Kitabevi.