Dinlediğini Anlama Becerisinde Uygulanan Başarı Testlerinin İncelenmesi (2011-2021 Yılları)

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 1, 1 - 18, 27.07.2024

Buse Nur Kayabaşı , Esra Karakuş Tayşi

Öz

Bu çalışmada dinleme eğitiminde uygulanan başarı testlerinin 2011-2021 yılları arasında yayınlanmış olan araştırmalarda genel bir incelemesinin yapılması ve alanyazında mevcut olan başarı testlerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bir içerik analizi çalışması olan bu araştırmada 11 tez, 13 makale değerlendirmeye alınmıştır. Bu araştırmada dinlediğini anlama becerisinde uygulanan başarı testlerinin hangi yıllarda uygulandığı, incelenen araştırmaların türünün ne olduğu, testlerin hangi kademelerde uygulandığı, testlerin geçerlilik ve güvenirlik analizi türlerinin ne olduğu, başarı testlerinde kullanılan metinlerin ve bu metinlere uygulanan testlerin türlerinin neler olduğu incelenmiş ve verilerin analizinde içerik analizi tekniği kullanılmıştır. İçerik analizi, aynı konu üzerine yapılan araştırmaların tema veya ana şablonlar oluşturularak eleştirel bir bakış açısıyla sentezlenmesi ve yorumlanmasını içermektedir. Yapılan incelemeler sonucunda dinlediğini anlama başarı testlerinin daha çok 2013-2020 yılları arasında uygulandığı tespit edilmiştir. Çalışmalarda en çok tercih edilen kademe ortaokul kademesidir. İncelenen dinlediğini anlama başarı testlerinde öyküleyici metinlerin daha fazla tercih edildiği görülmüştür. Başarı testlerinde güvenirliğin kestirilmesinde iç tutarlılık anlamında güvenirlik belirlenmiştir. Katsayı olarak ise Cronbach alfa katsayısı tercih edilmiştir. Uygulanan test türlerinden en fazla çoktan seçmeli testlerin kullanıldığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

dinleme becerisi, dinleme, dinlediğini anlama başarı testleri

Kaynakça

• Alpar, R. (2012). Uygulamalı istatistik ve geçerlik-güvenirlik. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Atılgan, H. vd. (2009). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Coşkun, E.(2009) Geçmişten günümüze Türkçe öğretiminin gelişimi. Ahmet Kırkkılıç, Hayati Akyol(Ed.), İlköğretimde Türkçe Öğretimi içinde(s. 1-13). Ankara: Pegem Akademi.
• Coşkun, E. Özçakmak, H. ve Balcı, A. (2011). Türkçe Eğitiminde Eğilimler: 1981-2010 Yılları Arasında Yapılan Tezler Üzerine Bir Meta-Analiz Çalışması. 4. Uluslararası Türkçenin Eğitimi-Öğretimi Kurultayı Bildiri Özetleri, 8-9 Eylül 2011, Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi (Sözlü Bildiri).
• Çalık, M. ve Sözbilir, M. (2014). İçerik analizinin parametreleri. Eğitim ve Bilim, 39(174), 33-38.
• Çarkıt, C. (2019). Türkçe eğitiminde eleştirel dinlemenin/izlemenin önemi ve yeri. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (16), 180-193.
• Çelebi, H.M. (2008). İlköğretim 1. ve 2. kademe öğrencilerinin olay ve düşünce yazılarına göre dinleme becerilerinin değerlendirilmesi (Muğla örneği) (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Deniz, K. ve Dinçel, B. K.(2015). Anlama becerilerine yönelik ölçme ve değerlendirme araştırmalarının incelenmesi, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,12 (29), s. 16-46.
• Fidan, M. (2012). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin Türkçe dersinde kullandıkları dinleme stratejilerinin değerlendirilmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Erciyes Üniversitesi.
• Göçer, A. ve Çaylı, C.(2019). Ortaokul Türkçe derslerinde dinleme becerisinin gelişimine yönelik öğretmen uygulamaları, Trakya Eğitim Dergisi, 9(3), 456-476.
• Göçer, A. ve Tabak, G.(2014). Dinleme becerisine yönelik alternatif ölçme ve değerlendirme araçları, Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 250-272.
• Gökçen, D. ve Arslan, M. (2019). Türkçe araştırmalarına genel bir bakış: Bibliyometri çalışması. Türk Dilleri Araştırma Dergisi, 1 (1), 39-56.
• Gönen, S. Kocakaya, S. & Kocakaya, F. (2011). Dinamik konusunda geçerliliği ve güvenilirliği sağlanmış bir başarı testi geliştirme çalışması. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 40-57.
• Karadağ, E. (2010). Eğitim bilimleri doktora tezlerinde kullanılan araştırma modelleri: Nitelik düzeyleri ve analitik hata tipleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 1(1), 49-71.
• Kemiksiz, Ö.(2015). Türkçe öğretiminde eleştirel dinleme, Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 299-316.
• Kurt, B. (2008). Çocuk edebiyatı ürünlerinin temel dil becerisi olarak dinlemenin gelişmesine etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi.
• MEB (2006). İlköğretim Türkçe dersi (6, 7, 8. sınıflar) öğretim programı ve kılavuzu. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• MEB (2018). Ortaöğretim Türk dili ve edebiyatı dersi(9, 10, 11, 12.sınıflar), öğretim programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Melanlıoğlu, D. (2013). Ortaokuldaki dinleme eğitiminin niteliğine ilişkin fenomografik bir araştırma. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 1(1), 34-44.
• Melanlıoğlu, D. ve Tayşi, E. K. (2013). Türkçe öğretim programındaki dinleme kazanımlarının ölçme değerlendirme yöntemleri bakımından sınıflandırılması. Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, 2(6), 23-32.
• Metin, M. (2014). Nicel veri toplama araçları. M. Metin (Edt.) Kuramdan uygulamaya eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri içinde, Ankara: Pegem Akademi.
• Öz, M. F. (2001). Uygulamalı Türkçe öğretimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Özbay, M. (2009). Dinleme eğitimi. Ankara: Öncü Kitap.
• Özçakmak, H. (2017). Türkçe eğitimi lisansüstü araştırmalarında yeni yönelimler. (2011-2015) . Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 6 (3) , 1607-1618.
• Özkan, E. B. ve Eryılmaz Muştu, Ö. (2018). 8. sınıf basit makineler ünitesine yönelik başarı testi geliştirme: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 738-754.
• Şahin, A. (2011). İlköğretim 6. sınıf öğrencilerinin dinleme becerisi farkındalıklarının sosyo-ekonomik düzeye göre incelenmesi. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2(1), 178-188.
• Şahin, Y. Kana, F. ve Varışoğlu, B.(2013). Türkçe eğitimi bölümlerinde yapılan lisansüstü tezlerin araştırma eğilimleri, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 10(2), 356-378.
• Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenilirlik ve geçerlilik. (1. basım). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Walsh, D. ve Downe, S. (2005). Meta-synthesis method for qualitative research: A literature review. Journal of Advanced Nursing, 50(2), 204-211.
• Yılmaz, E.V. (2019). Dinleme becerisinin geliştirilmesi çerçevesinde yeni arayışlar ve teknikler. İletişim, Kuram ve Araştırma Dergisi, s.48.
• Yiğit, F. ve Kırımlı, B.(2014). Türkçe öğretmenlerinin alternatif ölçme-değerlendirme yöntemlerini uygulama biçimleri ve uygulamada karşılaştıkları sorunlar. Journal of Turkish Studies, 9(3), 1621-1639.