Üretici Bakış Açısıyla Çorum İlinde Makarnalık Buğdayın Dünü, Bugünü ve Geleceği

Yıl 2021, Sayı: 371, 4 - 24, 01.04.2021

Rahmi Taşcı , Merve Bolat , Belma Özercan , Sinem Tarhan Tuğçe Hamarat Sevinç Karabak Selda Arslan , Zeki Bayramoğlu

https://doi.org/10.33724/zm.785378

Cited By: 2

Öz

Bu çalışmanın amacı; Çorum ilinde bitkisel üretim deseni içinde makarnalık buğdaya yer veren tarım işletmelerinin makarnalık buğday üretimi ve pazarlama yapısının incelenmesidir. Türkiye’nin makarnalık buğday üretiminde uzun yıllardır önemli illerinden birisi olan Çorum ilinde üreticilerin makarnalık buğday ekim alanlarının yıllar itibarıyla azaldığı görülürken, üreticiler tarafından en fazla tanınan ve en geniş alanlarda ekilişi gerçekleştirilen makarnalık buğday çeşidinin Çeşit- 1252 olduğu belirlenmiştir. Makarnalık buğdayları hammadde olarak kullanan makarna ve bulgur fabrikalarının Çorum ilinde faaliyet göstermesi; Çorum ilinde makarnalık buğday üretiminin sürdürülebilmesi açısından önemli bir faktör olarak görülmektedir. Üreticilerin makarnalık buğday çeşit tercihinde; verimi fazla olan, yörenin iklim ve toprak yapısına uygun ve kolay pazarlanabilen çeşitleri tercih ettiği gözlenirken, Çorum ilinde makarnalık buğday satış fiyatlarının, uzun yıllar boyunca ekmeklik buğday satış fiyatlarından fazla olduğu belirlenmiştir. Makarnalık buğday ıslah programlarının planlanmasında ve yürütülmesinde çeşit geliştiren kurum / kuruluşlar ile tarıma dayalı sanayicilerin ve üreticilerin de ihtiyacına yönelik yeni çeşit geliştirme işbirliklerinin arttırılması ile birlikte yeni geliştirilen ve yöreye uygun makarnalık buğday çeşitlerinin ve üretim tekniklerinin üreticiye ulaştırılma çalışmalarının artarak sürdürülmesi gereklidir. Bununla birlikte gelecek yıllardaki makarnalık buğday ekim alanlarında ve üretim miktarında azalmanın olabileceği de göz önünde bulundurularak, özellikle Güneydoğu Anadolu ve Orta Anadolu Bölgelerinde makarnalık buğday üretim alanları belirlenerek, bu alanlarda makarnalık buğdaya ayrı bir tarımsal destekleme modeli önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Çorum, makarnalık buğday, buğday üretimi, buğday pazarlama

Destekleyen Kurum

TARIM VE ORMAN BAKANLIĞI / TARIMSAL ARAŞTIRMALAR VE POLİTİKALAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Proje Numarası

TAGEM/TEAD/15/A15/P02/001

Teşekkür

Bu çalışmada; Tarım ve Orman Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü tarafından desteklenen TAGEM/TEPAD/Ü/18/A8/P1/1417 numaralı “Türkiye’de Makarna Sektörünün Rekabet Analizi” isimli projeden elde edilen verilerden yararlanılmıştır.

Past, Present and Future of Durum Wheat in Çorum within a Producer's perspective

Öz

The aim of this study is to examine the durum wheat production and marketing structure of the agricultural enterprises that include durum wheat in their crop production pattern in Çorum. Çorum province for many years, while one of Turkey's leading producers of durum wheat production is seen that the durum wheat area decreased over the years. It has been determined that the most widely known durum wheat variety by producers who cultivate durum wheat is Çeşit-1252. The fact that pasta and bulgur factories, which use durum wheat as a raw material, operate in Çorum, is seen as an important factor in the continuation of durum wheat production in this province. While producers prefer the durum wheat variety, they have preferred varieties with high yield, suitable for the climate and soil structure of the region and easily marketable. In addition, it has been determined that the sales prices of durum wheat in Çorum province have been higher than the sales prices of bread wheat for many years. In the planning and execution of durum wheat breeding programs, it is necessary to increase the cooperation with the institutions / organizations that develop varieties and the development of new varieties for the needs of agricultural industrialists and producers. In addition, it is necessary to continue increasing efforts to deliver the newly developed durum wheat varieties and production techniques suitable for the region to the producers. However, taking into account the possibility of a decrease in future durum wheat cultivation areas and production amount, especially in the Southeastern Anatolia and Central Anatolia Regions, durum wheat production areas can be determined and a separate agricultural support model can be proposed for these areas.

Anahtar Kelimeler

Çorum, durum wheat, wheat production, wheat marketing

Proje Numarası

TAGEM/TEAD/15/A15/P02/001

Kaynakça

• Aalami M. Leelavathi K. Rao U.J.S.P., 2007. Spaghetti making potential of Indian durum wheat varieties in relation to their protein, yellow pigment and enzyme contents. Food Chemistry, 100, 1243- 1248.
• Akgül S. Yıldız Ş. 2016. Yozgat’ta Buğday Üretimi ve Fiyat İlişkisinin Koyck Modeliyle Analizi. Uluslarası Bozok Sempozyumu 2016: 5-7.
• Anonim, 2016/a. Bazı Tarım ve Gıda Ürünlerinin Piyasa Değişkenlerine Yönelik Öngörüler, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü Yayını.
• Anonim, 2016/b, Türkiye’nin buğday atlası, WWF Doğal Hayatı Koruma Vakfı-Türkiye ISBN: 978-605-9903-07-3- İstanbul.
• Aydoğan S. Şahin M. Akçacık A.G. Kaya Y. Kara İ. Türköz M. Akçura M. 2012. Bazı makarnalık buğday çeşitlerinin kalite özelliklerinin belirlenmesi. International Journal of Agricultural and Natural Sciences, 5(1), 82-85.
• Bağcı S. A. Yılmaz K. 2016. Türkiye tohumculuk sektöründeki gelişmeler ile bu gelişmelerin sertifikalı tohumluk kullanımına ve verim üzerine muhtemel etkileri. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 25 (özel sayı-1), 299-303.
• Bayaner A. Yağlı T. Özkan H. 2010. Makarnalık buğday pazarlaması ve sorunları. Makarnalık buğday mamulleri Konferans Bildiri Kitabı. 17-18 Mayıs 2010 Şanlıurfa.
• Bushuk W, 1998. Wheat breeding for end-product use. Euphytica, 100, 137-145.
• Cubadda, R. E., Carcea, M., Marconi, E., Trivisonno, M. C. 2007. Influence of protein content on durum wheat gluten strength determined by the SDS sedimentation test and by other methods. Cereal Foods World 52: 273-277.
• Demirbaş N. Atış E. 2005. Türkiye tarımında gıda güvencesi sorununun buğday örneğinde irdelenmesi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 42(1), 179-190.
• Doğan Y. Cetiz M. 2015. Türkiye’de tescil edilmiş bazı makarnalık buğday (Triticum Durum L.) çeşitlerinin Mardin-Kızıltepe koşullarında verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 25(3), 304-311.
• Elgün A, Ertugay Z. 1995. Tahıl işleme teknolojisi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Erzurum.
• Erbaş N. 2020. Çorum ili tarım işletmelerinde kışlık buğday (Triticum aestivum L.) üretiminin maliyet analizi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 10(2), 1318-1328.
• FAO, 2020. FAO Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü FAOSTAT. Erişim: http://www.fao.org/faostat/en/#data [Erişim tarihi 07.05.2020].
• Hoseney RC. (1994). Principles of cereal science and technology (2nd ed.). American Association of Cereal Chemists, St. Paul, MN
• Kadanalı, E., Yazgan, Ş., Yalçınkaya, Ö. 2019. Arima Model for Forecasting Wheat Production in Turkey . 4th Internatıonal Conference On Advances In Natural Applıed Scıences-Icanas 2019 (pp.773-780). Ağrı, Turkey
• Karabak S. Taşcı R. 2015. Sivas ve Çorum illerinde buğday üretiminde teknoloji kullanım düzeyi, GAP VII.Tarım Kongresi 28 Nisan-1 Mayıs 2015 HRÜ Şanlıurfa, ISBN:978-975-7113-45-4 Sayfa:193-199., Cilt 1.
• Kayaçetin F. 2006. Buğday (triticum aestivum l.) ve arpa (hordeum vulgare l.)’da tohumluk üretimi, Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 15 (1-2).
• Kılıç Yolal A. Değirmenci H. 2020. Basınçlı sulama sistemleri hibe destek uygulamalarının değerlendirilmesi. Çorum ili örneği, KSÜ Tarım ve Doğa Derg 23 (5): 1175-1183. DOI: 10.18016/ksutarimdoga.vi.656052
• Kınacı E. 1993. Cumhuriyetten bugüne makarnalık buğday araştırmalara ve gelişmeler. Makarnalık Buğday ve Mamulleri Sempozyumu. Sayfa:49-55. Ankara
• Kün E. 1988. Serin iklim tahılları. A.Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları. No:1032 Ders Kitabı, 299, s. 322, Ankara
• Özçelik, A. Özer, O.O 2006. Koyck Modeliyle Türkiye’de Buğday Üretimi ve Fiyatı İlişkisinin Analizi. Tarım Bilimleri Dergisi 12(4), 333-339.
• Savcı S. Turan F. 2016. Kırsal alanda çiftçilerin pestisit kullanımının incelenmesine yönelik anket çalışması: Çorum Külhüyük Köyü örneği. Land Use Policy, 26(4), 961-974.
• Süzer S. 2012. Buğday tarımında verim ve kalitenin arttırılması için uygun yetiştirme tekniklerinin önemi. Türkiye Tohumcular Birliği Dergisi (4) s 58-63
• Taner A. Tekgüler A. Sauk H. 2015. Yapay sinir ağları ile makarnalık buğday çeşitlerinin sınıflandırılması, Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, (30), 51-59.
• Taşcı R. Karabak S. Bolat M. Pehlivan A. Şanal T. Acar O. Külen S. Güneş E. Albayrak M. (2018). Ankara ilinde un fabrikalarının buğday alım kriterleri, üretim ve pazarlama yapıları. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 27 (2), 82-91. DOI: 10.21566/tarbitderg.501479
• TTSM, 2020. Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkez Müdürlüğü Erişim: https://www.tarimorman.gov.tr/BUGEM/TTSM/Sayfalar/Detay.aspx?SayfaId=85 [Erişim tarihi 08.06.2020].
• TÜİK, 2020. Türkiye İstatistik Kurumu Erişim: http://www.tuik.gov.tr/PreÇizelge.do?alt_id=1001 [Erişim tarihi 07.05.2020].
• TÜRKTOB, 2017. Ülkemizde tohumluk pazarlaması, karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri, TÜRKTOB resmi internet sayfası https://www.turktob.org.tr/dergi/makaleler/dergi19/14-17.pdf [Erişim tarihi 09.06.2020].
• Yağdı K. H.R. Ekingen, 1993. Güney Marmara ve Geçit Bölgeleri için makarnalık buğday çeşitlerinin geliştirilmesi. Makarnalık Buğday ve Mamülleri Simpozyumu, 30 Kasım-3 Aralık 1993, Ankara. s. 253-261.
• Yağımlı, M. Ergin, H. 2017. Türkiye’de İş Kazalarının Üstel Düzeltme Metodu ile Tahmin Edilmesi. Marmara Fen Bilimleri Dergisi 2017, 4, 118-123
• Yalvaç K. Bozkurt B. Uyanık M. Yazar S. Koç C. Gümüş A. Atlı A. 2010. AB’ de ve Türkiye’de sertifikasyon ile ilgili uygulamalar ve tohumluk üretimi. Makarnalık buğday mamulleri Konferans Bildiri Kitabı. 17-18 Mayıs 2010 Şanlıurfa.
• Yamane T. 1967. Elemantary sampling theory. printice hall ınc, englewood cliffs, New Jersey