Preservice science teachers’ critical thinking dispositions: Istanbul University sample

Year 2014, , 46 - 59, 30.04.2014

Meltem Kuvaç , Isil Koc

https://doi.org/10.19128/turje.181081

Cited By: 8

Abstract

In this research, it was aimed to determine preservice science teachers’ critical thinking dispositions and examine in terms of age, gender and grade level variables. The research was carried out with 178 preservice teachers, registered to Science Education Program at Hasan Ali Yucel College of Education in Istanbul University in the fall semester of 2012-2013 academic year. In the research, Individual Information Form and California Critical Thinking Disposition Inventory (CCTDI), designed by Facione, Facione & Giancarlo (1998) and adapted to Turkish by Kokdemir were utilized as data collection tools. The data analysis was performed using SPSS 16.0 software. According to findings, preservice science teachers’ critical thinking dispositions were established as medium level. However, it was determined that CCTDI-T total and subscale scores did not show significant differences according to age. In terms of gender, there were significant differences in favor of female preservice science teachers in truth- seeking and open-mindedness subscales. In addition, when CCTDI-T total and subscale scores investigated according to grade level, significant differences were determined except inquisitiveness and self-confidence dimensions.

Keywords

Critical thinking, critical thinking disposition, preservice science teachers, teacher training

Fen bilgisi öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri: İstanbul Üniversitesi örneği

Abstract

Bu araştırmada, fen bilgisi öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimlerinin belirlenmesi ve yaş, cinsiyet, sınıf düzeyi değişkenleri açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma, 2012-2013 eğitim-öğretim yılı güz döneminde İstanbul Üniversitesi, Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi, Fen Bilgisi Eğitimi lisans programına kayıtlı 178 öğretmen adayı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak Kişisel Bilgi Formu ile Facione, Facione ve Giancarlo (1998) tarafından geliştirilen, Kökdemir (2003) tarafından Türkçe’ye uyarlanan Kaliforniya Eleştirel Düşünme Eğilimi Ölçeği (CCTDI-T) kullanılmıştır. Araştırma verilerinin istatistiksel analizi SPSS 16.0 programı kullanılarak yapılmıştır. Araştırma bulgularına göre, öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimlerinin orta düzeyde olduğu belirlenmiştir. Yaş değişkeni açısından, CCTDI-T toplam ve alt boyut puanlarının anlamlı bir farklılık göstermediği saptanmıştır. Cinsiyet değişkeni açısından ise, açık fikirlilik ve doğruyu arama alt boyutlarında kız öğretmen adayları lehine anlamlı bir farklılık belirlenmiştir. Ayrıca, CCTDI-T toplam ve alt boyut puanları sınıf düzeyi değişkenine göre incelendiğinde, meraklılık ve kendine güven dışındaki alt boyutlarda anlamlı bir farklılık tespit edilmiştir.

Keywords

Eleştirel düşünme, eleştirel düşünme eğilimi, fen bilgisi öğretmen adayları, öğretmen eğitimi

References

• Ay, Ş., Akgöl, H., (2008). Eleştirel düşünme gücü ile cinsiyet, yaş ve sınıf düzeyi. Kuramsal Eğitimbilim, 1(2), 65-75.
• Aybek, B. (2007). Eleştirel düşünmenin öğretiminde öğretmenin rolü. Bilim, Eğitim ve Düşünce Dergisi, 7(2).
• Beşoluk, Ş. ve Önder, İ. (2010). Öğretmen adaylarının öğrenme yaklaşımları, öğrenme stilleri ve eleştirel düşünme eğilimlerinin incelenmesi. İlköğretim Online, 9(2), 679-693.
• Chaffee, J. (1994). Thinking critically (4th ed.). Boston: Houghton Mifflin.
• Cüceloğlu, D. (2001). İyi düşün doğru karar ver (51. baskı). İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Çetinkaya, Z. (2011). Türkçe öğretmen adaylarının eleştirel düşünmeye ilişkin görüşlerinin belirlenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 93-108.
• Demirel, Ö. (1999). Kuramdan uygulamaya eğitimde program geliştirme. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Doğanay, A., Akbulut-Taş, M. ve Erden, Ş. (2007). Üniversite öğrencilerinin bir güncel tartışmalı konu bağlamında eleştirel düşünme becerilerinin değerlendirilmesi, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 13(52), 511-546.
• Ekinci, Ö. ve Aybek, B. (2010). Öğretmen adaylarının empatik ve eleştirel düşünme eğilimlerinin incelenmesi. İlköğretim Online, 9(2), 816-827.
• Ennis, R. H. (1993). Critical thinking assessment. Theory into Practice, 32(3), 179–186.
• Facione, P. A. (1990). Critical thinking: A statement of expert consensus for purposes of educational assessment and instruction- Executive summary- The Delphi Report. Millbrae, CA: The California Academic Press.
• Facione, P. A. & Facione N. C. (1992). The california critical thinking dispositions inventory. Millbrae, CA: California Academic Press.
• Facione, P. A., Giancarlo, C. A., Facione, N. C., & Gainen, J., (1995). The disposition toward critical thinking. Journal of General Education. 44(1),1-25.
• Facione, P. A, Facione, N. C., & Giancarlo, C. A. (1998). The california critical thinking disposition inventory test manual (revised). Millbrae, CA: California Academic Press.
• Facione, P. A. (2011). Critical thinking: What it is and why it counts. Erişim: http://www.student.uwa.edu.au/__data/assets/pdf_file/0003/1922502/Critical-Thinking-What-it-is-and- why-it-counts.pdfErişim Tarihi: 12.03.2013.
• Gülveren, H. (2007). Eğitim fakültesi öğrencilerinin eleştirel düşünme becerileri ve bu becerileri etkileyen eleştirel düşünme faktörleri. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Giancarlo, C. A., & Facione, P. A. (2001). A look across four years at the disposition toward critical thinking among undergraduate students. Journal of General Education, 50(1), 29–55.
• Gürol-Arslan, G., Demir, Y., Eşer, İ. ve Khorshid, L. (2009). Hemşirelerde eleştirel düşünme eğilimini etkileyen etmenlerin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 12(1), 72-80.
• Halpern, D. F. (1996). Thought and knowledge: An introduction to critical thinking. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates, Publishers.
• Halpern, D. F. (1999). Teaching for critical thinking: Helping college students develop the skills and dispositions of a critical thinker. New Directions for Teaching and Learning, 1999(80), 69-74.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kartal, T. (2012). İlköğretim fen bilgisi öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimlerinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi,13(2), 279-297.
• Korkmaz, Ö. (2009). Eğitim fakültelerinin öğrencilerin eleştirel düşünme eğilim ve düzeylerine etkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(4), 879-902.
• Kökdemir, D. (2003). Belirsizlik durumlarında karar verme ve problem çözme. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2006). İlköğretim fen ve teknoloji dersi 6., 7. ve 8. sınıflar öğretim programı. Ankara: MEB Yayınevi.
• National Research Council (1996). National science education standards. Washington DC: National Academy Press.
• Özdemir, S. M. (2005). Üniversite öğrencilerinin eleştirel düşünme becerilerinin çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(3), 1-17.
• Öztürk, N. ve Ulusoy, H. (2008). Lisans ve yüksek lisans hemşirelik öğrencilerinin eleştirel düşünme düzeyleri ve eleştirel düşünmeyi etkileyen faktörler. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 1(1), 15-25.
• Paul, W. R., Elder, L., & Bartell, T. (1997). California teacher preparation for instruction in critical thinking: Research finding and policy recommendations. Sacramento, CA: California Commission of Teacher Credentialing.
• Rudd, R., Baker, M., & Hoover, T. (2000). Undergraduate agriculture student learning styles and critical thinking abilities: Is there a relationship? Journal of Agricultural Education, 41(3), 2-12.
• Saçlı, F. ve Demirhan, G. (2008). Beden eğitimi ve spor öğretmenliği programında öğrenim gören öğrencilerin eleştirel düşünme düzeylerinin saptanması ve karşılaştırılması. Spor Bilimleri Dergisi, 19(2), 92-110.
• Seferoğlu, S. S. ve Akbıyık, C. (2006). Eleştirel Düşünme ve Öğretimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 30, 193-200.
• Soyak, H. R. (1965). Doğumundan cumhuriyetin ilanına kadar fotoğraflarla Atatürk ve Atatürk’ün hususiyetleri. İstanbul: Hayat Yayınları.
• Şen, Ü. (2009). Türkçe öğretmeni adaylarının eleştirel düşünme tutumlarının çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi. Zeitschrift für die Welt der Türken Journal of World of Turks. 1(2), 69-89.
• Şenlik, N. Z., Balkan, Ö. ve Aycan, Ş. (2011). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme becerileri: Muğla üniversitesi örneği. Celal Bayar Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi 7(1), 67-76.
• Tarricone, P. (2011). The taxonomy of metacognition. Hove: Psychology Press 2011.
• Turan, H., Kolayiş, H. ve Ulusoy, Y. O. (2012). Comparison of the faculty of education students’ critical thinking disposition. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 46, 2020–2024.
• Tümkaya, S. (2011). Fen bilimleri öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimleri ve öğrenme stillerinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 215-234.
• Walsh, C. M., & Hardy, R. C. (1999). Dispositional differences in critical thinking related to gender and academic major. Journal of Nursing Education, 38(4), 149-155.
• Wangensteen, S., Johansson, I., Björkström, M., & Nordström, G. (2010). Critical thinking dispositions among newly graduated nurses. Journal of Advanced Nursing, 66(10), 2170-2181.
• Willingham, D. T. (2007). Critical thinking: Why is it so hard to teach? American Educator, 31(2), 8-19.
• Yalçın İncik, E. ve Tanrıseven, I. (2012). Eğitim fakültesi öğretim elemanlarının ve öğretmen adaylarının öğrenci merkezli eğitime ilişkin görüşleri: Mersin üniversitesi örneği. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(3), 172-184.
• Yenice, N. (2011). Investigating pre-service science teacher’s critical thinking dispositions and problem solving
• skills in terms of different variables. Educational Research and Rewiews, 6(6), 497-508.
• Zayıf, K. (2008). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme eğilimleri. Yayınlanmamış Yüksel Lisans Tezi, Abant
• İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.