ALGILANAN ÖRGÜTSEL DESTEĞİN İŞ STRESİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİNDE KENDİLİK ALGISININ DÜZENLEYİCİLİK ROLÜ

Year 2020, Volume: 16 Issue: 1, 219 - 232, 02.05.2020

Selen Doğan , Yavuz Sezer Oğuzhan

Abstract

Bu çalışmada, algılanan örgütsel destek, iş stresi ve kendilik algısı arasındaki ilişkilerin ortaya konulması amaçlanmıştır. Değişkenler arasındaki ilişkiler, Kayseri’de faaliyet gösteren özel bir hastanenin 431 çalışanıyla anket kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmada, değişkenler arasındaki ilişkiler korelasyon ve hiyerarşik regresyon analizi yöntemiyle incelenmiştir. Literatürde bu değişkenlerle ilgili çalışmalar olmakla birlikte, bu değişkenler arasındaki ilişkileri birlikte ele alan herhangi bir çalışmaya rastlanmamıştır. Bu çalışmayla literatürdeki bu boşluğun giderileceği düşünülmektedir. Yapılan analizler sonucunda, sosyal desteğin alt boyutu olan örgüt desteğinin iş stresi alt boyutları stres ve baş etmeye etkisinde olumsuz kendilik algısının düzenleyici rolü olduğu anlaşılmıştır.

Bu çalışma, çalışanların iş yerinde yaşadıkları stresi azaltmada sosyal desteğin önemli olduğunu ve kendilik algılarının ise bu ilişkiyi artırmada düzenleyici bir rol üstleneceği konusunda katkı sağlamaktadır. Bu çalışma ile hem uygulayıcılara hem de araştırmacılara öneriler de sunulmuştur.

Keywords

Örgütsel Destek, İş Stresi, Kendilik Algısı

References

• Armsden, G. C., and Greenberg, M. T. (1987). The İnventory Of Parent And Peer Attachment: Individual Differences and Their Relationship to Psychological Well-Being İn Adolescence. Journal of Youth and Adolescence, 16(5), 427-454.
• Berkman, L.F., Blumenthal, J., Burg, M., Carney, R. M., Catellier, D., Cowan, M. J., and Schneiderman, N. (2003). Effects of Treating Depression and Low Perceived Social Support on Clinical Events After Myocardial Infarction: The Enhancing Recovery in Coronary Heart Disease Patients (ENRICHD) Randomized Trial. JAMA: Journal of the American Medical Association, 289(23), 3106-3116.
• Büyükbodur, A.Ç. (2018). Sosyal Hizmet Uzmanlarında Psikolojik Dayanıklılık ve İkincil Travmatik Stresin İncelenmesi. Doktora Tezi. Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Cheng, C. (1997). Role of Perceived Social Support on Depression in Chinese Adolescents: A Prospective Study Examining the Buffering Model. Journal of Applied Social Psychology, 27(9), 800-820.
• Cobb, S. (1976). Social Support As a Moderator of Life Stres. Psychosomatic Medicine. 38(5). 300-314.
• Cohen, S. and Wills, T.A. (1985). Stress, Social Support and the Buffering Hypothesis. Psychological Bulletin, (98), 310-357.
• Compas, B. E., Wagner, B. M., Slavin, L. A. and Vannatta, K. (1986). A Prospective Study of Life Events, Social Support, and Psychological Symptomatology During the Transition From High School To College. American Journal of Community Psychology, 14(3), 241-257.
• Dahlem, N.W., Zimet, G.D. and Walker, R.R. (1991). The Multidimensional Scale of Perceived Social Support: A Confirmation Study. Journal of Clinical Psychology, 47(6), 756-761.
• Demirel, Y. ve Yücel, M. (2017). Sosyal Destek ve Psikolojik Güçlendirmenin Duygusal Tükenmişlik Üzerine Etkisi. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(1): 310-321.
• Eisenberger, R., Huntington, R., Hutchison, S. and Sowa, D. (1986). Perceived Organizational Support. Journal of Applied Psychology. 71 (3), 500-507.
• Farhan, S. and Khan, I. (2015). Impact of Stress, Self-Esteem and Gender Factor on Students’ Academic Achievement. International Journal on New Trends in Education and Their Implications, 6(2), 154-168.
• Feng, D., Su, S., Wang, L. and Liu, F. (2018). The Protective Role of Self-Esteem, Perceived Social Support and Job Satisfaction Against Psychological Distress Among Chinese Nurses. J Nurs Manag, 26(4), 366-372.
• Galanakis, M.J., Palailogou, A., Patsi, G., Velegraki, I.M. and Darviri, C. (2016). A Literature Review on the Connection Between Stress and Self-Esteem. Social Sciences & Humanities, 7(5), 687-694.
• Giray, M. D. ve Sahin, D. N. (2012). Algılanan Örgütsel, Yönetici ve Çalışma Arkadaşları Desteği Ölçekleri: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Türk Psikoloji Yazıları, 15(30), 1-11.
• Haksal, P. (2007). Acil Servis Personelinde Görülen İkincil Travmatik Stres Düzeyinin Disosiyasyon Düzeyi, Sosyal Destek Algısı ve Başa Çıkma Stratejileri Açısından İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• House, J. S., Landis, K.R. and Umberson, D. (1988). Social Relationships and Health, Science. 241(3). 540-545. Judge, T. A., Erez, A., Bono, J. E., and Thoresen, C. J. (2003) “The Core Self-Evaluations Scale: Development of A Measure. Personnel Psychology”, 56, 303–331.
• Kisbu, Y. (2006) Influences of Regulatory Focus, Core Self-Evaluations and Age on Biases in Perception And Choice. Master’s Thesis, Koc University.
• Maslach, C. and Leiter, M. P. (1997). The Truth About Burnout: How Organizations Cause Personal Stress and What To Do About It. San Francisco: Jossey Bass.
• Procidano, M. E. and Heller, K. (1983). Measures of Perceived Social Support From Friends and From Family: Three Validation Studies. American Journal of Community Psychology, 11(1), 1-24.
• Selye, H. (1977). A Code For Coping with Stress. AORN Journal, 25 (1), 35-42.
• Sevinç, Ş. S. (2013). Fibromiyalji Sendromlu Kadınlarda Hastalık Şiddeti ile Stresle Başa Çıkma Tarzları, Kendilik Algısı, Dürtüsellik, Algıladıkları Sosyal Destek ve Psikopatolojinin İlişkisi. Uzmanlık Tezi. Turgut Özal Üniversitesi Tıp Fakültesi.
• Stamper, C. L. and Johlke, M. C. (2003). The Impact of Perceived Organizational Support on the Relationship Between Boundary Spanner Role Stress and Work Outcomes. Journal of Management, 30(1): 34-46.
• Şahin, G. ve Buzlu, S. (2017). Hemşirelik Öğrencilerinde Psikolojik Sağlamlığın Öz Yeterlik Sosyal Destek ve Etkili Baş Etme ile İlişkisinde Algılanan Stresin Aracı Rolü. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 20(2): 122-136.
• Tarhan, C. (2011). Şiddete Maruz Kalan Kadınlarda Travma Sonrası Stres Belirtileri ve Travma Sonrası Gelişimin Yordanması. Yüksek Lisans Tezi. Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Turunç, Ö. ve Çelik, M. (2010). Çalışanların Algıladıkları Örgütsel Destek ve İş Stresinin Örgütsel Özdeşleşme ve İş Performansına Etkisi. Yönetim ve Ekonomi, 17 (2), 183–206.
• Uyan, A. (2014). Ergenlerde Algılanan Stres ile Sosyal Destek Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Wethington, E. and Kessler, R. C. (1986). Perceived Support, Received Support and Adjustment to Stressful Life Events. Journal of Health and Social Behavior, 27(1), 78-89.
• Zimet, G. D., Dahlem, N. W., Zimet, S. G. and Farlely, G. K. (1988). The multidimensional Scale of Perceived Social Support. Journal of Personality Assessment, 52(1): 30-41.
• Zimmer-Gembeck, M. J., Skinner, E. A, Modecki, K. L., Webb, H. .J., Gardner, A. A., Hawes, T. and Rapee, R. M. (2018). The Self-Perception of Flexible Coping with Stress: A New Measure and Relations with Emotional Adjustment. Health Psychology, 2018(5), 1-21.