Öğretmenlerin Değişime Hazır Olma Düzeyleri ile Okulların Yenilikçilik Düzeyleri Arasındaki İlişki

Year 2022, Volume: 23 Issue: 2, 1529 - 1558, 31.08.2022

Semih Çayak , İsmail Erol

Abstract

Bu araştırmanın amacı öğretmenlerin değişime hazır olma düzeyleri ile okullarının yenilikçilik düzeylerine ilişkin algıları arasındaki ilişki incelemektir. Araştırmanın örneklemini İstanbul iline bağlı iki ilçede görev yapmakta olan 591 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmada “Öğretmenlerin Değişime Hazır Olma Ölçeği” ve “Yenilikçi Okul Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin analizinde betimleyici istatistikler, korelasyon ve aşamalı regresyon analizi kullanılmıştır. Bulgulara göre öğretmenlerin değişime hazır olma düzeylerinin ve öğretmenlerin okullarının yenilikçilik düzeylerine ilişkin algılarının yüksek düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Yapılan korelasyon analizi sonucunda iki değişken arasında pozitif yönlü, yüksek düzeyde ve anlamlı bir ilişki olduğu bulunmuştur. Aşamalı regresyon analizleri sonucunda değişime hazır olma ölçeğinin niyet bakımından hazır olma, bilişsel hazır olma ve duygusal hazır olma alt boyutlarına ait puanların tümünün yenilikçi okul ölçeği puanının anlamlı bir yordayıcısı olduğu görülmüştür. Elde edilen bulgular ilgili literatür ışığında tartışılmış ve öneriler sunulmuştur.

Keywords

Değişime hazır olma, Örgütsel değişim, Yenilikçi okul

The Relationship Between Teachers' Levels of Readiness for Change and the Innovativeness Levels of Schools

Abstract

The aim of this study is to examine the relationship between teachers' readiness for change and their perceptions of their school's innovativeness. The sample of the research consists of 591 teachers working in two districts of Istanbul. “Teachers’ Readiness for Change Scale” and “Innovative School Scale” were used in the research. Descriptive statistics, correlation and stepwise regression analysis were used in the analysis of the data. According to the findings, it was determined that the level of teachers’ readiness for change and teachers' perceptions of the innovativeness level of their schools were high. As a result of the correlation analysis, it was found that there was a positive, high-level and significant relationship between the two variables. As a result of stepwise regression analysis, it was seen that all the scores of the sub-dimensions of readiness for change, readiness in terms of intention, cognitive readiness and emotional readiness were a significant predictor of the innovative school scale score. The findings were discussed in the light of the relevant literature and suggestions were presented.

Keywords

Readiness for change, Organizational change, Innovative school

References

• Akınoğlu, O. (2005). Türkiye’de uygulanan ve değişen eğitim programlarının psikolojik temelleri. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 22(22), 31-45.
• Aslan, H. & Kesik, F. (2016). Yenilikçi okul ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 22(4), 463-482.
• Aydoğan, İ. (2007). Değişim süreci ve okul personeli. GAU Journal of Social and Applied Sciences, 3 (5), 13-24.
• Beycioğlu, K. & Aslan, M. (2010). Okul Gelişiminde Temel Dinamik Olarak Değişim ve Yenileşme: Okul Yöneticileri ve Öğretmenlerin Rolleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 153-173.
• Bodur, E. (2019). Yenilikçi okul ve örgüt iklimine ilişkin öğretmen görüşleri (Bolu ili örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı (17. bs.). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Can, A. (2014). SPSS ile Bilimsel Araştırma Sürecinde Nicel Veri Analizi. Ankara: Pegem Akademi.
• Caselli, M. & Gilardoni, G. (2018). Introduction: globalization between theories and daily life experiences. In Globalization, supranational dynamics and local experiences (pp. 1-40). Cham: Palgrave Macmillan.
• Ceglowski, J. (2000). Has globalization created a borderless world. Globalization and The Challenges of a New Century, 101-11.
• Çalık, T., Koşar, S., Kılınç, A. Ç. & Er, E. (2013). İlköğretim okulu öğretmenlerinin değişime direnme davranışları ile öz yeterlikleri arasındaki ilişki. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(4).
• Çekmecelioğlu, H. G. (2006). Örgüt İklimi, Duygusal Bağlılık ve Yaratıcılık Arasındaki İlişkilerin Değerlendirilmesi: Bir Araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20(2), 295-310.
• Çeliköz, M., & Erişen, Y. (2017). EPÖ Alanında Görev Yapan Eğitim Bilimcilerin Yapılandırmacılık Uygulamalarıyla İlgili Görüşleri. International Online Journal of Educational Sciences, 9(3).
• Damanpour, F. (2017). Organizational innovation. In Oxford Research Encyclopedia of Business and Management; Oxford University Press: Oxford, UK.
• Darling-Hammond, L. (2019). Teacher leadership for creating innovative schools. In Making Schools Work (pp. 47-64). Routledge.
• Freiberg, H. J. (1999). School Climate: Measuring, İmproving and Sustaining Healthy Learning Environments. Oxon: Routledge Falmer.
• Fullan, M. (2007). The new meaning of educational change. New York: Routledge.
• Fullan. M. G. (1992). Successful improvement. Buckingham, England: Open University Press.
• George, D. & Mallery, P. (2003). SPSS for windows, step by step, a simple guide and reference. Fourth edition. Boston: Allyn and Bacon.
• Gılıç, F. (2015). Öğretmenlerin karar verme sürecine katılma düzeyleri, okul kültürü ve öğretmenlerin değişime hazır olma düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi, Eğitim Bilimler Enstitüsü, Mersin.
• Giles, C. & Hargreaves, A. (2006). The sustainability of innovative schools as learning organizations and professional learning communities during standardized reform. Educational Administration Quarterly, 42(1), 124-156.
• Gunter, B. G. & Van der Hoeven, R. (2004). The social dimension of globalization: A review of the literature. Int'l Lab. Rev., 143, 7.
• Hatipler, D. (2014). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin örgütsel değişme ve yenileşmeye ilişkin tutumları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
• Helvacı, M. A. (2005). Eğitim Örgütlerinde Değişim Yönetimi. Ankara: Nobel Kitapevi.
• Helvacı, M. A. (2009). Okullarda değişimi engelleyen faktörler ve okul yöneticilerinin rolleri. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, (5), 32-56.
• Karabulut, A. T. (2015). Stratejik Yenilik Yönetimi. İstanbul: Papatya Yayıncılık Eğitim.
• Kocasaraç, H. (2018). Fen ve sosyal bilimler lisesi öğretmenlerinin yenilikçilik durumlarının değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Kondakçı, Y., Zayim, M. & Çalışkan, Ö. (2010). Okul Yöneticilerinin değişime hazır olma tutumlarınınokulun öğretim düzeyi yöneticilerin deneyimi ve okul büyüklüğü bağlamında incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 155-176.
• Levent, F. (2016). Öğretmenlerin değişime hazır olma durumlarının farklı değişkenlere göre incelenmesi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 43(43), 117-134.
• Lunenburg, F. C. (2010). Forces for and resistance to organizational change. National Forum of Educational Administration and Supervision Journal, 27(4), 1-10.
• Naktiyok, A. (2007). Yenilik yönelimi ve örgütsel faktörler. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21(2), 211-230.
• Nickerson, J. (2010). Leading change in a Web 2.1 world: How ChangeCasting builds trust, creates understanding, and accelerates organizational change. Brookings Institution Press.
• Niemi, H. (2002). Active learning—a cultural change needed in teacher education and schools. Teaching and teacher education, 18(7), 763-780.
• Norris, P. (2000). Global governance and cosmopolitan citizens. Governance in a globalizing world, 155, 173-175.
• Özdemir, İ. (2014). Postmodern düşüncenin Türkiye’de eğitim sistemine yansımaları. Milli Eğitim Dergisi, 44(204), 18-41.
• Özsoy, S. & Özsoy, G. (2013). Eğitim araştırmalarında etki büyüklüğü raporlanması. İlköğretim Online, 12(2), 334-346.
• Riveras-León, J. C., & Tomàs-Folch, M. (2020). The Organizational Culture of Innovative Schools: The Role of the Principal. Journal of Educational Sciences, 21, 21-37.
• Saraç, M. (2019). Öğretmenlerin yenilikçilik düzeylerinin incelenmesi. Yüksek lisans projesi. Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Tezcan, M. (1998). Toplumsal değişme ve eğitim. Ankara Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Fakültesi. Ankara
• Urry, J. (2012). Sociology beyond societies: Mobilities for the twenty-first century. Routledge.
• Wanberg, C.R. & Banas, J.T. (2000). Predictors and outcomes of openness to change in a reorganizing workplace. Journal of Applied Psychology, 85, 132-142.
• Weiner, B. J. (2009). A theory of organizational readiness for change. Implementation science, 4(1), 1-9.
• Westhuizen, P. C., & Theron, A. M. C. (1996). Resistance to Change in Educational: Organizations. ERIC Clearinghouse.
• Yaşar, İ. (2020). İlkokul ve ortaokullarda çalışan öğretmenlerin perspektifinden okullarının yenilikçilik düzeylerinin değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi. Harran Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Yazıcıoğlu, Y. & Erdogan, S. (2004). SPSS uygulamali bilimsel arastirma yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Zayim, M. (2010). Investigating the relationship between primary and secondary level public school teachers’ readiness for change and perceived organizational trust. Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.