Bornova Ekolojik Koşullarında Bazı Anason Hatlarının Verim ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Ön Çalışma

Yıl 2021, Sayı: 371, 87 - 98, 01.04.2021

Mehmet Fatih Çakır , Emine Bayram

https://doi.org/10.33724/zm.784258

Öz

Bu araştırmada, Bornova ekolojik koşullarında seçilmiş anason hatlarının bazı verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Deneme, Tesadüf Blokları Deneme Desenine göre dört tekerrürlü olarak Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü deneme alanında, 2017 yılı yetiştirme döneminde yürütülmüştür. Çalışmada bitki materyali olarak, dört farklı kökenli seçilmiş 11 adet hat kullanılmıştır. Araştırmada, anason hatlarında bitki boyunun 42.00-49.00 cm, bitkide dal sayısının 5.25-8.75 adet/bitki, meyveli dal sayısının 5.02-6.22 adet/bitki, şemsiye sayısının 6.50-11.00 adet/bitki, bin tane ağırlığının 3.00-4.00 g, biyolojik veriminin 184.50-270.25 kg/da, tohum veriminin 77.62-110.83 kg/da, hasat indeksinin %36.5-47.5, uçucu yağ oranının %2.00-3.00 aralığında değiştiği tespit edilmiştir. Agronomik ve verim özellikleri bakımından Özel sektör-164, 150 No’lu hatlar ve Çeşme kökenli 31 No’lu hat, uçucu yağ oranı bakımından ise Madrid, Özel Sektör, Çeşme ve Suriye kökenli 213, 146, 31 ve 51 No’lu hatlar en yüksek değerlere sahip olmuşlardır.

Anahtar Kelimeler

pimpinella anisum, anason, hat, tohum verimi, uçucu yağ

Destekleyen Kurum

EGE ÜNİVERSİTESİ BİLİMSEL ARAŞTIRMA PROJELERİ KOORDİNASYON BİRİMİ

Proje Numarası

18-ZRF-018

Teşekkür

Tez projeme maddi destek veren Ege Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Komisyonu‟na teşekkür ederim.

Kaynakça

• Açıkgöz, N., İlker, E. ve Gökçöl, A. 2004. Biyolojik Araştırmaların Bilgisayarda Değerlendirilmeleri. ISBN: 973-483-607-8 E.Ü. Tohum Teknolojisi Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayın No:2. İzmir.
• Akgül, A. 1993. Baharat Bilim ve Teknolojisi. Gıda Teknolojisi Derneği Yayınları No.15. Ankara.
• Akkan, E. 2016. Edirne Koşullarında Anason (Pimpinella anisum L.) Farklı Ekim Zamanlarının Verim ve Kaliteye Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Namık Kemal Üniversitesi, Fen Bil. Ens. Tarla Bitkileri Anabilim Dalı – Tekirdağ.
• Aksin, N. 2000. Farklı Anason (Pimpinella anisum L.) Ekotiplerinin Diyarbakır Koşullarında Uygun Ekim Zamanlarının Belirlenmesi Üzerine Bir Çalışma. Yüksek Lisans Tezi. Diyarbakır Ü. Fen Bil. Ens. Tarla Bitkileri Anabilim Dalı- Diyarbakır.
• Anonim, 2017. Bornova Meteroloji İstasyonu, Izmir.
• Arslan, N., Gürbüz, B. Gümüşçü, A. 1999. Farklı Orijinli Anason (Pimpinella anisum L.) Populasyonlarında Verim ve Verim Özelliklerinin Araştırılması. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi. 8:1-2.
• Bayram, E. 1992, Türkiye kültür anasonları (Pimpinella anisum L.) üzerinde agronomik ve teknolojik araştırmalar. Doktora Tezi. E.Ü. Zir. Fak. Fen Bilimleri Enstitüsü. Tarla Bitkileri Anabilim Dalı Bornova - İzmir.
• Bayram, E., 2019. Tohum Tohumculuk ve Teknolojileri 2. Tıbbi ve aromatik bitkilerde tohumluk üretimi ve sertifikasyonu -Anasonda tohumluk üretimi ve sertifikasyonu. BİSAB (Bitki Islahçıları Alt Birliği), 1. Basım, 2. Cilt, Ankara. s. 1077-1098.
• Blumenthal, M. 1999. The Complete German Commission E Monographs, therapeutic guide to herbal medicines. American Botanical Council, Austin, Texas.
• Boztaş, G. 2018. Geliştirilmiş anason hatlarında verim ve kaliteyi etkileyen agronomik, morfolojik ve fizyolojik farklılıkların belirlenmesi üzerinde araştırmalar. Yüksek Lisans Tezi. E.Ü. Zir. Fak. Fen Bilimleri Enstitüsü. Tarla Bitkileri Anabilim Dalı Bornova - İzmir.
• Bütün, Y. 2016. Farklı tohumluk miktarı ve sıra arası mesafelerinin bazın anason (Pimpinella anisum L.) popülasyonlarının tarımsal ve kalite özelliklerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Namık Kemal Üniversitesi Fen. Bil. Ens. Tarla Bitkileri Anabilim Dalı – Tekirdağ
• Ceylan, A. 1997. Tıbbi Bitkiler II, E.Ü., Ziraat Fakültesi Yayınları No:481, 188s. İzmir.
• Dağıstanlıoğlu, C. Uçgun, K., Kaymak, S. ve Atasay, A. 2009. Göller Bölgesi’nde Seçilmiş Bazı Anason Populasyonlarının Verim ve Kalite Özellikleri Üzerine Araştırmalar. Selçuk Üni. Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi. 23 (47):38-43.
• Demirayak, Ş. 2002. Bazı Anason (Pimpinella anisum L.) Populasyonlarında Farklı Ekim Zamanlarının Verim ve Verim Öğeleri Üzerine Etkileri. Yüksek Lisans Tezi. Ankara Uni. Fen Bil. Ens. Tarla Bitkileri Anabilim Dalı-Ankara.
• Doğan, Ö., Kara N., Tonguç, M. 2018. Anason populasyonlarında verim ve kalite ile genetik ilişkilerin araştırılması. Black Sea Journal of Agriculture 1(4): 110-116.
• Doğramacı, S. ve Arabacı, O. 2010. Organik ve İnorganik Gübre Uygulamalarının Anason (Pimpinella anisum L.) Çeşit ve Ekotiplerinin Verim ve Verim Öğelerinin Üzerine Etkisi. Adnan Menderes Uni. Zir. Fak. Dergisi 7 (2):103-109.
• Gülçin, I., Oktay, M., Kireçci, E., Küfrevioğlu, Ö. I. 2003. Screening of antioxidant and antimicrobial activities of anise (Pimpinella anisum L.) seed extracts. Food Chemistry 83 (3): 371–382.
• İpek, A., Demirayak, Ş., Gürbüz, B. 2004. A Study on the Adaptation of Some Anise (Pimpinella anisum L.) Population to Ankara Conditions. Tarım Bilimleri Dergisi. 10 (2): 202-205.
• Koşar, I. G. 2002. Harran Ovası koşullarında anason (Pimpinella anisum L.)’da uygun ekim zamanlarının belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Harran Üniversitesi. Fen Bil. Ens. Tarla Bitkileri Anabilim Dalı-Şanlıurfa
• Orav, A., Raal, A., and Arak, E.. 2008. Essential Oil Composition of Pimpinella anisum L. Fruits from Various European Countries. Natural Product Research, Volume 22 (3); 227-232.
• Özcan, M. M., and Chalchat, J. C. 2006. Chemical composition and antifungal effect of anise (Pimpinella anisum L.) fruit oil at ripening stage. Annals of Microbiology 56(4): 353-358.
• Özel, A., Demirbilek, T., 2000. Harran Ovası Kuru Koşullarında Bazı Tek Yıllık Baharat Bitkilerinin Verim ve Bazı Agronomik Özelliklerinin Belirlenmesi. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 4:21-33.
• Özel, A., Koşar, I.G., Erden, K., ve Demirel, U. 2014. Determination of the Optimum Seed Amount and Inter-Row Spacing for the Seed and Essential Oil Yield of Aniseed (Pimpinella anisum L.). Journal of Essential Oil Bearing Plants 17(3):405-414.
• Şahin, B. 2013. Farklı Ekim Zamanlarında Yetiştirilen Bazı Tıbbi Bitkilerin Verim ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üni. Fen Bil. Enst. Tarla Bitkileri Anabilim Dalı - Konya.
• Shojaii, A., Fard, M.A. 2012. Review of pharmacological properties and chemical constituents of Pimpinella anisum. Int. Sch. Res. Netw.—ISRN Pharm. 2012, 1-8.
• Sönmez Ç. 2018. Effect of Phosphorus Fertilizer on Some Yield Components and Quality of Different Anise (Pimpinella anisum L.) Population. Turkish Journal of Fields Crops 23(2):100-106.
• Tepe, B., Akpulat, A. H., Sokmen, M., Daferera, D., Yumrutas, O., Aydin, E., Polissiou, M., Sokmen, A. 2006. Screening of the antioxidative and antimicrobial properties of the essential oil of Pimpinella anisetum and Pimpinella flabellifolia from Turkey. Food Chemistry. 97(4): 719-724.
• Tirapelli, C.R., Andrade, C.R., Cassano, A.O., De Souza, F.A., Ambrosio, S.R., Costa, F.B. and Oliveria, A. M. 2007. Antispasmodic and relaxant effects of the hydroalcoholic extract of Pimpinella anisum (Apiaceae) on rat anococcygeous smooth muscle. Journal of Ethnopharmacology 110 (1): 23-29.
• Tunç, I., Sahinkaya, S. 1998. Sensitivity Of Two Greenhouse Pests to Vapours of Essential Oils. Entomologia Experimentalis Et Applicata 86(2): 183-187.
• Yıldırım, V. 2010. Türk Anason Genotiplerinin (Pimpinella anisum L.) Tekirdağ Koşullarında Tohum Verimi ve Bazı Bitkisel Özellikleri Üzerinde Bir Çalışma. Yüksek Lisans Tezi. Namık Kemal Ü. Fen Bil. Ens. Tarla Bitkileri Anabilim Dalı - Tekirdağ.
• Wichtl, M. 1971. Die pharmakogostich-chemisehe Untersuchung und Wertbestimmung von Droge und galenischen Prӓparaten. Methoden der Analyse in der Chemie Band 12. Frankfurt and Main.