Yetim Bir Hanım Sultan: Şehzade Mehmed’in Kızı Hümaşah Sultan Vakıfları

Yıl 2016, Sayı: 37, 1 - 25, 20.04.2016

Reyhan Şahin Allahverdi

Öz

Bu çalışmada Kanunî Sultan Süleyman’ın
oğlu Şehzade Mehmed’in kızı Hümaşah Sultan’ın kurduğu iki vakıf ele alınmıştır.
Bu vakıfları araştırırken yararlandığımız en önemli kaynak Vakıflar Genel
Müdürlüğü Arşivi (VGMA)’nde bulunan
vakfiye kaydıdır. Bu vakfiye arşivde 747 defter ve 252 sıra numarasıyla
kayıtlıdır. Vakfiyeye esas olan iki vakıftan biri sultanın yaşadığı saray
(konak) ve müştemilatı ile İstanbul’daki gayrimenkullerini kapsayan “Saray-ı
Kebir” vakfı; diğeri ise Şehzade Mehmed Külliyesi’nde bulunan kendi türbesinde
okunacak cüzler için kurduğu vakıftır. Bu vakıfların özelliği evlatlık (zürri) vakıf
olmalarıdır, yani tevliyetin zürriyeti kesilinceye kadar kendi soyundan
gelenlere (evlâd-ı evlâd-ı evlâdına) şart edildiği vakıflardır. Vakfiyeye
ilaveten özellikle Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA) defter ve vesikaları ile İstanbul
Müftülük Arşivi Evkaf-ı Hümayun Müfettişliği Defterleri (İ.MÜF.EVK.MFTŞ.d.) kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Hümaşah Sultan, Şehzade Mehmed, Zürri Vakıf, Kanunî Sultan Süleyman

An Orphan Sultan: Foundations of Şehzade Mehmed’s Daughter Hümasah Sultan

Öz

This study deals with examining two waqfs
founded by Hümasah Sultan, daugther of Şehzade Mehmed who is son of Sultan
Suleyman Magnificient. While searching these waqfs the most important resource
benefited is endowment (wakfiye) where in the Vakıflar Genel Mudurlugu Arsivi
(VGMA). This endowment registered is number of book 747 and number of order 252
in this archive. Two of one, waqf of “Saray-ı Kebir” is the palace that she
lived in and its outbuldings with landed property in İstanbul; the other one is
for reading prays in her tomb in Sehzade Mehmed Kulliye. The specialty of these
waqfs is to be zurri waqf, namely her successors can be trustee generation to
generation. Addition to the endowment, expecially some of the books and
documents were used in Basbakanlık Osmanli Archive (BOA) and İstanbul Muftuluk Arsivi
Evkaf-ı Humayun Mufettisligi (I.MUF.EVK.MFTS.d.).

Anahtar Kelimeler

Humasah Sultan, Sehzade Mehmed, Zurri Waqf, Sultan Suleyman Magnificient