Değişik Kompoze Gübrelerin Şeker Pancarının Verim ve Kalitesine Etkisi

Year 2001, Volume: 15 Issue: 26, 80 - 89, 15.06.2001

Sait Gezgin , Nesim Dursun Mehmet Hamurcu

Abstract

Bu araştırma, Konya Ovasında şeker pancarının verim ve kalitesi bakımından en uygun temel gübrenin belirlenmesi amacıyla 1998 ve 1999 yıllarında olmak üzere iki yıl süreyle dört farklı lokasyonda yürütülmüştür. Tesadüf bloklarında faktörlü deneme düzenine göre düzenlenen tarla denemelerinde temel gübre olarak 1. yıl DAP (G1); 12:30:12 (G2); 15:15:15 (G3); 20:20:0 (G4); 10:25:0.12.0 (G5); %15 P2O5, %20 K2O, %4 Zn, %8, %40 (% B); Zn, %8; 10:25:0.1.0 (G9); %15 P2O5, %20 K2O, %4 Zn, %8, %40 (% B); TSP (G7); sıvı amonyum polifosfat (G6) (%9 N, %52 P2O5); sıvı çinko ve bor katkılı amonyum polifosfat (G9) (%9 N, %19 P2O5, %4 Zn, %4 B) ve 1. yıl ise birinci yılda kullanılan gübrelerin iki alt adı ekledi kullanılmıştır. Bu gübreler dekara 10 kg P2O5 sağlayacak miktarda ekim öncesinde uygulanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre 1998 yılında 10:25:0.12.0 kompoze (G5) gübresinin uygulanması diğer gübrelere göre %8.2 ile %15.2 (ortalama %11.6) arasında değişen oranlarda artışla kök verimi elde edilmiştir. Gübreler 1999 yılı ortalama kök verimlerine göre çoktan aza doğru sıralanmıştır. Gübreler 1999 yılı ortalama kök verimlerine göre çoktan aza doğru sıralanmıştır: G6 > G5 > G2 > G4 > G3 > G1 şeklinde sıralanmıştır. Bu gübreler kök veriminde %3.7–%9.4 (ortalama %6.7) arasında değişen oranlarda artış sağlamıştır. 1999 yılı ortalama kök veriminde, diğer gübreler ile karşılaştırıldığında farklılık istatistikî olarak önemli bulunmamıştır. Her iki yılda şeker oranı bakımından gübreler arasındaki farklar istatistikî olarak önemli bulunmamıştır.

Keywords

Kompoze gübre, şeker pancarı, verim, kalite

Quality and Yield of Sugar Beet as Affected by Various Composed Fertilisers

Abstract

Trials were established to determine a basic fertiliser composition for optimum quality and yield of sugar beet in four locations of Konya Plain during two consecutive years in 1998 and 1999. Field experiments were designed according to the factorial design of randomised complete blocks. In the first year, DAP (G1); 12:30:12 (G2); 15:15:15 (G3); 20:20:0 (G4); 10:25:0.12.0 (G5) (%10 N, %25 P2O5, %20 K2O, %4 Zn, %8 B, %40 B); TSP (G7); liquid ammonium polyphosphate (G6) (%9 N, %26 P2O5); liquid zinc and boron added ammonium polyphosphate (G9) (%9 N, %19 P2O5, %4 Zn, %4 B) and in the second year six out of the fertilisers used in the first year were used as the basic fertilisers. All fertiliser were applied onto the soil before sowing to supply 100 kg ha⁻¹ P₂O₅. In 1998, G5 resulted in higher root yield increase between 8.2%–15.2% (mean 11.6%) compared to other fertiliser compositions followed by G2, G7, G6, G9, G4, G8, G3, and G1 in decreasing order. However, G6 was the best composition in 1999 which has resulted in root yield increases between 3.7%–9.4% (mean 6.7%) followed by, in decreasing order, G5, G2, G4, G3, and G1. Fertiliser compositions were not found to affect sugar content in any year.

Keywords

Mixed fertilizer, sugar beet, yield, quality

References

• Anonim, 1997. Gübre Tüketim İstatistikleri Kataloğu Gübre Üreticileri Derneği Ankara.
• Anonim, 1998. Pankobirlik İstatistik Yıllığı, Ankara.
• Bayraklı, F., Gezgin, S., Bayram, S., Topal, A., Önder, M., 1996. Fosfor ve çinko dozlarının şeker pancarının (Beta vulgaris L. saccharifera) verim ve kalitesi üzerine etkileri. Türk J Agric For 20 (1996): s. 109 – 114. TÜBİTAK.
• Gezgin, S., Dursun, N., ve Hamurcu, M., 1999. Farklı Fosforlu Gübre ve Çinko Dozlarının Ekmeklik ve Makarnalık Buğday Çeşitlerinin Verim ve Unsurlarına Etkileri. Orta Anadolu’da Hububat Tarımının Sorunları ve Çözüm Yolları Sempozyumu. 8 – 11 Haziran 1999. s.: 249 – 258. Konya.
• Gezgin, S., Hamurcu, M., Dursun, N., Aysal, Y., Nalçoğlu, C., 1999. Konya Ovasında Şekerpancarının Gübrelenmesi. Şekerpancarı Tarım Tekniği I. Uluslararası Sempozyumu. Pancar Ekicileri Eğitim ve Sağlık Vakfı Yayınları S. 45. s. 40 – 47. Konya.
• Gezgin, S., Hamurcu, M., Apaydın, M., 2001. Bor uygulamasının şekerpancarının verim ve kalitesine etkisi. Türk J Agric For 25 (2001): s. 89 – 95. TÜBİTAK.
• Gibson, R. C., Janes, J. P., and McDole, R. E., 1980. Comparison of use and ammonium nitrate for spring application of soft white winter wheat, North West Fertilizer Conf., Pacific Northwest.
• ICUMSA, 1974. Report of the proceedings. 16th Session. Subj. 12. Rec. (15): 196.
• Keren, R.; Bingham, F.T., 1985. Boron in water, soils and plants. İn adv. In Soil Sci., (Ed. B. A. Stewart), Vol. 1: 229-276, Springer – Verlag.
• Lindsay, W. L., and Norvell, W. A., 1978. Development of a DTPA soil test for zinc, iron, manganese and copper. Soil Sci. Soc. Am. J. 42:421-428.
• Sillanpan, M., 1982. Micronutrients and the nutrients status of soils. A Global Study, Fao Soils Bull No: 48: 43-93.
• Smith, C.M., Pairintra, C., and Skopley, E. O., 1973. Comparison of different ammonium phosphates influence on germinating, seedling injury, and yield of wheat. 24th Ann. North West Fertilizer Conf., pp. 115 - 121. Pacific Northwest.
• Suer, A., 1989. Konya Ovasında Yetiştirilen Şeker Pancarının Beslenme Sorunları. Doktora Tezi, A. Ü. Ziraat Fak. Toprak Anabilim Dalı, Ankara (Yayınlanmamış).
• Turhan, M., 1991. Konya Ovasında Yetiştirilen Şeker Pancarının Verimliliğine Çinkonun Etkisi. Doktora Tezi, A.Ü. Ziraat Fak., Toprak Anabilim Dalı, Ankara (Yayınlanmamış).
• Ülgen, N. ve Yurtsever, N.,1995. Türkiye Gübre ve Gübreleme Rehberi (4. Baskı) Toprak ve Gübre Araş. Ens. G Yayın no: 209, Teknik Y. no: 66, Ankara.
• Yılmaz, A., Gültekin, I. ve Arısoy, Z. R., 1999. Ekinde Tohumluk Birlikte Tohum Yatağına Uygulanan Kompoze Gübrelerin Hububat Çimlenme, Çıkış ve Verimine Etkileri. Orta Anadolu’da Hububat Tarımının Sorunları ve Çözüm Yolları Sempozyumu. 8 – 11 Haziran 1999. S.: 189 – 195.
• Welte, E., 1973. Profitability and Optimal Use of Mineral Fertilizer in Forms of Different Cropping Potential Pontificiae Academial Scretarium Scripta Varia, No 38: 403 – 426.