Göçün 60. Yılında Almanyalı Türkler: Zonguldak İli Örneği

Year 2022, Volume: 11 Issue: 3, 1603 - 1632, 30.09.2022

Şaban Çelikoğlu , Evren Atış

https://doi.org/10.15869/itobiad.1138880

Cited By: 1

Abstract

İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra Almanya’nın başta demir çelik olmak üzere ağır sanayide atılım gerçekleştirmiştir. Ancak ülkede ciddi işgücü açığının oluşması neticesinde, ilk etapta 1955’te İtalya, 1960'ta İspanya ve Yunanistan ile işgücü anlaşmaları gerçekleştirilmiştir. Daha sonra Türkiye ile Almanya arasında 30 Ekim 1961 tarihinde işgücü anlaşması imzalanmıştır. Bu tarihten sonra Türkiye’den Almanya’ya yoğun bir göç yaşanmış ve ülkedeki Türk nüfusu göçün 60. Yılında yaklaşık 3 milyona erişmiştir. Bugün Almanya’daki Türk nüfus dördüncü nesle ulaşmıştır.
Nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması olarak ele alınan bu çalışmada, Zonguldak ilinden 1961-1980 yılları arasında Almanya’ya göç etmiş ve orada yaşamış olan 50 yaşın üzerinde kadın ve erkek bireyler ile yapılan mülakatlar neticesinde Zonguldak ili özelinde Almanya’ya gerçekleştirilen göçün sosyo-ekonomik ve kültürel yanları ile toplumsal ve mekânsal yansımaları irdelenmiştir.
Çalışmada, Zonguldak ilinden Almanya’ya göç edenlerin genellikle İş ve İsçi Bulma Kurumu (İŞKUR) kanalıyla Ruhr havzasına gittikleri ve burada maden sektörü ile demir çelik ve makine sanayi gibi alanlarda istihdam edildikleri, Almanya’da dünyaya gelen ikinci ve üçüncü kuşak bireylerin daha çok hizmetler sektörüne yöneldiği, göç eden ailelerin tamamına yakınının yatırım için Türkiye’yi tercih ettikleri, kazançları ile konut ve arsa gibi gayrimenkullere yatırım yapmayı tercih ettikleri, göç eden ailelerinin çocuklarının Türkiye’ye aidiyet duygularının zayıflayarak da olsa devam ettiği, ancak torunlarının bağlarının kopuk olduğu gibi bulgulara ulaşılmıştır.

Keywords

Zonguldak, Dış Göç, Türk İşçi Göçü, Almanya, Kültür ve Kimlik

German Turks in the 60th Anniversary of Migration: The Case of Zonguldak Province

Abstract

After the Second World War, Germany made a breakthrough in heavy industry, especially in the sectors of iron and steel. Nevertheless, as a result of significant labor shortage in the country, labor agreements were signed with Italy in 1955, Spain and Greece in 1960 respectively. Subsequently, a labor agreement was signed between Turkey and Germany on 30 October 1961. Following this, there has been an intense migration from Turkey to Germany and the Turkish population in the country has reached 3 million in the 60th year of migration. At the present time, the Turkish population in Germany has extended as far as the fourth generation.
In this case study, which is one of the qualitative research methods, as a result of the interviews carried out with men and women over the age of 50 who immigrated from Zonguldak to Germany between 1961-1980 and lived there, the socio-economic and socio-economic effects of the migration to Germany in the Zonguldak province and the cultural aspects and social and spatial reflections were investigated.
In this study, it is deduced that those who immigrated from the Zonguldak province to Germany went to the Ruhr region through the Turkish Employment Agency (İŞKUR), and they were basically employed in the mining sector, iron and steel and machinery industry, and the second and third generation individuals who were born in Germany substantially preferred the service sector. It is also found out that almost all of the migrating families preferred Turkey for investment; they preferred to invest in real estate such as housing and land with their earnings; the children of the migrating families continued to have a sense of belonging to Turkey, albeit at a diminishing pace, but the ties of their grandchildren were severed.

Keywords

Zonguldak, International Migration, Turkish Labour Migration, Germany, Culture and Identity

References

• Almanya Vatandaşlık Yasası, https://almanya-danismanlik.eu/alman-vatandaslik-yasasi/, Erişim Tarihi: 21.05.2022.
• Almanya Federal Cumhuriyeti Konsolosluğu, (2020). Almanya Federal Cumhuriyeti İstanbul’daki Alman Kuruluşları Başkonsolosluğu ve İstanbul’daki Alman Kuruluşları, İstanbul: Almanya Federal Cumhuriyeti İstanbul Başkonsolosluğu Basın ve Halkla İlişkiler Dairesi.
• Aslan, A., (2019). Almanya'daki Türkiye Kökenli Üçüncü Kuşak Gençlerin Kimlik Algısı ve Din (Köln Örneği), Turkish Studies, 14 (3), ss. 1105-1145.
• Aver, C., Durmaz, A., (2020). “Almanya’da Yaşayan Nitelikli Türklerin Uluslararası Göç Eğilimi: Niyetler, Etkenler ve Sonuçlar”, Pasajlar Sosyal Bilimler Dergisi Göç Meselesi, Ankara: Doğu Batı Yayınları. Bakırcı, M., (2019). Amerika’daki Giresun Göç, Kültür ve Din, İstanbul: Bir Yayıncılık.
• Baltacı, A., (2017). “Nitel Veri Analizinde Miles-Huberman Modeli”, Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (AEÜSBED), 3 (1), 1-15.
• Başkale, H. (2016). Nitel araştırmalarda geçerlik, güvenirlik ve örneklem büyüklüğünün belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 9(1), 23-28.
• Başkurt, İ. (2009). “Almanya'da Yaşayan Türk Göçmenlerin Kimlik Problemi”, Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı: 12, ss. 81-94
• Battır, O. (2020). Dünden Bugüne Uluslararası Göç Kuram Algı ve Siyasa, Ankara: Nobel Bilimsel Eserler Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2021). Bilimsel araştırma yöntemleri (30.Baskı), Ankara: Pegem Yayınları.
• Chambers, I., (2014). Göç, Kültür, Kimlik, (2. Baskı). (İ. Türkmen ve M. Beşikçi, Çev.), Ayrıntı Yayınları, (1994, 1. Baskı).
• Çelik, N., Sarıçiçek, N., (2000). Temelli Döncem Türkiye’den Faransa’ya Göç Hikayeleri, İstanbul: Artshop Yayınevi.
• Dayıoğlu, G., (2011). Yurdumu Özledim, İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
• Demirdağ, H., Kakışım, C., (2011) “Almanya’daki Türklerin Göç ve Entegrasyon Süreci: Birinci ve Üçüncü Kuşak Karşılaştırması”, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, Sayı: 75, ss. 123–152.
• Duruel, N., (2019). Geyikler, Annem ve Almanya, İstanbul:.Yapı Kredi Yayınları.
• Erdoğan, M. M., (2015). “Avrupa’da Türkiye Kökenli Göçmenler ve ‘Euro-Turks-Barometre’ Araştırmaları”, Göç Araştırmaları Dergisi, Cilt: 1, Sayı: 1, ss.108-148.
• Ermağan, İ., (2013). Almanya’da Üçüncü Türk Kuşağının Kimlik Problemleri, Elektronik Siyaset Bilimi Araştırmaları Dergisi, 4 (1), ss. 37-47.
• Fidan, F., Fidecioğlu, A., (2010). “Türkiye’den Almanya’ya Göç Sürecinde Geride Kalan Kadınlar: Alamanyalı Beylerin Fedakâr Eşleri, Yardım ve Dayanışma Dergisi, 1 (1), ss. 29-39.
• Genel, M. G., (2014). Almanya'ya Giden İlk Türk İşçi Göçünün Türk Basınındaki İzdüşümü “Sirkeci Garı'ndan Munchen Hauptbahnhof'a” Selçuk İletişim, 8 (3), ss. 301 - 338
• Gürsoy, S., Yağmur, A., (2020). Türkiye’den Almanya’ya İşçi Göçünün Sosyo-Ekonomik Anlamda incelenmesi, Nihat Altuntepe, (Ed.), Türkiye’de İstihdama Sosyo-Ekonomik Bir Bakış (1990-2019) İçinde (s. 269-284), Ankara: Gazi Kitabevi.
• Karagöz, R., (2007). Almanya Yeni Yurt Son Göçün Anatomisi, İstanbul: Fide Yayınları.
• Kapluhan, E., (2015). Geographical Analysis of Worker Emigration from Turkey to Germany between 1960 and 1980, Recep EFE, Metin AYIŞIĞI, Ömer DÜZBAKAR, Mehmet ARSLAN (Ed.), Turkey at the Beginning of 21st Century İçinde (532-543), Sofıa: St. Klıment Ohrıdskı Unıversıty Press
• Kırmızı, B. (2016). “Göçmen Türklerin Almanya’da Yaşadığı Sorunların Dünü ve Bugünü”, Journal of Turkish Language and Literature, 2(3), 145–156.
• Mert, S., (2010). Köyüm, Yurdum ve Almanya, İstanbul: Cinius Yayınları.
• Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Mortan, K. Sarfati, M., (2011). Vatan Olan Gurbet Almanya’ya İşçi Göçünün 50. Yılı, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Özdamar, Emine Sevgi (2004), Alman sanatında Avrupalı Türk fırtınası, Hürriyet Gazetesi Avrupa Baskısı, https://www.hurriyet.com.tr/gundem/alman-sanatinda-avrupali-turk-firtinasi-204326, Erişim Tarihi: 26.06.2022.
• Özdemir, A., (2014). Acı Vatanda Bir Garip Kul Birinci Neslin Almanya Hatıraları, İstanbul: Timaş Yayınları.
• Özer, H., Arıcan O., Yıldırım, E. E., Akgün K., Karadavut, A., Menteşe, M., Gümüştepe, P. N., (2017). Zonguldak’tan Almanya’ya Göç Hikayeleri, Zonguldak: Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Yayınları No: 16.
• Öztürk, M., (2014). Coğrafya Eğitiminde Araştırma, Genişletilmiş İkinci Baskı, Ankara: Pegem Yayınları.
• Perşembe, E., (2005). Almanya’da Türk Kimliği. Ankara: Araştırma Yayınları.
• Sirkeci, İ., (2020). “Göç Meselesi”, Pasajlar Sosyal Bilimler Dergisi Göç Meselesi, Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Şahin, B., (2010). “Almanya’daki Türk Göçmenlerin Sosyal Entegrasyonunun Kuşaklar Arası Karşılaştırması: Kültürleşme”, Bilig Dergisi, Sayı :55, ss. 103- 134.
• Şahin, S. (2012). “Almanya'ya Türk Vatandaşlarının Göçünün 51. Yılı Kazanımlar ve Tehditler”, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Araştırmalar E-Dergisi, http://www.sdergi.hacettepe.edu.tr/makaleler/DrSedatSahin.pdf, Erişim tarihi: 25.06.2022.
• Şahin, S., (2017). “Almanya ve Avusturya’da Dördüncü Kuşak Türk Gençleri”, Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Sayı: 26, ss. 281 – 291.
• Şişman, B., (2005).Berlin’de Yaşayan Türk Gençlerinin Kültürel Kimlikleri Üzerine Bir Araştırma, Millî Folklor, 17 (68), ss. 96-109.
• Tümertekin, E., Özgüç, N., (2004). Beşeri Coğrafya İnsan Kültür Mekan, İstanbul: Çantay Kitabevi.
• Ünver, C., (2003). Almanya'ya Türk İşgücü Göçü: Geçmişten Geleceğe Sorunlar, İmkânlar ve Fırsatlar, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, Sayı: 45, ss. 177-226.
• Yaprak, Ş., (2013). “Uluslararası Emek Göçü Bağlamında Almanya’ya Türk İşgücü Göçü ve Sosyo-Ekonomik Etkileri”, Internatıonal Conference On Eurasıan Economıes 2013, SESSION 1D: Uluslararası Sorunlar.
• Yıldırım, A., Şimşek H., (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırımoğlu, H., (2005). “Uluslararası Emek Göçü Almanya’ya Türk Emek Göçü”, Kamu-İş Dergisi, 8(1). ss. 1-24.