Although Allium species are used in a wide variety of fields, they are frequently preferred as dry or fresh spices for intestine disorders, loss of appetite, for regulating blood sugar, pain reliever, wound healing, acne treatment and herby cheese making in the Eastern Anatolia region. In this study, it was aimed to determine of morphological measurements (plant length, stem length and diameter, leaf length and diameter, number of leaves, umbella diameter, pedicel length), stoma and pollen characteristics and pollen viability of some Allium species which are used extensively in our country especially due to their aroma and antimicrobial properties. Allium akaka, A. giganteum, A. kharputense, A. scorodoprasum subsp rotundum, A.vineale and A. sintensii species collected from their natural habitat they were cultivated and planted in plots prepared in the Van Yüzüncü Yıl University Medicinal and Aromatic Plants Garden during the field trips from Van and surrounding cities in 2016. As a result, according to the measurements and evaluations made in the observation plots where the plants are located, it has been observed that there is a good adaptation in terms of morphological features, it was determined that A. kharputense and A. sintensii species showed a weaker growth than others. In terms of pollen amount and vitality, which is an important parameter in high seed yield, it was observed that A.vineale and A. scorodoprasum subsp. rotundum species came to the fore. It has been observed that stomata, which play an important role in adaptation and photosynthesis, have the highest density of A. kharputense species and the highest measure is A. vineale.
Allium türleri çok çeşitli alanlarda kullanılmasına karşın Doğu Anadolu Bölgesi’nde baharat, kan şekerini düzenleyici, bağırsak sorunlarını giderici, ağrı kesici, yara iyileştirici, akne tedavisi ile otlu peynir yapımında kuru veya yaş olarak sıkça tercih edilmektedir. Bu çalışmada ülkemizde özellikle aroması ve antimikrobiyal özelliğinden kaynaklı yoğun olarak kullanılan bazı Allium türlerinin morfolojik ölçümleri (bitki boyu, sap boyu ve çapı, yaprak boyu ve çapı, yaprak sayısı, umbella çapı, pedisel uzunluğu), stoma ve polen özellikleri ile polen canlılığının belirlenmesi amaçlanmıştır. 2016 yılında Van ve çevresinde yapılan arazi gezmeleri sırasında doğal ortamlarından toplanan Allium akaka, A. giganteum, A. kharputense, A. scorodoprasum subsp. rotundum, A.vineale ve A. sintensii türleri Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıbbi Bitkiler Bahçesi’nde hazırlanan parsellere ekilmiş ve kültüre alınmıştır. Sonuç olarak, bitkilerin bulunduğu gözlem parsellerinde yapılan ölçüm ve değerlendirmelere göre morfolojik özellikler bakımından iyi bir adaptasyonun olduğu görülmüş, A. kharputense ve A. sintensii türlerinin diğerlerine kıyasla daha zayıf bir gelişim gösterdiği belirlenmiştir. Yüksek tohum veriminde önemli bir parametre olan polen miktarı ve canlılık oranlarında ise A.vineale ve A. scorodoprasum subsp. rotundum türlerinin ön plana çıktığı görülmüştür. Adaptasyon ve fotosentezde önemli bir rolü olan stomaların yoğunluğu en fazla A. kharputense türünde olup, en yüksek ölçülere ise A. vineale türünün sahip olduğu görülmüştür.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Agricultural, Veterinary and Food Sciences |
Journal Section | Articles |
Authors | |
Publication Date | December 31, 2020 |
Acceptance Date | October 20, 2020 |
Published in Issue | Year 2020 Volume: 30 Issue: Ek sayı (Additional issue) |