KİCK BOKS SPORCULARININ ÖZ LİDERLİK ALGILARI İLE SPORDA KİŞİLER ARASI DAVRANIŞ DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 3, 35 - 48, 14.01.2020

Tonguç Osman Mutlu , Murat Algül

Öz

Bu araştırma, kick boks
Sporcularının Öz Liderlik Algıları İle Sporda Kişiler Arası Davranış
Düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmaya 2019 yılı
Kick boks Türkiye Şampiyonasında mücadele eden 18 yaş üstü 115’i Kadın ve 125’i
Erkek sporcu olmak üzere toplam 240 sporcu gönüllü olarak katılmıştır.
Katılımcılara araştırmacı tarafından hazırlanan kişisel bilgi formu yanında, Anderson ve Prussia (1997)
tarafından geliştirilen Öz Liderlik Ölçeği, Sporda Kişiler Arası Davranış
Düzeylerini belirlemek için ise Rocchi, Pelletier ve Desmarais (2017)
tarafından geliştirilen Sporda Kişiler Arası Davranışlar Ölçeği kullanılmıştır.
Verilerin değerlendirilmesinde, tek örneklem t-testi ile Anova testi, pearson
korelasyon ve regresyon analizi kullanılmıştır. Sonuç
olarak, kick boks sporcularının, öz liderlik algıları ile sporda kişiler arası
davranış düzeyleri cinsiyet değişkenine göre Doğal Ödüller, Davranış Odaklı,
Yapıcı Düşünme, Özerklik Destekleyici, Özerklik Engelleme, İlişkililik
Destekleyici, İlişkililik Engelleyici Alt Boyutlarında Anlamlı Farklılık tespit
edilmiştir. Katılımcıların cinsiyet değişkenine göre, Özerklik engelleme ve
İlişkililik engelleyici Alt boyutlarında kadın lehine, diğer alt boyutlarda
erkekler lehine anlamlı farklılık olduğu görülmektedir. Öz liderlik algıları
ile sporda kişiler arası davranış düzeyleri spora başlama nedenleri değişkenine
göre katılımcıların özerklik destekleyici, özerklik engelleme, yeterlilik
engelleyici, doğal ödüller, davranış odaklı, yapıcı düşünme modeli alt
boyutlarında anlamlı farklılık tespit edilmiştir. Öz liderlik algıları ile
sporda kişiler arası davranış düzeyleri, spora başlama nedenleri değişkenine
göre katılımcıların özerklik destekleyici, özerklik engelleme, yeterlilik
engelleyici, doğal ödüller, davranış odaklı, yapıcı düşünme modeli alt
boyutlarında anlamlı farklılık tespit edilmiştir. Öz liderlik algıları ile
sporda kişiler arası davranış düzeyleri ile büyüdüğü sosyal çevre değişkenine
göre katılımcıların yeterlilik engelleyici, ilişkililik engelleyici alt
boyutlarında anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kick boks, Öz Liderlik

Kaynakça

• Anderson, Joe S. ve Gregory E. Prussia (1997). “The Self-Leadership Questionnaire: Preliminary Assessment of Construct Validity”.The Journalof Leadership Studies 4 (2): 119-143.Barnett NP, Smoll FL, Smith RE. (1992). Effects of enhancing coach-athlete relationships on youth sport attrition. The Sport Psychologist, 6, 111-127.Cengiz, R., Aytan, G. K., Abakay, U. (2012). Taekwondo Sporcularının Algıladığı Liderlik Özellileri İle Öz Yeterlilik Düzeyleri Arasındaki İlişki. E-Journal of New World Sciences Academy-Sports Sciences. 7(4), 68-78.Chelladurai P. (1984). Leadership in Sport. In J.M. Silva, R.S. Weinberg (Eds.) Psychological Foundations of Sport s. 329-339 Champaign, IL; Human Knetics.Conroy, D. E., Kaye, M. P., &Coatsworth, J. D. (2006). Coaching climates and the destructive effects of mastery-avoidance achievement goals on situational motivation. Journal of Sport and Exercise Psychology, 28, 69-92.Çelik, C., Sünbül, Ö. (2008). Liderlik Algılamalarında Eğitim ve Cinsiyet Faktörü: Mersin İlinde Bir Alan Araştırması. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 13(3), 49-66.Göksoy, S., Emen, E. ve Yenipınar, (2014). Öğretmenlerin öz liderlik rolleri ile örgütsel vatandaĢlık davranıĢları arasındaki iliĢkinin incelenmesi. KSÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1),103-116.Güngör, N. B. (2016). Beden Eğitimi Öğretmen Adaylarının Epistemolojik İnançları ile Liderlik Özellikleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.Hasançebioğlu, T. (2002). Öğretmenlerin liderlik stilleri bilgisayar tutumları ve aralarındaki ilişkilerin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.Houghton, Jeffrey D., Christopher P. Neck, ve Charles C. Manz (2003). “We Think We Can, We Think We Can, We Think We Can: The Impact of Thinking Patterns and Work Team Sustainability”. The Performance Management: An International Journal 9(1/2): 31-41.https://kickboks.gov.tr/sayfa/tarihce.html Erişim Tarihi:01 Haziran 2019.Jennifer M. George, Gareth Mi Jones, (1999). Organizational Behaviour, Edition Second, an Imprint Of addision wesley, Longman, Inch., USA, s. 532.Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemleri. 15. Baskı, Ankara: Nobel Yayınevi.Kılcıgil, E. (1998) Sosyal Çevre - Spor İlişkileri (Teori ve Elit Sporculara İlişkin Bir Uygulama), Bağırgan Yayımevi, Ankara.Lovelace, K.J., Manz, C.C. ve Alves, J.C. (2007). Work stress and leadership development: The role of self-leadership, shared leadership, physical fitness and flow in managing demands and increasing job control. Human Resource Management Review, 17(4), 374-387.Manz, Charles C. (1986). "Self-leadership: Toward an expanded theory of self-influence processes in organizations." Academy of Management Review, Vol. 11, No. 3, 1986, pp. 585-600.Manz, Charles C. (1992). Mastering Self-Leadership: Empowering Yourself for Personal Excellence. Prentice Hall, New Jersey.Morris, R. L., & Kavussanu, M. (2008). Antecedents of approach-avoidance goals in sport. Journal of Sports Sciences, 26(5), 465-476.Özdenk, S. (2015). Bireysel ve Takım Sporuyla Uğraşan Sporcular ile Spor Yapmayan Bireylerin Duygusal Zekâ ve Liderlik Özelliklerinin İncelenmesi. (Yayımlanmış Doktora Tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.Özkan, N. Ö. (2012). Hemşirelik Öğrencilerinin Liderlik Yönelimleri ve Motivasyon Düzeylerinin İncelenmesi. (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: İstanbul Bilim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.Rocchi, M., Pelletier, L., & Desmarais, P. (2017). The validity of the Interpersonal Behaviors Questionnaire (IBQ) in sport. Measurement in physical education and exercise science, 21(1), 15-25.Roddy, T. P. (2010). Frame Analysis of the Self-Perceived Leadership Orientations of Headmasters of the Independent Schools Association of the Southwest, Southern Association of Independent Schools, and the Association of Independent Schools of Greater Washington Member Schools. (Doctoral Thesis). University of New Orleans.Semiz, H. (2011). Ortaöğretim öğrencilerinde sporun liderlik üzerine etkisi: Hendek örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya. Şirin, E., ve Yetim, A.(2008). Beden Eğitimi Ve Spor Yüksekokulu Yöneticilerinin Dönüşümcü ve Etkileşimci Liderlik Stillerinin İncelenmesi. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi 13 (4) , 31-46 .Tabak, A., Sığrı, Ü. ve Türköz, T. (2009). Öz Liderlik (Kendi Kendine Liderlik) Ölçeği Türkçe Formu Uyarlama Çalışması. 17. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiri Kitabı. Eskişehir, 303-309.Tekin, G., Aykora, E., Bozacı, S. ve Eliöz, M. (2010). Dövüş ve Takım Sporcularının Yalnızlık Düzeyleri Açısından Karşılaştırılması. Türkiye Kickboks Federasyonu Spor Bilimleri Dergisi. 3:2. 27-36.Yıldız, M., Şenel, E. (2017). Sporda Kişilerarası Davranışlar Ölçeği: Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Dünya Spor Bilimleri Araştırmaları Kongresi 23 – 26 Kasım, Manisa.