Toplumsal yaşamın önemli bir yönü olan olumlu sosyal davranışlar, toplumun düzgün işleyişi için kritik bir öneme sahiptir ve hemen hemen her toplum bu tür davranışları takdir ve teşvik etmektedir. Olumlu sosyal davranışlar konusunda son yıllarda yapılan çalışmalarda, olumlu sosyal davranışın çok boyutlu ve davranışın altında yatan motivasyona vurgu yapılmakta, Kendini Belirleme Kuramı (KBK) çerçevesinde, olumlu sosyal davranışın altında yatan motivasyon içsel veya dışsal olabileceği öne sürülmektedir. Yapılan bu çalışmada Carlo ve Randall (2002) tarafından geliştirilen ve altı farklı türde olumlu sosyal davranışları ölçen Olumlu Sosyal Davranış Eğilimi Ölçeği’nin psikometrik yapısı KBK temelinde incelenmiştir. Ölçek maddelerin içsel ve dışsal motivasyon olarak ayrışıp ayrışmadığını belirlemek amacıyla yapılan analizler sonucunda, sözkonusu ölçeğin içsel motivasyon ve dışsal motivasyon ayırımı temelinde iki boyutlu olarak da kullanılabileceği ve sözkonusu iki faktörün açıkladığı varyansın %39.18 olduğu) görülmüştür. İç tutarlılık açısından bakıldığında ise içsel ve dışsal motivasyon alt boyutlarının güvenirliğinin yeterli düzeyde olduğu görülmüştür. Bununla birlikte, Carlo ve Randall’ın (2002) sınıflaması göz önüne alındığında, ölçeğin özellikle özgecilik alt boyutunun Türk kültürü bağlamında yeniden kavramsallaştırılmasına ihtiyaç duyulduğu belirlenmiş ve tüm sonuçlar KBK bağlamında tartışılmıştır.
-
-
-
Prosocial behaviours, which
constitute an
important aspect of social life, are essential for
the proper functioning of society. These kinds of behaviors are appreciated
and encouraged in almost every society. Recent research on prosocial behaviour has
started to emphasize the multidimensional nature and underlying motivations of
prosocial behaviour. Within the framework of
Self- Determination Theory (SDT) suggests that the motivation behind engaging
in prosocial behaviour is intrinsic or extrinsic. In this study, the
psychometric structure of The Prosocial Tendencies Measure, which was developed
by Carlo and Randall (2002) and distinguishes
between six different types of prosocial behaviours, was examined based
on SDT. Analyses to determine whether the
items of this scale can be classified as intrinsic and extrinsic motivational
factors showed that the scale can be used in two dimensions as
intrinsic-extrinsic motivations. We also found that these two factors demonstrated
good internal consistency. However, when
Carlo and Randall's (2002) classification is taken into consideration, it seems
that, especially, the altruism sub-dimension needs to be re-conceptualized in
the Turkish cultural context. The obtained results were discussed in
the framework of Self Determination Theory.
-
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Bölüm | Araştırma Makaleleri |
Yazarlar | |
Proje Numarası | - |
Yayımlanma Tarihi | 18 Ağustos 2020 |
Kabul Tarihi | 12 Şubat 2020 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 Yaz |
IBAD Sosyal Bilimler Dergisi / IBAD Journal of Social Sciences