Accessibility of Open Green Spaces for People with Disabilities: Case Study of Çanakkale Kepez Public Cafe and its Outdoor Surroundings

Year 2025, Volume: 8 Issue: 1, 294 - 309

Mahmut Can Ast , Tutku Ak Erken , Abdullah Kelkit

https://doi.org/10.53353/atrss.1567109

Abstract

People may lose their mental and physical abilities partially or completely due to congenital conditions, diseases, or accidents. In order to ensure that the living conditions of affected individuals with disabilities are suitable, the cities, which serve as our living spaces, must be arranged according to the necessary standards. These arrangements should enable individuals with disabilities to participate in social life. Open green spaces, which are among the areas with high social activity in cities, must be safe and easily accessible for individuals with disabilities. To ensure accessibility, designs should consider all individuals and create spaces based on universal design principles. This study focuses on the accessibility of Kepez Public Cafe and its outdoor surroundings located in Kepez, Çanakkale. Literature review and observational analysis showed that some parts of the study site did not comply with regulations and guidelines. Results also showed that the area is not fully accessible to individuals with disabilities, lacks guidance and warning systems, and has safety issues in certain areas. Designs of landscapes should meet the needs of all individuals constituting the urban population.

Keywords

Accessibility, Çanakkale, disability, open green areas, universal design

Açık Yeşil Alanların Engelli Bireyler Tarafından Erişilebilirliği: Çanakkale Kepez Halk Kafe ve Çevresi Örneği

Abstract

İnsanlar, doğuştan veya sonrasında gelişen hastalık veya kazalar sonucunda zihinsel ve fiziksel olarak yeteneklerini tamamen veya kısmen kaybedebilirler. Etkilenen engelli bireylerin, yaşam koşullarının uygun olması için yaşam alanımız olan kentlerin gerekli standartlara uygun olarak düzenlenmesi gerekmektedir. Bu düzenlemelerle birlikte toplumun parçası olan engelli bireylerin sosyal hayata katılımları sağlanmalıdır. Kentlerde sosyal hayatın yoğun olduğu bölgelerden biri olan açık yeşil alanlar, engelli bireyler için güvenli ve kolaylıkla erişilebilir olmalıdır. Erişilebilirliği sağlamak için tasarımlarda tüm bireyler düşünülmeli ve evrensel tasarım ilkeleriyle alanlar oluşturulmalıdır. Çalışma kapsamında ele alınan araştırma alanı, Çanakkale kenti Kepez beldesinde bulunan Halk Kafe ve çevresidir. Çalışmada, engellilerin erişilebilirlikleri hakkında literatür taraması yapılmıştır. Literatür taraması ve gözlemsel analizler sonucunda, çalışma alanının bazı bölümlerinin yönetmeliklere ve yönergelere uygun olmadığı anlaşılmıştır. Değerlendirmeler sonucunda engelliler için erişilebilir bir alan olmadığı, yönlendirme ve uyarıcı sistemlerin bulunmadığı ve bazı alanlarda güvenlik sorunlarının oluştuğu görülmüştür. Peyzaj alanları, kentliyi oluşturan bireylerin ihtiyaçlarına cevap verecek alanlar olarak oluşturulmalıdır.

Keywords

Açık yeşil alanlar, Çanakkale, engel, erişebilirlik, evrensel tasarım

References

• Aspen (2021). Architectural designs for individuals with hearing loss. Accessed Address (09.10.2024): https://www.aspen.com.tr/en/blog/architectural-design-for-individuals-with-hearing-loss
• Atıcı, İ. (2007). Fiziksel engelliler ve kentsel mekânın kullanımı (Master's Thesis). Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Berktaş, T. G. (2016). Engelliler için erişebilirlik: Maltepe Üniversitesi ve Sabancı Üniversitesi örneği (Master's Thesis). Maltepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Center for Excellence in Universal Design (2024). About universal design. Accessed Address (09.10.2024): https://universaldesign.ie/about-universal-design
• Centers for Disease Control and Prevention (2024). Disability and health overview. Accessed Address (09.10.2024): https://www.cdc.gov/ncbddd/disabilityandhealth/disability.html
• Dalkıran, Ç. (2021). Ankara Atatürk Bulvarı ve çevresinde görme engelli bireylerin kent ve sosyal çevreye erişebilirliği (Master's Thesis). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Dorward, S. (1990). Design for mountain communities: A landscape and architectural guide. New York: Van Nostrand Reinhold.
• Erişilebilirlik Kılavuzu (2020). Erişilebilirlik Kılavuzu (Editör: Deniz Çağlayan Gümüş). Ankara: Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yayını. Accessed Address (09.10.2024): https://ailevecalisma.gov.tr/media/54952/erisilebilirlik_kilavuzu.pdf
• Francis, L. & Silvers A. (2016). Perspectives on the meaning of disability. AMA Journal of Ethics, 18(10), 1025–1033.
• Google Earth Pro (2023). Location of the study site. Accessed Address (23.01.2023): Google Earth Pro application.
• İmren, Ö. T. (2019). Kent parklarının kullanım olanaklarının engelliler açısından irdelenmesi: İstanbul ili Zeytinburnu ilçesi Çırpıcı Şehir Parkı örneği (Master's Thesis). Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekirdağ.
• Kavuran, D. & Uslu, A. (2022). Kamusal mekanlarda görme engelli kullanıcılar için erişilebilirliğin değerlendirilmesi: Ankara Batı Adalet Sarayı örneği. Türkiye Peyzaj Araştırmaları Dergisi, 5(1), 11–26.
• Koca, D. & Yılmaz, M. (2017). Engelliler için mekan düzenlemelerinde kapsayıcı tasarım. Ankara: Yükseköğretim Kurumu, Ankara.
• Koçan, N. (2020). Bayburt kenti kentsel açık yeşil alan yeterliği üzerine bir araştırma. Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 33(1), 21-29.
• Nacar, A. (2021). Kahramanmaraş kenti yeşil altyapı sisteminin değerlendirilmesi (Master's Thesis). Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kahramanmaraş.
• Olgun, R. (2019). Görme engelliler için kent parklarının erişilebilirliğini arttırmaya yönelik peyzaj tasarım yaklaşımları. Turkish Journal of Forest Science, 3(2), 170 – 181.
• Olgun, R. & Yılmaz, T. (2014). Parkların erişilebilirlikleri üzerine bir araştırma: Niğde Kızılelma Parkı örneği. Orman Fakültesi Dergisi, 15(1), 48 – 63.
• Özdemir, R. N. (2020). Fiziksel engelli bireylerin erişebilirliğinin belirlenmesi ve değerlendirilmesi: Düzce İstanbul caddesi örneği (Master's Thesis). Düzce Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Düzce.
• Özkaya, S. (2022). Görme engellilerde kent simgesi: Eskişehir örneği (Master's Thesis). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Pişkin, B. A. (2021). Bursa ili kent parklarının engelliler tarafından kullanım olanaklarının değerlendirilmesi (Master's Thesis). Bursa Uludağ Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bursa.
• Spahiu, M. (2014). Engelliler için kent fiziki mekanının değerlendirilmesi-Kosova örneği (Master's Thesis). Trakya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Edirne.
• Şahin, F. (2017). Kentsel tasarımda kent parklarının engelli hareketliliği: Kastamonu örneği (Master's Thesis). Kastamonu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kastamonu.
• Şen, E. B. & Öksüz, Ç. (2016). Ankara’daki engelsiz parkların engelli çocukların kullanımına uygunluğunun değerlendirilmesi. Ergoterapi ve Rehabilitasyon Dergisi, 4(1), 15 – 26.
• Kaplan, H., Yüksel, Ü., Gültekin, A.B., Güngör, C., Karasu, N. & Çavuş, M. (2011). Yerel yönetimler için ulaşılabilirlik temel bilgiler teknik el kitabı. T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Özürlü ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yayını, Ankara.
• Tandoğan, O. (2021). Kapsayıcı çocuk oyun alanları için tasarım ölçütleri. Artium Dergisi, 9(1), 11 – 20.
• Tokaç, D. (2017). Giresun ilinde engellilerin ulaşım imkanlarının erişilebilirlik açısından incelenmesi (Master's Thesis). Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Tuğluer, M. & Erken, E. (2022). Kentsel açık yeşil alanların engelliler için evrensel standartlar kılavuzu kapsamında değerlendirilmesi: Kahramanmaraş Engelliler Sevgi Parkı örneği. Turkish Journal of Forest Science, 6(2), 588-603.
• Ulu Akşit, A., Yücedağ, C., Kaya, L. G. & Aşıkkutlu, H. S. (2020). Burdur kenti açık-yeşil alan potansiyelinin belirlenmesi. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 21(2): 284-291.
• United Nations (2006, 12 12). Convention on the Rights of Persons with Disabilities. Adopted by the sixty-first session of the General Assembly by resolution, A/RES/61/106. Accessed Address (09.10.2024): https://www.ohchr.org/en/instruments-mechanisms/instruments/convention-rights-persons-disabilities
• University of Pittsburgh, (2024). What is vision impairment? Accessed Address (09.10.2024): https://ophthalmology.pitt.edu/vision-impairment/what-vision-impairment
• Uslu, A. & Shakouri, N. (2014). Kentsel peyzajda engelli/yaşlı birey için bağımsız hareket olanağı ve evrensel tasarım kavramı. Kastamonu University Journal of Forestry Faculty, 14(1), 7-14.
• Yıldırım, H. (2014). Kamu ve özel sektörde hizmet veren kurum ve kuruluş binalarının engelli bireylere uygunluğunun incelenmesi: Elazığ il örneği (Master's Thesis). İnönü Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Malatya.