ÖĞRETMEN ADAYLARININ DUYGU DURUMLARININ FARKLI SINIFLAMALARA GÖRE İNCELENMESİ

Year 2019, Volume: 19 Issue: 4, 1441 - 1457, 31.12.2019

Kamil Yıldırım , Hasan Tabak

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2019..-473905

Cited By: 3

Abstract

Öğretmen
adaylarının duygu durumlarını farklı sınıflandırmalarla betimlemeyi amaçlayan
bu çalışma Aksaray Üniversitesi Eğitim Fakültesinde farklı programlarda öğrenim
gören toplam 695 öğretmen adayı üzerinde gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın
verileri araştırmacılar tarafından geliştirilen duygu durum ölçeği ile
toplanmıştır. Verilerin
analizinde betimleyici istatistiklerden, açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör
analizlerinden yararlanılmıştır. Çalışma sonunda öğretmen adaylarının olumlu
duyguları olumsuz duygulara göre daha yoğun yaşamakla birlikte her iki duygu
türünü de çok az düzeyinde yaşadıkları belirlenmiştir. Öğretmen adaylarının en
yoğun yaşadıkları duygular merhamet, sevgi ve can sıkıntısı olarak
saptanmıştır. Bu çalışmanın en önemli sonucu katılımcı öğretmen adaylarının
duygusal bakımdan henüz öğretmenlik mesleğine hazır olmadıklarının belirlenmiş
olmasıdır. Araştırmada elde edilen sonuçlar farklı duygusal sınıflandırmalar,
kültürel tipolojiler ve beş büyük karakter açısından tartışılarak
uygulamacılara ve araştırmacılara yönelik öneriler geliştirilmiştir.

Keywords

Duygu durum, Öğretmen adayları, Ölçek, AFA, DFA

References

• Abazoğlu, İ. (2014). Dünyada öğretmen yetiştirme programları ve öğretmenlere yönelik mesleki gelişim uygulamaları. Turkish Studies, 9 (5), 1-46.
• Akçay, C. ve Çoruk, A. (2012). Çalışma yaşamında duygular ve yönetimi: Kavramsal bir inceleme. Eğitimde Politika Analiz Dergisi, 1 (1), 3-25.
• Akdoğan, E. (2016). Karar verme süreci açısından okul yöneticilerinin duygusal işyüklerini yönetme durumlarının incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aksaray.
• Argyris, C. (1973). Personality and organization theory revisited. Administrative Science Quarterly, 18 (2), 141-167.
• Ashkanasy, N.M.ve Daus, C.S. (2015). The challenge of managing emotions in the workplace. İçinde K.D. Elsbach, A.B. Kayes ve D.C. Kayes (Eds.), Contemporary organizational behavior: From ideas to action (67–77). New York: Pearson.
• Avcı, N. (2014). Okul müdürlerinin duygu yönetimi yeterliklerinin çeşitli değişkenlerle incelenmesi ve kişilik özellikleri ile ilişkisi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli.
• Ayçiçek, G. (2012). Olumlu ve olumsuz duyguların işgören motivasyonu üzerindeki etkileri ve bir uygulama (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya
• Babaoğlan, E., Altun, S. A. ve Çakan, M. (2010). İlköğretim okulu yöneticilerinin tükenmişlik düzeyi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(2), 355-373.
• Bakioğlu, A. (2014). Çağdaş sınıf yönetimi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Baloğlu, N. (2016). Öğretmenlerin örgütsel güven algılarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. İçinde Beycioğlu, K., Özer, N., Koşar, D., Şahin, İ. (Edt) Eğitim araştırmaları e-kitap (49-71). Ankara: PegemA.
• Başaran, S. (2011) Ortaöğretim kurumlarındaki öğretmen ve yöneticilerin örgütsel güven algılarının belirlenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Kırıkkale Üniversitesi, Kırıkkale.
• Cemaloğlu, N. ve Şahin, E. D. (2007). Öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeylerinin farklı değişkenlere göre incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi,15(2), 465-484.
• Chernyshenko, O., Kankaraš, M. and Drasgow, F. (2018). Social and emotional skills for student success and wellbeing: Conceptual framework for the OECD study on social and emotional skills. OECD Education Working Papers, 173. Paris: OECD Publishing. http://dx.doi.org/10.1787/db1d8e59-en
• Cooper, R.K. ve Sawaf, A. (2010). Liderlikte duygusal zekâ (Ayman Z.B. Çev. Ed.). İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Çalık, T. (2003). Eğitimde değişimin yönetimi: Kavramsal bir çözümleme. Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi Dergisi, 9(4), 536-557.
• Çalık, T., Tabak, H. & Yavuz Tabak, B. (2018). School violence: school administrators’ perspectives and ways of solution in Turkey. International Electronic Journal of Elemantary Education, 10(5), 611-620.
• Çokluk Bökeoğlu, Ö. ve Yılmaz, K. (2008). İlköğretim okullarında örgütsel güven hakkında öğretmen görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi,14(2), 211-233.
• Çoruk, A. (2012). Yönetim süreçleri açısından yöneticilerin duygu yönetimi davranışları (Yayınlanmamış doktora tezi). On Sekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
• Demir, G. (2013). Kişilerarası iletişimde duygu yönetiminin rolü: Öğretmen-öğrenci iletişimi üzerine bir araştırma (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Demirtaş, Z. ve Küçük, Ö. (2016). Öğretmenlerin örgütsel sinizm algıları. İçinde Beycioğlu, K., Özer, N., Koşar, D., Şahin, İ. (Edt) Eğitim araştırmaları e-kitap (180-192). Ankara: PegemA.
• Edmondson, A. C., Kramer, R. M. & Cook, K.S. (2004). Psychological safety, trust, and learning in organizations: A group-level lens. Trust and distrust in organizations: Dilemmas and approaches 12, 239-272.
• Eren, E. (2001). Örgütsel davranış ve yönetim psikolojisi. İstanbul: Beta Yayınları.
• Erkuş, A. ve Günlü, E.(2008). Duygusal zekânın dönüşümcü liderlik üzerine etkileri. İşletme Fakültesi Dergisi, 9 (2), 187-209.
• Evertson, C. M., & Emmer, E. T. (2013). İlkokul öğretmenleri için sınıf yönetimi. (A. Aypay, çev. ed.). Ankara: Nobel Yayıncılık
• Gasser, L., Grütter, J., Buholzer, A. & Wettstein, A. (2018). Emotionally supportive classroom interactions and students’ perceptions of their teachers as caring and just. Learning and Instruction, 54, 82-92.
• Goleman, D. (2011). Duygusal zekâ neden IQ’dan daha önemlidir? İstanbul: Varlık.
• Gök, A. (2016). Bir bağlılık pratiği olarak örgütsel sessizlik. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 14(1), 104 -124.
• Jennings, P. A., & Greenberg, M. T. (2009). The prosocial classroom: Teacher social and emotional competence in relation to student and classroom outcomes. Review of educational research, 79(1), 491-525.
• Jöreskog, K., & Sörbom, D. (1996). LISREL 8: User’s Reference Guide. Chicago: Scientific Software International.
• Kahveci, G. ve Demirtaş, Z. (2015). İlkokul, ortaokul ve lise öğretmenlerinin örgütsel sinisizm algılarının incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14(52), 69-85.
• Kalağan, G. ve Güzeller, C.O. (2010). Öğretmenlerin örgütsel sinizm düzeylerinin incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 83-97.
• Karasar, N. (2008). Bilimsel Araştırma. Ankara: Nobel.
• Kervancı, F. (2008). Büro çalışanlarının duygu yönetimi yeterlilik düzeylerinin geliştirilmesinde duygu yönetimi eğitimi programının etkisi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Köse, E. K. (2014). Dezavantajlı okullarda öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları ile örgütsel sessizlik arasındaki ilişkiler. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2 (2): 28-36.
• Kyriacou, C. (2001). Teacher stress: Directions for future research. Educational review, 53(1), 27-35.Li, Y. ve Ahlstrom, D. (2016). Emotional stability: A new construct and its implications for individual behavior in organizations. Asia Pacific Journal of Management, 33, 1-28. Doi: 10.1007/s10490-015-9423-2.
• Lunenburg, F.C. & Ornstein, A.C. (2013). Educational Administration [Eğitim Yönetimi]. (Tran. Ed. G. Arastaman). Ankara: Nobel Yayıncılık. (Original edition 6. Publication year, 2012).
• Miller, P. (2012). Ten characteristics of a good teacher. English Teaching Forum, 50(1), 36-38.
• Millî Eğitim Bakanlığı (2018). Millî Eğitim Bakanliği Öğretmenlerinin Atama Ve Yer Değiştirme Yönetmeliği http://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod =7.5.9988&sourceXmlSearch=&MevzuatIliski=0 adresinden 22/10/2018 tarihinde alındı.
• Morgan, C.T. (2010). Psikolojiye giriş (S. Karakaş ve R. Eski, Çev.). Konya: Eğitim Akademi
• Murphy, N. ve Hall, J. (2011). Intelligence and interpersonal sensitivity: A meta-analysis. Intelligence, 39 (1), 54-63. http://dx.doi.org/10.1016/j.intell.2010.10.001.
• Nias, J. (1996). Thinking about feeling: The emotions in teaching. Cambridge journal of education, 26(3), 293-306.
• O’Donovan, G. (2006). The corporate culture handbook. Dublin: Liffey.
• Paker, N. (2009) İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel güvenleri ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki (Sakarya İli Örneği) (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Robbins, S. P. & Judge, T. A. (2015). Organizational behavior. New Jersey: Pearson
• Sarıdede, U. (2016). Öğretim elemanlarının örgütsel bağlılık ile örgütsel sessizlik düzeyleri arasındaki ilişki. İçinde Beycioğlu, K., Özer, N., Koşar, D., Şahin, İ. (Edt) Eğitim araştırmaları e-kitap (543-552). Ankara: PegemA.
• Schein, E. H. (2010). Organizational culture and leadership. San Francisco: Jossey-Bass.
• Schenke, K., Ruzek, E., Lam, A.C., Karabenick, S.A. & Eccles, J.S. (2018). To the means and beyond: understanding variation in students’ perceptions of teacher emotional support. Learning and Instruction, 55, 13-21.
• Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., & Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of Psychological Research Online, 8(2), 23-74.
• Seçer, İ. (2015). SPSS ve LISREL ile pratik veri analizi [Practical data analysing by SPSS and LISREL]. Ankara: Anı
• Sezer, Ş. (2016). Öğretmenlerin sınıf yönetiminde sergilediği tutumların öğrencilerin gelişimi üzerindeki etkileri: Fenomenolojik bir çözümleme. İçinde Beycioğlu, K.,
• Özer, N., Koşar, D., Şahin, İ. (Edt) Eğitim araştırmaları e-kitap (553-566). Ankara: PegemA.
• Skaalvik, E. M., & Skaalvik, S. (2009). Does school context matter? Relations with teacher burnout and job satisfaction. Teaching and teacher education, 25(3), 518-524.
• Sutton, R.E. & Wheatley, K.F. (2003). Teachers’ emotions and teaching: a review of the literature and directions for future research. Educational Psychology Review, 15 (4), 327-358.
• Şahin, S., Aydoğdu, B. ve Yoldaş, C. (2011). Duygusal zeka ve iş doyumu arasındaki ilişkiler: Eğitim müfettişleri üzerinde bir araştırma. İlköğretim Online, 10(3), 974-990.
• Şişman, M. (2014). Eğitim Bilimine Giriş. Ankara: PegemA.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2007). Using Multivariate Statistics. Boston: Allyn and Bacon.
• Tarhan, N. (2006). Duyguların dili: duygusal zekâya yeni bir yorum. İstanbul: Timaş YayınlarıYaylacı, G.Ö. (2006). Kariyer yaşamında duygusal zekâ ve iletişim yeteneği “diyalog ve duyguları yönetmek. İstanbul: Hayat Yayıncılık.
• Yerlikaya, A. (2008). İşyerlerinde örgütsel adalet algısının duygular üzerindeki etkisi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Muğla.
• Yıldırım, K.& Yenipinar, Ş. (2017). Psychological unsafety in schools: The development and validation of a scale. Journal of Education and Training Studies, 5(6), 167-176. doi:10.11114/jets.v5i6.2372.
• Yıldırım, K., Tabak, H., & Yavuz, B. (2012). MEB Öğretmen Yeterliklerinin Kamu Personeli Seçme Sınavı Eğitim Bilimleri Testinde Dikkate Alınma Düzeyi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(4), 751-777.
• Zembylas, M. (2003). Emotions and Teacher Identity: A poststructural perspective. Journal Teachers and Teaching theory and practice, 9(3), 213-238.