Öğretmenlerin Oyun Temelli Öğrenmeye Yönelik Öz-yeterlilik Ölçeği; Geçerlik Güvenirlik Çalışması

Yıl 2025, Cilt: 61 Sayı: 61, 1 - 27

Gürbüz Ocak , Akın Karakuyu , Münevver Yılmaz

Öz

u çalışmada okul öncesi ve sınıf öğretmenlerinin Oyun Temelli Öğrenmeye Yönelik Öz-yeterliliklerini tespit etmek için bir ölçme aracı geliştirmek amaçlanmıştır. Araştırmanın yöntemi karma yöntem olup deseni ise keşfedici ardışık desen olarak seçilmiştir. Araştırma da alan yazın taraması ve öğretmen görüşleri ile madde havuzu oluşturulmuştur. Araştırmanın örneklem grubu kolay ulaşılabilir örneklem tekniğiyle belirlenen 351 okul öncesi ve sınıf öğretmenlerinden oluşmaktadır. Nitel verilerin analizinde, içerik analizi, nicel verilerin analizinde, açımlayıcı faktör analizi (AFA) ortaya çıkan modelin doğrulanması için doğrulayıcı faktör analizi (DFA) yapılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre, 3 alt boyut, 36 madde, 5’li likert tipinde ve cronbach alfa güvenirlik katsayısı 0.943 olan bir ölçme aracı geliştirilmiştir. Üç boyutun toplam varyansı açıklama oranı %58.264 dür. Ölçek daha sonra 394 kişiye uygulanarak doğrulaması yapılmıştır. DFA sonucunda χ2/df oranı 2.46; RMSEA değeri 0.066; NNFI, 0.98; NFI, 0.96; IFI, 0.98; RFI, 0.96; CFI, 0.98; PNFI, 0.91 hesaplanarak doğrulaması yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Oyun temelli öğrenme, Öğretmenler, Öz-yeterlik

Teachers Self-Efficacy Scale for Game-Based Learning; Validity - Reliability Study

Öz

In this study, it was aimed to develop a measurement tool to determine the Self-Efficacy of preschool and classroom teachers towards Game-Based Learning. The method of the research was mixed method and the design was chosen as exploratory sequential design. In the research, an item pool was created by reviewing the literature and taking teachers' opinions. The sample group of the research consists of 351 preschool and classroom teachers determined by easily accessible sampling technique. In the analysis of qualitative data, confirmatory factor analysis (CFA) was conducted to verify content analysis and exploratory factor analysis (EFA) to determine construct validity in the analysis of quantitative data. According to the results of the research, a measurement tool with 3 sub-dimensions, 36 items, 5-point Likert type and a Cronbach alpha reliability coefficient of 0.943 was developed. The total variance explanation rate of the three dimensions is 58.264%. The scale was later validated by applying it to 394 people. As a result of CFA, the χ2/df ratio was calculated as 2.46; RMSEA value was .066; NNFI, .98; NFI, .96; IFI, .98; RFI, .96; CFI, .98; PNFI, .91 and its validation was performed.

Anahtar Kelimeler

Game-based learning, Teachers, Self-efficacy

Kaynakça

• Abdul Jabbar, A. I., & Felicia, P. (2015). Gameplay engagement and learning in game-based learning: a systematic review. Review of Educational Research, 85(4), 740–779.
• Ahmetoğlu, E., Acar, İ.H. & Aral, N. (2016). Penn etkileşimli akran oyun ölçeği ebeveyn formunun (pıpps-p) geçerlik ve güvenirlik çalışması. Turkish Studies, 11(9), 31-52.
• Akkoyunlu, B., Orhan, F., & Umay, A. (2005). Bilgisayar öğretmenleri için bilgisayar öğretmenliği öz-yeterlik ölçeği geliştirme çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(29), 1-8.
• Aksakal, B., & Güloğlu, B. (2021). Oyun temelli sosyal beceri geliştirme programının sosyal beceri ve duygu düzenleme düzeyine etkisi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(3), 1051-1082. https://doi.org/10.19171/uefad.891374
• Aslan, Ö. M. (2017). 36-71 Aylık çocuklar için oyun davranış ölçeğinin geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(3), 897-910.
• Babayiğit, Ö., & Gültekin, M. (2019). İlk okuma yazma öğretiminde oyunla öğretim yöntemi uygulamaları. Anadolu Journal Of Educational Sciences International, 9(2), 450-483.
• Bandura, A. (1977). Self-Efficacy: toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 84(2), 191.
• Boyraz, C., & Serin, G. (2016). İlkokul düzeyinde oyun temelli fiziksel etkinlikler yoluyla kuvvet ve hareket kavramlarının öğretimi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 89-101.
• Brown, T. A. (2006). Confirmatory factor analysis for applied research. New Jersey: Guilford Publications.
• Büyüköztürk, Ş. (2021). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (29. Bs.). Ankara: Pegem Akademi.
• Çetinbaş Gazeteci, D. (2014). İlköğretim 8. sınıf fen ve teknoloji dersinde oyun temelli öğrenmenin öğrencilerin akademik başarı ve eleştirel düşünme becerileri üzerine etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli
• Chen, H.-R., & Lin, Y.-S. (2016). An examination of digital game-based situated learning applied to chinese language poetry education. Technology, Pedagogy And Education, 25(2), 171–186.
• Clark, D. B., Nelson, B. C., Chang, H. Y., Martinez-Garza, M., Slack, K., & D’Angelo, C. M. (2011). Exploring newtonian mechanics in a conceptually-integrated digital game: comparison of learning and affective outcomes for students in taiwan and the united states. Computers & Education, 57(3), 2178-2195.
• Cojocariu, V. M., & Boghian, I. (2014). Teaching the relevance of game-based learning to preschool and primary teachers. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 142, 640-646.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. & Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: Spss ve lisrel uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Cutter Mackenzie, A. & Edwards, S. (2013). Toward a model for early childhood environmental education: foregrounding, developing and conncting knowledge through, play-based learning. The Journal of Environmental Education, 44(3), 195-213
• Değirmenci, İ. (2016). 48-72 aylık çocuklar için yenilemiş knox okul öncesi oyun ölçeği”nin Türkçeye uyarlanması ve psikometrik özelliklerinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.,
• Dellinger, A. B., Bobbett, J. J., Olivier, D. F., & Ellett, C. D. (2008). Measuring teachers’ self-efficacy beliefs: development and use of The TEBS-Self. Teaching and Teacher Education, 24(3), 751-766.
• Devellis, R. F. (2014). Ölçek geliştirme kuram ve uygulamalar (3. Baskı). (T. Totan, Çev. Ed.). Ankara: Nobel Akademi Yayınları.
• Durualp, E. & Aral, N. (2010). Altı yaşındaki çocukların sosyal becerilerine oyun temelli sosyal beceri eğitiminin etkisinin incelenmesi. H. Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education), 39 (2010), 160-172.
• Ergül, E. (2021). Matematik öğretiminde oyun temelli yaklaşım (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Erkuş, A. (2011). Davranış bilimleri için bilimsel araştırma süreci. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Gözalan, E., & Koçak, N. (2014). Oyun temelli dikkat eğitim programının 5-6 yaş çocukların kelime bilgi düzeylerine etkisinin incelenmesi. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2014(4), 115-121.
• Güneş, F. (2015). Oyunla öğrenme yaklaşımı. Turkish Studıes, 10 (11), 773-786.
• Güneş, G., Tuğrul, B., & Demir Öztürk, E. (2020). Oyun algısı ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 4(1), 29–51. https://doi.org/10.24130/eccd-jecs.1967202041147
• Hsu, C. Y., Liang, J. C., & Tsai, M. J. (2020). Probing the structural relationships between teachers’ beliefs about game-based teaching and their perceptions of technological pedagogical and content knowledge of games. Technology, Pedagogy and Education, 29(3), 297-309.
• Hsu, C. Y., Tsai, C. C., & Wang, H. Y. (2012). Facilitating third graders’ acquisition of scientific concepts through digital game-based learning: the effects of self-explanation principles. The Asia-Pacific Education Researcher, 21(1), 71-82.
• Kadim, M. (2012). Okul öncesi öğretmenlerin oyun öğretimine ilişkin özyeterliklerinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tez)İ, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Kadim, M. (2013). Okul öncesi öğretmenlerinin oyun etkinliklerine ilişkin öz-yeterliklerinin görev yapılan okul türüne göre incelenmesi. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 2(1), 1-21.
• Karagöz, Y. (2016) Uygulamalı istatistiksel analizler, Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Karayol, S. & Temel, Z. F. (2018). Beş yaş çocuklarının problem çözme becerilerinin oyun temelli etkinliklerle incelenmesi. Cumhuriyet International Journal of Education, 7(2), 143–174. http://dx.doi.org/10.30703/cije.393747
• Kaya, Ö. M. E., Yalçın, V., Kimzan, İ., & Avar, G. (2017). Okul öncesi öğretmeni adaylarının oyun temelli öğrenmeye bakış açıları ve uygulamaya yansımaları. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (27), 800-834.
• Koçyiğit, S., Tuğluk, M. N. & Kök, M. (2007). Çocuğun gelişim sürecinde eğitsel bir etkinlik olarak oyun. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 16, 324-342.
• Küçükibiş, H. F., & Eskiler, E. (2022). İşbirliğine dayalı oyunla öğrenme stratejileri için motivasyon ölçeği; türkçeye uyarlama, geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13(4), 79-98. https://doi.org/10.19160/e-ijer.1117273
• Lester, J. C., Spires, H. A., Nietfeld, J. L., Minogue, J., Mott, B. W., & Lobene, E. V. (2014). Designing game-based learning environments for elementary science education: a narrative-centered learning perspective. Information Sciences, 264, 4-18.
• Malta, S. E. (2010). İlköğretimde kullanılan eğitsel bilgisayar oyunlarının öğrencilerin akademik başarısına etkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Mangır,M. & Aktaş,Y. (1993). Çocuğun gelişiminde oyunun önemi. Yaşadıkça Eğitim Dergisi. Sayı 26. (Ocak-Şubat 1993). Ayhan Matbaası.
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An Expanded Sourcebook, Sage.
• Önal, Ş., & Çeltek, M. (2023). Oyun temelli öğrenme uygulamalarının fen bilimleri dersinde 5.sınıf öğrencileri üzerindeki etkisi. Trakya Eğitim Dergisi, 13(2), 786-816. https://doi.org/10.24315/tred.1067048.
• Özdamar, K. (2002), Paket programlar ile istatistiksel veri analizi 1, Kaan Kitabevi, Eskişehir.
• Özdemir, A., & Ramazan, O. (2014). Okul öncesi öğretmenlerinin oyuna ilişkin görüşleri. Eğitim Ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(4), 298-308.
• Öztürk, D. (2007), Bilgisayar oyunlarının çocukların bilişsel ve duyuşsal gelişimleri üzerindeki etkisinin incelenmesi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Özyürek, A., & Çavuş, Z. S. (2016). İlkokul öğretmenlerinin oyunu öğretim yöntemi olarak kullanma durumlarının incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(5), 2157-2166.
• Pho, A., & Dinscore, A. (2015). Game-based learning. Tips And Trends, 1-5.
• Pinder, P. J. (2021). Teacher perceptions of game based learning in trinidad and tobago's primary schools. Online Submission, 10, 91-104.
• Robinson, C., Treasure, T., Connor, D. O., Neylon, G., Harrison, C., & Wynne, S. (2018). Learning Through Play: Creating A Play-Based Approach Within Early Childhood Contexts. Oxford University Press.
• Şahin, G., & Başak, T. (2019). Hemşirelik eğitiminde oyun temelli öğrenme. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 8(3), 308-314.
• Sel, R. (2000). Okul öncesi çocuklarına oyunlar-rondlar. Turan Ofset.
• Şentürk, C. (2020). Oyun temelli fen öğrenme yaşantılarının akademik başarıya, kalıcılığa, tutuma ve öğrenme sürecine etkileri. Milli Eğitim Dergisi, 49(227), 159-194.
• Serdaroğlu, C., & Güneş, M. H. (2019). 6. Sınıf bitki ve hayvanlarda üreme, büyüme ve gelişme ünitesinin öğretiminde oyun temelli öğrenmenin akademik başarı ve tutum üzerine etkisi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 13(2), 1015-1041.
• Tashakkori, A., & Teddlie, C. (2010). Sage handbook of mixed methods in social & behavioral research. USA: Sage Publication.
• Tavşancıl, E. (2002). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım
• Tavşancıl, E. ve Aslan, E. (2001). İçerik analizi ve uygulama örnekleri. İstanbul: Epsilon Yayınları.
• Tepe, D., & Demir, K. (2012). Okul öncesi öğretmenlerinin öz-yeterlik inançları ölçeği. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi.
• Tuğrul, B. (2010). Okul Öncesinde Özel Öğretim Yöntemleri. Oyun Temelli Öğrenme, 187-216. Anı Yayıncılık.
• Ulrich, H. F. & Lehrmann, E. P. (2008). Telecommunications research trends. Nova Publishers.
• Uslu, H.(2022) Oyun temelli öğrenme süreçlerinin akademik başarı üzerindeki etkilerinin incelenmesi, Journal of Social Research And Behavioral Sciences Sosyal Araştırmalar ve Davranış Bilimleri Dergisi,8(16),816-828.
• Yıldırım, Z. (2022). Oyun temelli öğrenmenin okul öncesi dönem çocuklarının akran ilişkileri üzerindeki etkisinin incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Bursa Uludağ Üniversitesi, Bursa.
• Yumru, H. (2020). Erken ergenlik dönemindeki çocuklarda internet bağımlılığını önlemede oyun temelli programın etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi, Karaman.
• Zolkipli, N. Z., Rahmatullah, B., Mohamad Samuri, S., Árva, V., & Sugiyo Pranoto, Y. K. (2023). Leave no one behind a systematic literature review on game-based learning courseware for preschool children with learning disabilities. Southeast Asia Early Childhood Journal, 12(1), 79-97.