Türk Savunma Sanayiinde Dijital Olgunluk Seviyelerinin Karşılaştırılması

Year 2024, Volume: 58 Issue: 4, 555 - 572, 31.10.2024

Bülent Eren Demirel , Gülbahar Tınmaz , Emel Güven , Tamer Eren

https://doi.org/10.51551/verimlilik.1500552

Abstract

Amaç: Günümüz rekabetçi ekonomisinde firmaların ayakta kalabilmeleri için dijital olgunluk seviyelerinin değerlendirilmesi önemlidir. Bu çalışmada, Türk savunma sanayii kapsamındaki dört firmanın dijital olgunluk düzeyleri incelenmiştir. Değerlendirme, firmaların eksikliklerini belirleyip çözümler sunarak rekabet avantajı, sürdürülebilirlik ve verimlilik sağlamayı hedeflemektedir.
Yöntem: Problemde kullanılan kriterlerin ağırlıklandırılmasında Analitik Hiyerarşi Süreci (AHP) yöntemi kullanılmıştır. Ardından alternatif seçimlerinde ise çok kriterli karar verme yöntemlerinden Technique for Order Preference By Similarity To Ideal Solution (TOPSIS) ve Preference Ranking Organization Method for Enrichment Evaluation (PROMETHEE) yöntemleri tercih edilmiştir.
Bulgular: Dijital olgunluk, akıllı üretim sistemleriyle verimliliği artırma kapasitesi olarak tanımlanmıştır. AHP ile ağırlıklandırılan kriterler arasında “Endüstri 4.0 Teknolojileri Kullanma Süreçleri” en öncelikli kriter olarak belirlenmiştir. TOPSIS ve PROMETHEE yöntemleriyle yapılan sıralamalarda 1. Firma en üst sırada yer almıştır. Çalışma, firmaların dijital dönüşüm süreçlerindeki güçlü ve zayıf yönlerini ortaya koymuştur. Gelecek araştırmalar için sektörel analizler ve yeni yöntemler önerilmektedir.
Özgünlük: Bu çalışma, AHP, TOPSIS ve PROMETHEE yöntemlerini kullanarak Türk savunma sanayiindeki firmaların dijital olgunluk seviyelerini analiz eden özgün bir metodolojik yaklaşım sunmaktadır. Analiz, sektördeki firmaların dijital dönüşüm stratejilerini optimize etmelerine katkı sağlamaktadır.

Keywords

Dijital olgunluk, AHP, TOPSIS, PROMETHEE

Comparison Of Digital Maturity Levels ın The Turkish Defense Industry

Abstract

Purpose: In today's competitive economy, evaluating the digital maturity levels of companies is crucial for their survival. This study examines the digital maturity levels of four companies within the scope of the Turkish defense industry. The evaluation aims to identify the deficiencies of the companies and provide solutions to enhance their competitive advantage, sustainability, and efficiency.
Methodology: Analytical Hierarchy Process (AHP) method was used in weighting the criteria used in the problem. Then, in the selection of alternatives, Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution (TOPSIS) and Preference Ranking Organization Method for Enrichment Evaluation (PROMETHEE) methods, which are multi-criteria decision-making methods, were preferred.
Findings: Digital maturity is defined as the capacity to increase efficiency through smart production systems. Among the criteria weighted by AHP, the "Processes of Using Industry 4.0 Technologies" was identified as the top priority. The rankings using TOPSIS and PROMETHEE placed the 1st Company at the top. The study highlighted the strengths and weaknesses of the companies' digital transformation processes. Future research is recommended to include sectoral analyses and new methodologies.
Originality: This study presents a unique methodological approach by analyzing the digital maturity levels of companies in the Turkish defense industry using AHP, TOPSIS, and PROMETHEE. The analysis contributes to optimizing digital transformation strategies within the sector.

Keywords

Digital maturity, AHP, TOPSIS, PROMETHEE

References

• Altın, B., Özer, B., Güven, E. ve Eren, T. (2024). “Acil Durum ve Afetler İçin Destek İl Atanması ve Alternatif Güzergâh Seçimi: Kocaeli İlinde Bir Uygulama”, Türk Deprem Araştırma Dergisi, 6(1), 215-235. DOI: 10.46464/tdad.1441663
• Arslan, B.E., Eren, T. ve Güven, E. (2023). “Afet Durumunda Arama Kurtarma Malzemelerinin Sevkiyatı İçin İnsansız Hava Araçlarının Seçimi”, Resilience, 7(2), 293-303. DOI: 10.32569/resilience.1268208
• Arslan, H.M. ve Şensoy, Y. (2022). “Üretim İşletmelerinde Endüstri 4.0 Uyumlu Dijital Olgunluk Düzeyinin Belirlenmesi”, Turkish Academic Research Review, 7(2), 356-372. DOI: 10.30622/tarr.1078971
• Asoğlu, İ., & Eren, T. (2018). “AHP, TOPSIS, PROMETHEE Yöntemleri İle Bir İşletme İçin Kargo Şirketi Seçimi”, Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 8(16), 102-122.
• Ataman, A. C. (2018). “Savunma Sanayinde Endüstri 4.0 Olgunluk Parametrelerinin Tereddütlü Bulanık AHP Yöntemi İle Önceliklendirilmesi” (Yayımlanmamış doktora tezi), Bahçeşehir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Ayyıldız, M. E., & Demir, A. O. (2022).“Dijital Dönüşüm Olgunluk Seviyesinin Ölçülmesine Yönelik Modellerin İncelenmesi”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Girişimcilik Dergisi, 6(12), 61-80. DOI: 10.55830/tje.1165670
• Baki, B., & Serdar, D. (2020a). “Sanayi 4.0 Olgunluk Modeli Uygulamaları Üzerine Literatür İncelemesi”, Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(22), 766-787. DOI:10.36543/kauiibfd.2020.033
• Baki, B., & Serdar, D. (2020b). “Sanayi 4.0 Olgunluk Düzeyinin Değerlendirilmesine Yönelik Çok Kriterli Bir Yaklaşım: Lojistik Sektörü Uygulaması”, Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 38(4), 655-693. DOI:10.17065/huniibf.693578
• Baltacı, İ. (2020).“Lojistik Sektöründe Dijital Olgunluk Seviyesinin Ölçülmesi Ve Bir Uygulama” (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Bahçeşehir Üniversitesi.
• Bibby, L., & Dehe, B. (2018). “Defining And Assessing İndustry 4.0 Maturity Levels–Case Of The Defence Sector.”, Production Planning & Control, 29(12), 1030-1043. DOI: 10.1080/ 09537287.2018.1503355
• Değirmenci, A., & Ayvaz, B. (2016). “Bulanık Ortamda TOPSIS Yöntemi İle Personel Seçimi: Katılım Bankacılığı Sektöründe Bir Uygulama”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 15(30), 77-93.
• Demir, C. (2022). “Ürün Dayanıklılığı İçin Uygulanan Yöntemler Ve Etkinlikleri”,Türk Mühendislik Araştırmaları Dergisi, 15(3), 112-130.
• Erdoğan, A., & Aydintan, B. (2023). “Türk Sanayisinin Endüstri 4.0 Farkındalık Ve Olgunluk Seviyesi”,Third Sector Social Economic Review, 58(2), 1415-1439. DOI: 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.23.06.2155
• Gökcan, H. İ. (2023). “Havacılık Savunma Sanayiinde Endüstri 4.0 Entegrasyonunun Değerlendirilmesi “(Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Hwang, C. L., & Yoon, K. (1981). “Multiple Attribute Decision Making: Methods And Applications”, New York: Springer-Verlag. DOI: 10.1007/978-3-642-48318-9
• Johnson, A. (2020). “The İmpact Of Employees' Education Level On Job Performance”, Journal of Organizational Behavior, 25(3), 112-130.
• Kara, M., Yumuşak, R., & Eren, T. (2022). “Acil Yardım Müdahalesi Yapan Birimler İçin Çok Ölçütlü Karar Verme Yöntemleri İle Kargo Drone Seçimi”, Türkiye İnsansız Hava Araçları Dergisi, 4(2), 38-45. DOI:51534/tiha.1148876
• Kasnak, E., & Özkara, B. (2022). “Türkiye'deki İmalat Şirketlerinin Endüstri 4.0 Olgunluk Düzeyinin Belirlenmesi”, Verimlilik Dergisi, 3, 365-380. DOI:10.51551/verimlilik.1069471
• Kılıç, H. S., Kalender, Z. T., Korkmaz, C., & Kaya, B. (2023).“An İntegrated Methodology For The Assessment Of İndustry 4.0 Maturity Level”, International Journal of the Analytic Hierarchy Process, 15(2). DOI: 10.13033/ijahp.v15i2.1096
• Kutlu, B., Abalı, Y., & Eren, T. (2012). “Çok Ölçütlü Karar Verme Yöntemleri İle Seçmeli Ders Seçimi”, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2), 5-25.
• Olgun, B. A., & Turan, F. K. (2022).“Tekstil Sektöründe Dijital Dönüşüm Ve Tekstil Firmalarının Endüstri 4.0 Kavramsal Farkındalık Düzeyini Belirlemeye Yönelik Bir Çalışma”, Tekstil ve Mühendis, 29(125), 28-40. DOI: 10.7216/1300759920222912504
• Oktay, U. (2021). “Türk Savunma Sanayisi İçin Endüstri 4.0 Olgunluk Modeli Geliştirilmesi” (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Sakarya Üniversitesi. DOI: 20.500.12619/97253
• Özkaya, A., Gür, Ş., & Eren, T. (2019). “Endüstri 4.0’a Geçiş Sürecinin Analitik Ağ Süreci İle Değerlendirilmesi”, Başkent Üniversitesi Ticari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(2), 59-74.
• Öztürk, A. (2021). “Lojistik Ve Ulaşım Yönetim Yeteneği Üzerine Bir İnceleme”, Türk Lojistik Araştırmaları Dergisi, 15(2), 78-92.
• Saaty, L. T. (1977). “A Scaling Method For Priorities İn Hierarchical Structures”, University Of Pennsylvania Wharton School, Philadelphia. DOI: 10.1016/0022-2496(77)90033-5
• Saaty, T. L. (1980). “The Analytic Hierarchy Process”, New York: McGraw-Hill International Book Company.
• Saçak, R., Gür, Ş., & Eren, T. (2020). “Türkiye’nin Dijital Dönüşüm Yol Haritasında Yer Alan Stratejilerin TOPSIS Yöntemi İle Sıralanması”, Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 21(2),335-346. DOI: 10.24889/ifede.839791
• Sağbaş, A., & Dermenci, M. S. (2023).“ Dijital Dönüşüm Ekseninde Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri İle Endüstri 4.0 Olgunluk Modelinin Değerlendirilmesi”, European Journal of Engineering and Applied Sciences, 6(2), 74-85. DOI:10.55581/ejeas.1390175
• Sever, H., Aksungur, B. N., Güven, E., & Eren, T. (2024).“ Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleriyle Afetlerde İnsansız Hava Araçlarının Değerlendirilmesi”, Acil Yardım ve Afet Bilimi Dergisi, 4(1), 15-22.
• Tutkunca, T. (2020). “İşletmelerde Dijital Dönüşüm Ve İlgili Bileşenlerinin Analiz Edilmesi Üzerine Kavramsal Bir Araştırma”, Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(1), 65-75.
• Ustaoğlu, N. (2019).“A Maturity Model For Digital Transformation “(Yayımlanmamış doktora tezi). DOI: 10.46872/pj.508
• Yılmaz, A. (2022). “Çalışanların Endüstri 4.0 Araçlarına Yetkinliği Üzerine Bir Değerlendirme”, Türk Endüstri 4.0 Araştırmaları Dergisi, 8(1), 45-60.