SANCTIONS FOR OPERATING FRAUD: PENALTY? REWARD?

Yıl 2025, Cilt: 24 Sayı: 74, 251 - 270, 16.01.2025

Ruhan Aydın

https://doi.org/10.55322/mdbakis.1549426

Öz

Business fraud causes time, reputation and trust losses as well as serious financial losses that progress dramatically in every society in every geography. Many methods and disciplines have been established to prevent business fraud, which has been the subject of many researches, laws and standards. The most important preventive factor to eliminate criminal behavior is penalties, which are the sanctions imposed by the attempt of the crime. However, in many researches and reports, it is seen that the penalties for fraud are not applied / not applied or that these penalties are not sufficient. Many concrete and abstract reasons can be listed for the non-application of penalties. This study was conducted in order to learn these reasons and to formulate suggestions for new measures. Phenomenological research design was used in the study by utilizing the experiences of internal auditors. According to the findings obtained from the participant opinions, the enterprises do not punish the perpetrator of fraud or do not impose sanctions within the value of the action. It has been observed that enterprises are mostly content with dismissing the perpetrator of fraud and do not apply legal sanctions. The main motivation for the unpunished or inadequate punishment of fraud is the thought that businesses will suffer reputational damage. The act of fraud that results in this way prevents the deterrence function of the punishment and creates a basis for the repetition of fraud. The research offers a perspective on the question of whether the current sanctioning practice is a “Punishment? or a reward?” to the perpetrator of fraud.

Anahtar Kelimeler

Auditing, Fraud, Internal Control, Internal Audit

İŞLETME HİLELERİNİN YAPTIRIMI: CEZA MI? ÖDÜL MÜ?

Öz

İşletme hileleri, her coğrafyada ve toplumda dramatik şekilde artarak, ciddi maddi kayıpların yanı sıra zaman, itibar ve güven kayıplarına da yol açmaktadır. Birçok araştırmaya, yasaya, standarda konu olmuş işletme hilelerinin önlenebilmesi için birçok yöntem ve disiplin oluşturulmuştur. Suç barındıran davranışı ortadan kaldırmaya yönelik en önemli önleyici faktör cezalardır ki bunlar suçun teşebbüsüyle ortaya konan yaptırımlardır. Ancak yapılan bir çok araştırmada ve raporda hileye ilişkin cezaların uygulanmadığı/uygulanamadığı veya bu cezaların yeterli olmadığı görülmektedir. Cezaların tatbik edilmemesi ile ilgili bir çok somut ve soyut sebep sıralanabilmektedir. Bu sebeplerin öğrenilerek yeni önlemlere yönelik önerilerin oluşturulabilmesi amacıyla bu çalışma yapılmıştır. Çalışmada iç denetçilerin tecrübelerinden yararlanılarak fenomenolojik araştırma deseni kullanılmıştır. Katılımcı görüşlerinden elde edilen bulgulara göre, işletmeler hile failini cezalandırmamakta veya eylemin ederi dahilinde yaptırım uygulanmamaktadır. İşletmelerin hile failini çoğunlukta sadece işten çıkarma yoluna gitmekle yetindikleri ve hukuki yaptırımlara başvurmadıkları gözlemlenmiştir. Hilelerin cezasız veya yetersiz ceza ile sonuçlanmasının temel motivasyonu ise işletmelerin itibar kaybına uğrayacaklarının düşünülmesidir. Bu şekilde sonuçlanan hile eylemi, cezanın caydırıcılık işlevinin önüne geçmekte ve hilelerin tekrarlanmasına da dayanak oluşturmaktadır. Araştırma mevcut yaptırım uygulamasının bu haliyle hile failine, “Ceza mı? Yoksa ödül mü?” olduğu sorusuna bir bakış açısı sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Muhasebe Denetimi, Hile, İç Kontrol, İç Denetim

Kaynakça

• 213 sayılı Vergi Usul Kanunu, Madde 359. (1961). Resmî Gazete, 10703.
• 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu, Madde 157. (2004). Resmî Gazete, 25611.
• 5411 sayılı Bankacılık Kanunu, Madde 160. (2005). Resmî Gazete, 25983.
• 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu, Madde 356. (2011). Resmî Gazete, 27846.
• 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu, Madde 112. (2012). Resmî Gazete, 28513.
• Amiram, D., Bozanic, Z., Cox, J. D., Dupont, Q., Karpoff, J. M., & Sloan, R. (2018). Financial reporting fraud and other forms of misconduct: a multidisciplinary review of the literature. Review of Accounting Studies, 23, 732-783.
• Amiram, D., Huang, S., & Rajgopal, S. (2020). Does financial reporting misconduct pay off even when discovered?. Review of Accounting Studies, 25(3), 811-854.
• Association of Certified Fraud Examiners (ACFE) 2024 Report to The Nations. https://www.acfe.com/-/media/files/acfe/pdfs/rttn/2024/2024-report-to-the-nations.pdf.
• Button, M., Blackbourn, D., & Shepherd, D. (2016). The Fraud ‘Justice Systems’: A Scoping Study on the Civil, Regulatory and Private Paths to ‘Justice’ for Fraudsters. University of Portsmouth.
• Button, M., Lewis, C., Shepherd, D., Brooks, G., & Wakefield, A. (2012). Fraud and Punishment: Enhancing Deterrence Through More Effective Sanctions: Main Report.
• Button, M., Shepherd, D. W. J., & Blackbourn, D. (2018). ‘The İceberg Beneath The Sea’: Fraudsters And Their Punishment Through Non-Criminal Justice İn The ‘Fraud Justice Network’ İn England And Wales. International Journal of Law, Crime and Justice, 53, 56-66. https://doi.org/10.1016/j.ijlcj.2018.03.001.
• Campa, D., Quagli, A., & Ramassa, P. (2023). The roles and interplay of enforcers and auditors in the context of accounting fraud: a review of the accounting literature. Journal of Accounting Literature.
• Creswell, J.W. ve Plano Clark, V.L. (2007). Desingning And Conducting Mixed Methods Research. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Denzin, N. K., & Lincoln, Y. S. (2008). Introduction: The Discipline And Practice Of Qualitative Research.
• Farrar, J., & King, T. (2022). To Punish Or Not To Punish? The İmpact Of Tax Fraud Punishment On Observers’ Tax Compliance. Journal Of Business Ethics, 183, 289-311. https://doi.org/10.1007/s10551-022-05061-w.
• Priantara, D., Noermijati, Irawanto, D. W., & Hussein, A. S. (2019). Holistic Justice: A Proposed Comprehensive Justice Approach To Prevent Fraud. Revista Turismo Estudos E Práticas, 2, 1-17.
• Qu, S. Q., & Dumay, J. (2011). The Qualitative Research İnterview. Qualitative Research İn Accounting & Management, 8(3), 238-264.
• Reid, Sue Titus (1981), Crime and Criminology, Holt, New York: Rinehart and Winston.
• Wang, Y., Ashton, J. K., & Jaafar, A. (2019). Money shouts! How Effective Are Punishments For Accounting Fraud? British Accounting Review, 51(5), Article 100824. https://doi.org/10.1016/j.bar.2019.02.006.
• Wang, Y., Ashton, J. K., & Jaafar, A. (2023). Financial Statement Fraud, Recidivism And Punishment. Emerging Markets Review, 56, Article 101033. https://doi.org/10.1016/j.ememar.2023.101033.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2021). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.