Türkiye’de Müzik Öğretmeni Yetiştirme Politikaları ve Temel Sorunlar

Year 2017, Volume: 21 Issue: 3, 1061 - 1077, 20.09.2017

Barış Demirci

Abstract

Cumhuriyet döneminden bu yana
öğretmen yetiştirme politikaları ve uygulanan modeller, hem sosyal açıdan hem
de kültürel açıdan farklı özellikleri içerisinde barındırmıştır. Bu uzun
soluklu süreçte siyasi gelişmelerin etkilerinin eğitime önemli ölçüde yansıdığı
görülmüştür. Nasıl nitelikli öğretmen yetiştirilebileceği üzerine modeller
denenmiş, değerlendirmeler yapılmıştır. Böylece, aynı amaç ve hedefler
doğrultusunda öğretmen yetiştirme politikaları genel amaçları sağlanmaya
çalışılmış, özelde her branş tek tek ele alınarak eğitim-öğretim faaliyetleri
belli bir düzen dahilinde günümüze kadar gelmiştir. Araştırmada ilk olarak
Cumhuriyetin ilanından bu yana genel anlamda öğretmen yetiştirme politikalarına
kısaca değinilmiştir. Devamında ise, genel durumdan özele inilerek “Türkiye’de
müzik öğretmeni yetiştirme politikaları ve temel sorunlar” başlığı altında
“müzik öğretmeni niteliği, ihtiyacı ve istihdamı”, “müzik öğretmenlerinin
ekonomik sorunları”, “müzik öğretmenlerinin mesleki sorunları” isimli başlıklar
altında tartışılmış ve çözüm önerileri sunulmuştur.

Keywords

müzik öğretmeni, mesleki gelişim süreci, istihdam durumu

References

• Akyüz, Y. (2009). Türk Eğitim Tarihi. M.Ö. 1000-MS. 2009.15. Baskı. Ankara: Pegem Akademi.
• Albuz, A., Demirci, B. (2010). 1994 ve 2006 “İlköğretim Müzik Dersi Öğretim Programlarının Karşılaştırmalı Kuramsal Analizi”. IX. Ulusal Müzik Eğitimi Sempozyumu 15-17 Aralık, Marmara Üniversitesi.
• Algan, G., Özkut, B. ve Kaya, S. Ö. (2012). “Okul Öncesi Eğitim Kurumlarındaki Çocukların Annelerinin Müzik Eğitimine Bakış̧ Açısı”. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (27), 22-31.
• Ataman, S., Y. (1991). Atatürk ve Türk Musikisi. Ankara. Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Başer, N., Kırcı, F., Başbuğ, E., Tezcan, C., Şibik, N. (1995). Türkiye’de Öğretmen Yetiştirme (1848-1995). Ankara. T.C. Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Yetiştirme ve Eğitim Genel Müdürlüğü.
• Bozkaya, İ. (2010). “Müzik Öğretmenliği Lisans Programları Üzerine Bir Değerlendirme”. IX Ulusal Müzik Eğitimi Sempozyumu, 15-17 Aralık Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Calderhead, J. (1995). “Öğretmenlerin Uzmanlığının Tanınması ve Geliştirilmesi: 21. Yüzyılı Bekleyen Sorunlar”. Uluslararası Dünya Öğretmen Eğitimi Konferansı 27 Ağustos- 2 Eylül. Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü. Ankara: 1997.
• Demir, M. K., Arı, E. (2013). “Öğretmen sorunları (Çanakkale ili örneği)”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(1), 107-126.
• Demirci, B. (2009). 2006 İlköğretim Müzik Dersi Öğretim Programı, Öğretmen Kılavuz Kitabı ve Öğrenci Çalışma Kitaplarının Uygulamadaki Görünümüne Yönelik Değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Demirci, B., Gülüm, O. (2012). “2011-2012 Öğretim Yılında Özel Yetenek Sınavına Giren Adayların Başarı Durumlarının Değerlendirilmesi (A.Ü. K.K. E. F. Örneği)”. X. Ulusal Müzik Eğitimi Sempozyumu. 25-27 Nisan. Niğde Üniversitesi Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Anabilim Dalı. Niğde.
• Doğan, C. (2005). Türkiye’de Sınıf Öğretmeni Yetiştirme Politikaları ve Sorunları. Bilig, güz, 133-149.
• Duru, E., G. Köse, H., S. (2012). “Müzik Öğretmenlı̇ği Eğitiminde Yapılanma Modelleri̇ (Türkı̇ye, Avusturya, Fı̇nlandı̇ya, Danı̇marka ve Texas örneklerı̇)”. e-Journal of New World Sciences Academy NWSA-FineArts, D0098, 7, (3), 235-245.
• Erdem, M. (2009). Türk Eğitim Sistemi. 1. Bölüm. Karşılaştırmalı Eğitim Sistemleri. Editör: Ali Balcı. 2. Baskı. Ankara. Pegem Akademi.
• Erdem, A., R. (2010). “İlköğretim ve Ortaöğretim Öğretmenlerinin Karşılaştıkları Ekonomik Sorunlar ve Bu Ekonomik Sorunların Performanslarına Etkisi Konusundaki Görüşleri”. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi. 7 (1).
• Erdoğan, İ. (2005). “Günümüz Türkiye’sinde Öğretmen Yetiştirme: Mevcut Durum ve Çözüm Önerileri”. Cumhuriyet Dönemi Eğitim Politikaları Sempozyumu, 7-9 Aralık, yayına hazırlayan Murat Alper Parlak, Atatürk Araştırma Merkezi Ankara: 2010.
• Ertürk, S. (1997). Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: Meteksan Matbaacılık ve Teknik Sanayi A.Ş
• Çelikten, M., Şanal, M. ve Yeni, Y. (2005). “Öğretmenlik Mesleği ve Özellikleri”. Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2 (19), 207-237.
• Good, C. (1959). Dictionary of Education.New York: McGraw-HillCo.
• Johansen, G. (2007) “Educational Quality in Music Teacher Education: Components of a Foundation for Research”, Music Education Research, 9:3, 435-448, DOI: 10.1080/14613800701587829
• Kaptan, Z., Giral, E. (2015). “Müzik öğretmenlerı̇nı̇n mesleki̇ yaşantılarında karşılaştıkları problemler (Sı̇vas ı̇lı̇ örneğı̇)”. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Aralık 39, (2).
• Kavcar, C. (2002). “Cumhuriyet Döneminde Dal Öğretmeni Yetiştirme”. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi 35, ( 1-2).
• Kavcar, C. (2003). “Alan Öğretmeni Yetiştirme, Eğitimde Yansımalar:” VII Çağdaş̧ Eğitim Sistemlerinde Öğretmen Yetiştirme Ulusal Sempozyumu, Cumhuriyet Üniversitesi Kültür Merkezi Sivas, 10-12.
• Kılıç, D., B. (2016). “Adams’ın Eşitlik Teorisi Bağlamında, Müzik Öğretmelerinin İş Tatminini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma”. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 19 (36).
• Kınıklı, O. (2005). “Çağdaş Eğitimin Temel Niteliği ve Sanat Eğitiminin Gerekliliği.”, Eğitim Fakültelerinde Yeniden Yapılandırmanın Sonuçları ve Öğretmen Yetiştirme Sempozyumu s. 435-446. 22-24 Eylül. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Ankara.
• Mcneil, J., D. (1995). “21 İnci Yüzyılın Öğretmen Eğitimi.”, Uluslararası Dünya Öğretmen Eğitimi Konferansı 27 Ağustos- 2 Eylül. Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü. Ankara: (1997).
• MEB, (1997). Öğretmen Yetiştirme ve Eğitiminin Temel Amaçları. Yayın No.10. Ankara. T.C. Milli Eğitim Bakanlığı. Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü.
• Memduhoğlu, H., B. (2009). Avusturya Eğitim Sistemi. 4. Bölüm. s. 84. Karşılaştırmalı Eğitim Sistemleri. Editör: Ali Balcı. 2. Baskı. Ankara. Pegem Akademi.
• Nirun, N. (1994). Sistematik Sosyoloji Yönünden Aile ve Kültür. Ankara. Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Kültür Merkezi Yayını.
• Otacıoğlu, S., G. (2008). “Müzik öğretmenlerinde tükenmişlik sendromu ve etkileyen faktörler.”, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 9 (15), 103-116.
• Öztürk, C. (2005). “Cumhuriyet Döneminde Öğretmen Yetiştirmede Model Arayışları.“, Cumhuriyet Dönemi Eğitim Politikaları Sempozyumu, 7-9 Aralık, yayına hazırlayan Murat Alper Parlak, Atatürk Araştırma Merkezi Ankara: 2010.
• Öztürk, C. (2007). Atatürk Devri Öğretmen Yetiştirme Politikaları.2. Baskı. Ankara. Türk Tarih Kurumu.
• Perin, C. (1987). Atatürk Kültür Devrimi. 4. Baskı. İstanbul. İnklap Kitapevi.
• Saçlı, Ö., A. (2005). “Alan Öğretmeni Yetiştirilmesi ve İstihdamı İçin Yeni Bir Model.”, Eğitim Fakültelerinde Yeniden Yapılandırmanın Sonuçları ve Öğretmen Yetiştirme Sempozyumu, 191-196. 22-24 Eylül. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Ankara.
• Sağlam, M., Sağlam, A., Ç. (2013). “Öğretmenlik mesleğinin maddi yönüne ilişkin genel bir değerlendirme.”, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. [s.l.],v.3,n.3,p. 317-328, ISSN: 24591912.ErişimAdresi:<http://www.tebd.gazi.edu.tr/index.php/tebd/article/view/325/307>. Erişim Tarihi: 21 Mart 2017.
• Sakaoğlu, N. (2005). “Atatürk döneminde öğretmen yetiştirme politikaları.”, Cumhuriyet Dönemi Eğitim Politikaları Sempozyumu, 7-9 Aralık, yayına hazırlayan Murat Alper Parlak, Atatürk Araştırma Merkezi Ankara: 2010.
• Seferoğlu, S. S. (2004). Öğretmen yeterlikleri ve mesleki gelişim. Bilim ve Aklın AydınlığındaEğitim, 58, 40-45.
• Smith, O. W., Stanley, D. And Shores, J.H. (1957). Foundations of Curriculum Development. p. 1, USA: Harcourt Braceand World Inc. Sönmez, V. (2005). “Öğretmen Yetiştirme ve Atamada Yeni Bir Model.”, Eğitim Fakültelerinde Yeniden Yapılandırmanın Sonuçları ve Öğretmen Yetiştirme Sempozyumu s. 177-189. 22-24 Eylül. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Ankara.
• Stephens, J. (2007) “Different Weather” Action, Criticism, and Theory for Music Education, 6/2: http://act.maydaygroup.org/articles/Stephens6_2.pdf
• Şahin, M., Duman, R. (2008). Cumhuriyetin yapılanma sürecinde müzik eğitimi. Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, VII, (17-18), 265.
• Taşdemirci E. (1998). Hasan Ali Yücel’in Türk Milli Eğitimine Hizmetleri. 100. Doğum Yıldönümünde Hasan-Ali Yücel. Yayına Hazırlayan Songül Boybeyi, Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı 1. Baskı Ankara. 1998
• Tebiş, C. (2006). “Türkiye’de müzik öğretmenliğine yönelme nedenleri.”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 12, 52-64.
• Tekin, A. (2004). “Türkiye’nin Müzik Sorunları.”, Editör: Uğur Alpagut. Kim Kapattı Şu Müziği? Ankara: Müzik Ansiklopedisi Yayınları, 57.
• Türk, E. (1999). Milli Eğitim Bakanlığında Yapısal Değişmeler. Türk eğitim sistemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Türkoğlu, P. (2005). “Cumhuriyetin özgün bir öğretmen yetiştirme modeli: köy enstitüleri.”, Cumhuriyet Dönemi Eğitim Politikaları Sempozyumu, 7-9 Aralık, yayına hazırlayan Murat Alper Parlak, Atatürk Araştırma Merkezi Ankara: 2010.
• Uçan, A. (2005). İnsan ve Müzik İnsan ve Sanat Eğitimi.Ankara: Evrensel Müzik Evi.
• Uçan, A. (2005). Müzik Eğitimi. Temel kavramlar-ilkeler-yaklaşımlar ve Türkiye’deki durum. Ankara: Evrensel Müzik Evi.
• Uluskan, S., B. (2010). Atatürk’ün Sosyal ve Kültürel Politikaları. Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi.
• Umuzdaş, S., Levent, A. (2012). “Müzik Öğretmenlerinin İlköğretim Müzik Dersi İşleyişine Yönelik Görüşleri.”, YYÜ, Eğitim Fakültesi Dergisi. IX (I), 56-73.
• Varış, F. (1997). Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: Alkım Kitapçılık Yayıncılık.
• Yalgın, H. G., Hedges, L., Özdemir, S. (1996). Her Yönüyle Öğretmen Olabilme. Ankara Milli Eğitim Basım Evi.
• Yayla, F. (2004). “Musiki Muallim Mektebinden Günümüze Müzik Öğretmeni Yetiştiren Kurumlar Ve Müzik Öğretmeni Yetiştirme Yaklaşımları Işığında Genel Durum.” 1924-2004 Musiki Muallim Mektebinden Günümüze Müzik Öğretmeni Yetiştirme Sempozyumu Bildirisi SDÜ, 7-10 Nisan 2004, Isparta.
• Yayla, F. (2006). “Üniversiter yapı içinde müzik öğretmeni yetiştirme sistemi.”, Ulusal Müzik Eğitimi Sempozyumu Bildirisi, 26-28 Nisan 2006, Denizli: Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi.
• Yazıcı, T. (2012). “İlköğretı̇m Müzik Dersinin Uygulanmasında Karşılaşılan Sorunların, Öğretmen Görüşleri̇ Acısından Değerlendı̇rilmesı̇ (Trabzon İli Örneğı̇).” Ç.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 21 (1), 185-200.
• Yener, S., Apaydınlı, K. (2016). “Türkiye’de Mesleki̇ Müzik Eğitimi Veren Kurumların Çeşitliliği ve Mezunların İstihdam Sorunları.”, The Journal of Academic Social Science Studies, Doinumber:http://dx.doi.org/10.9761/JASSS3239.
• Yılmaz, K. (2009). Belçika Eğitim Sistemi. 5. Bölüm. s. 115. Karşılaştırmalı Eğitim Sistemleri. Editör: Ali Balcı. 2. Baskı. Ankara. Pegem Akademi.
• Yönetken, H., B. (2011). Müzik Eğitiminin Temeli. Editör: Ahmet Say. Müzik Öğretimi Ankara: Müzik Ansiklopedileri Yayınları.
• Branşlara göre alan değişikleri. (www.kamudan.com). 20.03.2017 tarihinde erişildi.