Beyaz Ruslar ve Yaptıkları Suikastlar

Year 2025, Issue: 83, 1 - 14, 30.01.2025

Arzu Boy

https://doi.org/10.51290/dpusbe.1476996

Abstract

1917 Bolşevik ihtilalinden sonra Beyaz Ordu ve Kızıl Ordu arasında çıkan mücadeleyi Kızıl Ordu kazanmıştır. Beyaz Ordu ve Beyazlar bu yenilginin ardından başta İstanbul olmak üzere çeşitli yerlere göç etmişlerdir. İstanbul’a gelen Beyaz Ruslar, İstanbul yaşamına ayak uydurmaya çalışırken elbette bazı sıkıntılar yaşanmıştır. Bununla birlikte Türk toplumu Beyaz Rusları bir süre sonra farklılıklarıyla kabul etmişlerdir. Beyaz Ruslar Sanat ve Edebiyat alanında topluma çok şey kazandırırken bir taraftan da zaman zaman bazı olumsuzlukların yaşanmasına sebep olmuşlardır. İstanbul’a çok sayıda Beyaz Rus göç etmiştir. İçlerinden bazıları topluma ayak uydurup geçimlerinin sağlayıp yaşayıp giderken bazıları da Bolşevik aleyhtarlarıyla işbirliği yaparak Türkiye’de bu anlamda sorun yaşanmasına vesile olmuşlardır.
Beyaz Ruslar İstanbul dışında Fransa Almanya gibi yerlere gitmiş ve Sovyet Rusya aleyhinde suikast girişimlerinde bulunmuşlardır. Vatanlarından uzak kalmanın acısını Sovyet Hükümetini temsil edenlere saldırılar düzenleyerek gidermeye çalışmışlardır. Hatta Sovyet Hükümeti ile ilişkileri iyi giden devlet liderlerine bile saldırılar düzenlenmişlerdir. Ayrıca Beyaz Ruslar, yaptıkları suikastların sorumlularını Bolşevik göstermiş, okların onlar üzerine çevrilmesini istemişlerdir.
Çalışmada Beyaz Rusların İstanbul’a geliş-gidişleri ve yaşamları değerlendirilirken başka ülkelerde yaptıkları suikastlar araştırılmıştır. Beyaz Ruslar üzerine birkaç çalışma bulunmaktadır ama bu makalede, değerlendirme esas alınmış ve olaylara çok yönlü bakılmaya çalışılmıştır. Ayrıca çalışmanın ikinci kısmını oluşturan suikastlar ile ilgili herhangi bir çalışma bulunmamaktadır. Bu açıdan bakıldığında bilim dünyasına ışık tutacağı düşünülmektedir.

Keywords

Beyaz Ruslar, İstanbul, Suikast, Gorgulof, Sovyet Rusya

White Russians and Their Assassinations

Abstract

After the Bolshevik revolution in 1917, the struggle between the White Army, supporters of the Tsarist regime, and the Red Army, supporters of the Bolsheviks, ended with the victory of the Red Army. Most of the White Russians who fled from the Bolsheviks settled in Istanbul. Some of the White Russians adapted to the Turkish society, while some others collaborated with the anti-Bolsheviks and caused some problems in Turkey. White Russians travelled to other places outside Istanbul, such as France and Germany, and made assassination attempts against Soviet Russia. White Russians even organized attacks against state leaders who had good relations with the Soviet government. In addition, Bolsheviks were held responsible for some of the assassinations carried out by White Russians. The study assesses the lives of the White Russians in Istanbul and investigates their assassinations in other countries. Unlike the studies on White Russians, this article is based on an evaluation, and the events are analyzed from multiple perspectives. In addition, no study was performed on the assassinations that constitute the second part of the study. When considered from this point of view, it is supposed to shed light on the world of science.

Keywords

White Russians, Istanbul, Assassination, Gorgulof, Soviet Russia

References

• HR. İM. 00087.00031.001.
• BCA.30.8.1.1.25.50.2.
• BCA.30.18.1.2.53.30.5.
• DBTDA.571.34.450.135.6268.
• DBTDA. 571.36011.142.350.210.
• BCA.30.10.0.0.124.886.
• BCA. 30.18.1.2.65.45.8.
• BCA.30.10.0.0.124.884.
• BCA.30.18.1.1.27.76.
• BCA.30.10.0.0.251.693.1.
• BCA.525/37910. 152.931-3
• Akşam, 11 Ocak 1931, s.1.
• Akşam, 15 Eylül 1932, s.5.
• Akşam Postası, 5 Mayıs 1935, s.4.
• Anadolu Gazetesi, 12 Ocak 1936, s.2.
• Anadolu Gazetesi, 11 Mart 1938, s.8.
• Cumhuriyet, 28 Mart 1929, s.1.
• Cumhuriyet, 3 Eylül 1935, s.3
• Cumhuriyet, 23 Haziran 1936, s.6.
• Haber Gazetesi, 18 İlk Teşrin 1936, s.6.
• Hakimiyet-i Milliye, 15 Şubat 1928, s.3
• Hakimiyet-i Milliye, 20 Şubat 1928, s.3.
• Hakimiyet-i Milliye 28 Şubat 1928, s.2.
• Hakimiyet-i Milliye, 26 Şubat 1928, s.3.
• Hakimiyet-i Milliye,17 Nisan 1928, s.2.
• Hakimiyet-i Milliye, 17 Mayıs 1931, s.1
• Hakimiyet-i Milliye, 18 Haziran 1931, s.4.
• Milliyet, 29 Nisan 1932, s.2.
• Milliyet, 8 Mayıs 1932, s.2
• Milliyet, 26 Mayıs 1932, s.2.
• Milliyet, 09 Aralık 1934, s.1.
• Son Posta, 12 Mayıs 1932, s.3
• Son Posta, 03 Haziran 1932, s.3.
• Son Posta, 27 Temmuz,1932, s.10.
• Son Posta, 29 Temmuz 1932, s.5.
• Son Posta, 05 Ağustos 1932, s.11.
• Son Posta, 01 Eylül 1932, s.5.
• Son Posta, 24 Birinci Kanun 1935, s.5.
• Vakit, 4 Ocak 1924, s.3.
• Vakit, 17 Ağustos 1925, s.3.
• Vakit, 6 Şubat 1927, s.3.
• Vakit, 18 Aralık 1927, s.3,
• Vakit, 8 Mayıs1932, s.4.
• Vakit, 17 Mayıs 1932, s.1.
• Vakit, 20 Mayıs 1932, s.5.
• Vakit, 28 Temmuz 1932, s.1.
• Vakit, 1 Ağustos 1932, s.2.
• Vakit, 2 Ağustos 1932, s.3
• Vakit, 3 Ağustos 1927, s.1,
• Vakit, 4 Ağustos 1932, s.1.
• Vakit, 21 Ağustos 1927, s.2,
• Vakit, 25 Ağustos 1932, s.4.
• Vakit, 6 Eylül 1932, s.5.
• Vakit, 10 Eylül 1932, s.10.
• Vakit, 10 Temmuz 1939, s.4.
• Acar, K. (2016). Rusça kaynaklarda Gelibolu ve Beyaz Ruslar. Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı, Bahar 20, 1-33.
• Altuncu, D. (2022). 1917 Bolşevik devriminden sonrasında İstanbul’a göç eden Beyaz Rusları eğlence kültürüne etkileri: Maksim Gazinosu. Sosyologca, 23, 59-67.
• Bakar, B. (2012). Esir şehrin misafirleri. Bursa: Tarihçi Kitabevi.
• Baran, T. A. (2006). Mütareke Dönemi’nde İstanbul’daki Rus mültecilerinin yaşamı. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, C.XXII, 64-65, 119-140.
• Çakmak, S. (2022). Bolşevik devrimi sonrası Türk topraklarına sığınan Beyaz Ruslar. Journal Of Social Humanities and Administrative Sciences, 8/54, 884-895.
• Demir, B.C. (2016). Muhacirlik yolunda Gelibolu’da Beyaz Ruslar, işgal göç ve muhacirlik. Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi Yayınları.
• Develioğlu, F. (2002). Osmanlıca Türkçe Ansiklopedi, Ankara: Aydın Kitabevi.
• İppolitov, S. S. Vladimiroviç, S. K. , Pivovar, Y. İ. (2012). 1920’lerin başında İstanbul’a Rus göçü/sayıları, maddi durumları, ülkelerine geri dönüşleri. (E. Ağayev, Çev.) Journal of the Human and Social Science Researches 1(3), 386-397.
• Kaplan, K. A. (2019). Rusça ve Türkçe kaynakların ışığında Beyaz Rus mültecilerinin Anadolu’daki yaşamları, Tarih İncelemeleri Dergisi, XXXI,1-22.
• Karadoğan, C.U. (2011). İşgal Dönemi’nde İstanbul ve Gelibolu’daki Bolşevik aleyhtarı Wrangel Ordusu, Bilig Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 57, 135-157.
• Olcay, T. (2022). The Cultural heritage of the White Russian Emigration in Istanbul Quaestio Rossica. 10/4, 1318–1333.