Öz
ÖZET
Akarsuların kontrol altına alınması ve bu su kaynaklarının daha verimli kullanılması amacıyla inşa edilen çeşitli büyüklükteki barajlar büyük ekonomik yararlar sağlamakla birlikte, inşa edildikleri sahada köklü ekolojik, mekânsal ve sosyo-kültürel değişimlerin yaşanmasını da beraberinde getirmektedir.
Türkiye’de büyük ölçüde enerji ve sulama amaçlarına hizmet etmek üzere inşa edilen barajların, özellikle büyük metropol sahaları yakınında olanları içme ve kullanma suyu sağlama işleviyle öne çıkmaktadır.
Çalışmamıza konu olan Melen barajının temel amacı İstanbul’a içme ve kullanma suyu sağlamak olmakla birlikte, hizmet edeceği metropol sahasına 170 km uzakta konumlanmış olmasıyla farklılaşmaktadır.
Büyük Melen çayı üzerinde inşa edilmekte olan baraj, su toplama havzasında bulunan biri belde, üçü ise köy niteliğinde olan dört yerleşmenin sular altında kalmasına yol açacaktır. Bu çerçevede Sakarya ili Kocaali İlçesi’ne bağlı olan Ortaköy (Lahna) beldesi ile Beyler, Karalar ve Köyyeri köyleri yerleşim alanlarını sular altında bırakacak ve bu yerleşmelerde yaşayan nüfus başka yerlere göç etmek zorunda kalacaklardır. Ayrıca Açmabaşı, Karapelit, Koğukpelit ve Çukurköy köylerinin ise yerleşim sahaları değilse bile arazileri barajdan etkilenecektir.
İstanbul’un su sorununa büyük ölçüde çözüm üretecek olan baraj yöre halkı açısından farklı anlamlar taşımaktadır. Köylerinden ayrılacak olmanın verdiği manevi kayıplar kadar, kamulaştırma süreçlerinde yaşanan sorunlar ve yeniden yerleştirme konusunda ortaya çıkan belirsizlikler önemli sorunlar olarak ortaya çıkmış bulunmaktadır.
Bu çalışmada, barajların çevresel etkilerinin Melen barajı örneğinde incelenmesi amaçlanmıştır. Bu çerçevede çalışma; barajın amaç ve nitelikleri, yörenin coğrafi özellikleri ve baraj sonrası meydana gelecek değişimler ile yaşanan sorunlar gibi temel başlıklardan oluşturulmuştur.
Anahtar Kelimeler: İstanbul, Melen Çayı, Melen Barajı, Ortaköy Beldesi, mekânsal etki
ABSTRACT
Even though the dams of various sizes, constructed in order for the streams to be taken under control and the water resources to be used more efficiently, provide economic benefits, they also cause deep ecological, spatial and socio-cultural changes to be experienced at the site they are constructed on.
Dams, which are majorly built in Turkey in order to serve energy and irrigation purposes, most prominently have the function of providing drinking and domestic water and this is particularly true for the ones that are in the proximity of large metropolitan areas.
The fundamental purpose of the Melen dam, which is the subject of our study, is to provide drinking and domestic water for Istanbul but this dam differentiates itself by being located 170 km away from the metropolitan area, which it will be serving.
The dam, which is being constructed on the Büyük Melen River, will cause four settlements in the drainage basin, one of which is a town and three of which are villages, to submerge. Within this framework, it will cause the Ortaköy (Lahna) town, which is in the Kocaali district of the Sakarya province and Beyler, Karalar and Köyyeri village settlements to submerge and the population residing in these settlements will have to migrate to other locations. Also, the lands, if not the settlement areas, of Açmabaşı, Karapelit, Koğukpelit and Çukurköy villages will be impacted by the dam.
The dam, which will provide a solution to the water problem of Istanbul to a large extent, carries different meanings for the local community. The emotional damage they will suffer as a result of having to abandon their villages as well as the problems experienced in the expropriation processes and the uncertainties that have arisen concerning relocation have emerged as significant issues.
The purpose of this study is to examine the environmental impacts of the dams using the example of the Melen dam. The study, within this framework, consists of topics such as the geographical characteristics of the area, the changes that will occur after the construction of the dam and the problems experienced.
Keywords: Istanbul, Melen River, Melen Dam, Ortaköy Town, spatial effect
Ayrıntılar
| Bölüm | Makaleler |
|---|---|
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 29 Ocak 2016 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2016 Sayı: 33 |