ÖRGÜTLERDEKİ AHLAKİ STANDARTLARI ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN AHP YÖNTEMİ İLE BELİRLENMESİ

Year 2018, Volume: 20 Issue: 1, 57 - 68, 30.06.2018

Adnan Akın , Tayfun Arar , Esra Ulukök

Abstract

Makro düzeyde her ulusun kültüründen kaynaklanan kendisine özgü ahlak kuralları olması gibi mikro düzeyde de her işletmenin kendi kurumsal geçmişi ve kültüründen kaynaklanan ahlaki değerleri ve standartları olabilmektedir. Bununla birlikte bu ahlaki standartların oluşmasında çeşitli taraflar rol alabilmektedir. Bu çalışma, örgütlerdeki ahlaki standartları etkileyen ve literatür taraması sonucunda elde edilmiş faktörlerin Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) yöntemi ile önem sırasına göre hiyerarşik olarak sıralanması amacıyla yapılmıştır. Çalışma neticesinde göreli olarak önemli çıkan faktörler; ana kriter bazında toplumsal faktörler olurken; küresel ağırlıklara göre nihai sıralamada önemli olanlar sırasıyla toplumsal değerler; kişisel değerler medyanın talebi ve beklentileri olmuştur. Bulgular üzerinde yapılacak çalışmalarla, örgütlerdeki önemli değerlerin başında gelen iş ahlakında belirli bir standarda ulaşma ve bu standardı koruma amaçlanmaktadır. 

Keywords

Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP), İş Ahlakı, Ahlaki Standartlar

DETERMINING THE FACTORS ON MORAL STANDARDS IN ORGANIZATIONS BY AHP METHOD

Abstract

As each nation has its own morality rules and values based on the culture in macro level, each business company may have its own moral values and standards resulting from the corporate background and culture in micro level too. After all, there may be different parties playing role in setting those moral standards. This study aims to order the factors gathered by literature review those affect moral standards in business firms by Analytic Hierarchy Process (AHP). Results show that most important factor is social factors as mainly; social values, individual values and the demand and expectation of media in order at total. By these results it is aimed to reach a standard level and sustaining this level of one of the most important values in business life, work morality, with practices on results. 

Keywords

Analytic Hierarchy Process (AHP), Work Morality, Moral Standards

References

• TDK. (2016). Ahlak kavramı tanımı. Erişim Tarihi: 17.12.2016. http://www.tdk.gov.tr/
• Ajami, S. & Ketabi, S. (2012). Performance evaluation of medical records departments by analytical hierarchy process (AHP) approach in the selected hospitals in Isfahan. J. Med. Syst., 36, 1165-1171.
• Aydın, İ. (2012). Yönetsel Mesleki ve Örgütsel Etik. Ankara: Pegem Akademi.
• Clegg, S., Kornberger, M. & Rhodes, C. (2007). Business ethics as practice. British Journal of Management, 18, 107-122.
• Crawford, G. & Williams, C. (1985). The analysis of subjective judgment matrices. Project Air Force Report Prepared for the United States Air Force, 1-34.
• Eğri, T. & Sunar, L. (2010), Türkiye’de iş ahlakı çalışmaları: mevcut durum ve yönelimler. İş Ahlakı Dergisi, 3, 5, 41-67.
• Gay, P. D. (2004). Against “enterprise” (but not against “enterprise”, for that would make no sense). Organization, 11(1), 37-57.
• Gök, S. (2008), İş etiği ile iş ahlakı arasındaki ilişki ve çalışma yaşamında iş etiğini etkileyen faktörler. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 5(1), ss. 1-19
• İlhan, S. (2005), İş Ahlakı: Kuramsal Bir Yaklaşım. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 258-275
• KC, Stainback, G. A. & Chhetri, B. B. K. (2014). Community users’ and experts’ perspective on community forestry ın nepal: a swot-ahp analysis. Forest, Trees and Livelihoods, 23(4), 217-231.
• Noval, L. J. & Stahl, G. K. (2015), Accounting for proscriptive and prescriptive morality in the workplace: the double-edged sword effect of mood on managerial ethical decision making. Journal of Business Ethics, 1-14.
• Ömürbek, N., Karaatlı, M. & Cömert, H. G. (2016). Ahp-saw ve ahp-electre yöntemleri ile yapı denetim firmalarının değerlendirilmesi. Yönetim Bilimleri Dergisi, 14(27), 171-199.
• Özdemir, Ş. & Yaman, F. (2008), Afyon’daki yerel ve ulusal perakendecilerde çalışan satış elemanlarının iş ahlakı ve sosyal sorumluluk açısından karşılaştırılması. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(1), 83-94.
• Özden, Ü. H. (2008). Analitik hiyerarşi yöntemi ile ilkokul seçimi. Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 24(1), 299-320.
• Podvezko, V. (2009). Application of ahp technique. Journal of Business Economics and Management, 10(2), 181-189.
• Rokhman, W. (2010). The effect of ıslamic work ethics on work outcomes. Electronic Journal of Business Ethics and Organization Studies, 15(1), 21-27.
• Saaty, T. L. (1991). Some mathematical concepts of the analytic hierarchy process. Behaviormetrika, 18(29), 1-9.
• Stoner, J. A. & Freeman, E. (1989). Management. New Jersey: Prentice Hall Inc.
• Supçiller, A. A. & Çapraz, O. (2011). Ahp-topsıs yöntemine dayalı tedarikçi seçimi uygulaması. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi, 13, 1-22.
• Surapati, P. & Mukhopadhyaya, D. (2011). Grey relational analysis based ıntuitionistic fuzzy multi-criteria group decision making approach for teacher selection in higher education. International Journal of Computer Applications, 34 (10), 21-29.
• Şahin, A. & Demir, M.H. (2000), Yönetici ikilemi, iş ahlakı. Muğla Üniversitesi SBE Dergisi, 1(1), 203-213
• Tarım, M., Zaim, H. & Torun, Y. (2015). İş ahlakı uygulamalarının hastane performansına etkisi: kamu hastaneleri üzerine bir saha çalışması. İş Ahlakı Dergisi, 7(2), 121-153.
• Triantaphyllou, E. & Mann, S. H. (1995). Using the analytic hierarchy process for decision making in engineering applications: some challenges. International Journal of Industrial Engineering: Applications and Practice, 2(1), 35-44.
• TÜSİAD (2009). Dünyada ve Türkiye’de iş etiği ve etik yönetimi, Yayınları No: TÜSİAD/T-2009-06-492, İstanbul.
• Watson, T. J. (2003). Ethical choice in managerial work: the scope for moral choices in an ethically ırrational world. Human Relations, 56(2), 167-185.