ULUSAL ALAN YAZINDA FEN EĞİTİMİNDE WEB 2.0 ARAÇLARI KONULU ÇALIŞMALARIN SİSTEMATİK İNCELEMESİ

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 2, 228 - 249, 28.12.2023

Burcu Karakuzu , Sibel Saraçoğlu , Oktay Bektas

https://doi.org/10.47214/adeder.1375043

Cited By: 3

Öz

21. yüzyıl eğitim paradigması, teknolojik süreçlerin eğitime içerilmesine ve öğrenci merkezli bir yaklaşımın benimsenmesine vurgu yapmaktadır. Web 2.0 araçları, bu amaca hizmet eden eğitsel materyalleri bünyesinde barındırmaktadır. Bu çerçevede mevcut çalışmada fen eğitiminde kullanılan Web 2.0 araçlarına yönelik yapılan araştırmalar derlenmiş ve bir betimsel analiz çalışması yapılarak Türkiye’deki betimsel görünüm ortaya konulmaya çalışılmıştır. Toplamda 45 araştırmanın dâhil edildiği örneklem, 2013 yılından bu yana yayınlanmış olan makale ve tezlerle sınırlandırılmıştır. Elde edilen sonuçlar, Türkiye’de fen eğitiminde Web 2.0 araçlarının derinlemesine analizinin genellikle niceliksel metotlarla gerçekleştirildiğini, nitel çalışmaların sayısının görece az olmasına paralel olarak yeterli sayıda faktörün belirlenemediğini göstermiştir. Öte yandan doktora düzeyindeki çalışmaların sayısının oldukça az olduğu, literatürün bu bağlamda güçlendirilmesi gerektiği belirlenmiştir. Öğrenci merkezli çalışmaların sayıca az olması da Web 2.0 araçlarının etkin kullanımındaki faktörlerin keşfini güçleştiren bir nokta olarak değerlendirilmiş, öğretmen görüşlerinden ziyade öğrencilerin katılımının ön planda olduğu çalışmalarla literatürün zenginleştirilmesi, böylece gelecekte bu alanda çalışma yapmayı planlayan araştırmacılara yol göstermenin gerekli olduğuna işaret edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

fen bilgisi, eğitim, Web 2.0 araçları, betimsel analiz

Kaynakça

• Akay, C. Ö. (2022). Web 2.0 araçlarının çevre eğitiminde kullanılmasının okul öncesi dönem çocuklarının çevreye yönelik tutumlarına etkisinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. https://doi.org/10.33711/yyuefd.693833
• Akbaba, K., & Ertaş Kılıç, H. (2022). Web 2.0 uygulamalarının öğrencilerin fene ve teknoloji kullanımına yönelik tutumlarına etkisi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(1), 130-139. https://doi.org/10.17556/erziefd.880542
• Aktaş, M. (2013). Fen ve teknoloji dersinde web tabanlı uzaktan eğitimin öğrencilerin akademik başarı ve tutumları üzerindeki etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Bülent Ecevit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. http://doi.org/10.18026/cbayarsos.465728
• Alp, G. (2019). Scratch programı ile web destekli işbirlikli öğrenme yönteminin ilkokul 5. Sınıf öğrencilerinin kavramsal anlama düzeylerine ve eleştirel düşünme becerilerine etkisi. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Bursa Uludağ Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Altunışık, M., & Aktürk, A. O. (2021). Türkiye’de web 2.0 araçlarının eğitim-öğretim ortamlarında kullanımına bir bakış: 2010-2020 dönemi tezlerinin incelenmesi. Bilim Eğitim Sanat ve Teknoloji Dergisi, 5(2), 205-227.
• Aslan, S., & Güner, T. (2022). Fen bilimleri öğretmenlerinin çevrim içi öğrenme (senkron) ortamları ile ilgili deneyimlerinin incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (Teke) Dergisi, 11(1), 398-421.
• Atalmış, S., & Şimşek, G. (2022). Sosyal bilgiler ve fen bilimleri öğretmenlerinin web 2.0 araçlarını kullanım yeterlilikleri. Journal Of Innovative Research İn Social Studies, 5(1), 1-19. https://doi.org/10.47503/jirss.1039178
• Aydoğan, G. D. (2023). Web 2.0 araçları ile desteklenen kimya dersi etkinliklerinin öğrencilerin akademik başarılarına, kimya dersine ve bilişim teknolojilerine yönelik tutumlarına etkisi. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Fen Bilimler Enstitüsü.
• Aydoğdu, R. (2016). İlköğretim 7. Sınıf öğrencilerinde insan ve çevre ünitesinin moodle destekli öğretiminin öğrenci başarısına etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. https://doi.org/10.29000/rumelide.1252780
• Bahar, S. (2018). İlköğretim ana bilim dalı ilköğretim fen bilgisi eğitimi programı. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Baki, A., & Gökçek, T. (2012). Karma yöntem araştırmalarına genel bir bakış. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11(42), 1-21.
• Bakioğlu, B., & Çevik, M. (2022). Uzaktan eğitim sonrası fen bilimleri öğretmenlerinin fen öğretimine yönelik görüşleri. Yaşadıkça Eğitim, 36(2), 384-401. https://doi.org/10.33308/26674874.2022362451
• Balcı, A. (2017). Fen bilimleri öğretmenlerinin web pedagojik alan bilgilerinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. https://DOI:10.29299/kefad.2019.20.03.010
• Ballıel, B. (2014). Webquest destekli işbirlikli öğrenme yaklaşımının öğrenme ürünlerine etkisi. [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. https://doi.org/10.29299/kefad.2018.19.02.013
• Baltacı, A. (2018). Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri ve örnek hacmi sorunsalı üzerine kavramsal bir inceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 231-274.
• Baltacı, A. (2020). Araştırmaların raporlaştırılması: bir tez veya bilimsel makale nasıl yazılır? Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(2), 6-39.
• Baran, B., & Ata, F. (2013). Üniversite öğrencilerinin web 2.0 teknolojileri kullanma durumları, beceri düzeyleri ve eğitsel olarak faydalanma durumları. Eğitim ve Bilim, 38(169). Http://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/eb/article/view/1937 adresinden erişildi.
• Başol, G. (2008). Bilimsel araştırma süreci ve yöntem. Orhan Kılıç ve Mustafa Cinoğlu (Eds.). Bilimsel araştırma yöntemleri içinde (ss. 113-143). Lisans yayıncılık.
• Bediroğlu, R. (2021). Fen bilgisi öğretmen adaylarının dijital öğretim materyali geliştirme öz-yeterlikleri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Bünül, R. (2019). Fen alanları öğretmen adaylarının web 2.0 araçlarının öğretimde kullanımına ilişkin görüşleri. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Dicle Üniversitesi Eğitim Bilimler Enstitüsü. https://doi:10.17244/eku.1198098
• Can, B. (2021). Fen bilimleri dersinde web 2.0 destekli kavramsal karikatür kullanımının akademik başarı ve tutuma etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimler Enstitüsü.
• Creswell, J. W. (2016). Araştırma deseni nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları. Eğiten kitap.
• Çelik, M. (2022). Web 2.0 araçlarının 9. Sınıf öğrencilerinin hücre zarından madde geçişleri konusundaki akademik başarıları üzerine etkisi. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. https://doi:10.14689/issn.2148-2624.1.7c.2s.5m
• Demirezer, Ö. (2022). Web 2.0 destekli 5e modeline dayanan fen öğretiminin öğrencilerin akademik başarı, görsel okuryazarlık düzeyi ve uzamsal görselleştirme becerileri üzerine etkisi. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Bursa Uludağ Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. https://doi.org/10.32433/eje.913505
• Deniz Korkmaz, S. (2015). Fen ve teknoloji dersinde web destekli öğretim yönteminin 7. Sınıf öğrencilerinin akademik başarılar. Journal Of Turkish Studies, 10(11), 927-927. https://doi.org/10.17755/esosder.97729
• Durdu, L., Buluş Kırıkkaya, E., Dağ, F., & Gerdan, S. (2016). 8.sınıf doğal süreçler ünitesi için hazırlanan bdö yazılımı ve akademik başarıya etkisi. İlköğretim Online, 15(1). 0-0. https://doi.org/10.17051/io.2016.11845
• Erdoğan, A. (2022). Fen bilgisi öğretmen adaylarına öğretim sürecinde web 2.0 araçlarını kullandırmaya yönelik yapılan bir eğitimin değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• Fırat, E. A. (2015). Web 2.0 araçlarıyla desteklenen öğretimin öğretmen adaylarının biyoteknoloji okuryazarlıklarına etkisi. [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Fraenkel, J. R., & Wallen, N. E. (1990). How to design and evaluate research in education. Order Department, McGraw Hill Publishing Co., Princeton Rd., Hightstown, NJ 08520.
• Gillies, R. M. (2019). Promoting academically productive student dialogue during collaborative learning. International Journal of Educational Research, 97, 200-209. https://doi.org/10.1016/j.ijer.2017.07.014
• Göktaş, Y., Küçük, S., Aydemir, M., Telli, E., Arpacık, Ö., Yıldırım, G., & Reisoğlu, G. (2012). Türkiye’de eğitim teknolojileri araştırmalarındaki eğilimler: 2000-2009 dönemi makalelerinin içerik analizi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 12(1), 177-199.
• Güler, M. P., Kaya, S., & Uzun, A. (2014). Fen bilimleri öğretmenlerinin öğretimde internet kullanımına ilişkin görüşleri Kırşehir ili örneği. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 263-280.
• Gürleroğlu, L. (2019). 5E modeline uygun web 2.0 uygulamaları ile gerçekleştirilen fen bilimleri öğretiminin öğrenci başarısına motivasyonuna tutumuna ve dijital okuryazarlığına etkisinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimler Enstitüsü.
• Gürleroğlu, L., & Yıldırım, M. (2022). Ortaokul öğrencilerinin web 2.0 destekli eğitsel web sitesi ile ilgili görüşlerinin incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 51(233), 191-217. https://doi.org/10.37669/milliegitim.776977
• İnel Ekici, D., & Delen, İ. (2016). Web destekli ortamlarda fen ve matematik öğretmen adaylarının paylaştıkları öğretmenlik uygulaması günlüklerinin incelenmesi. Türk Bilgisayar ve Matematik Eğitimi Dergisi, 7(2), 440-459. https://doi.org/10.35235/uicd.1093391
• İpek Akbulut, H., Şahin, Ç., & Keleş, E. (2018). Beyin temelli öğrenmeye dayalı web destekli öğretim materyalinin etkililiğinin değerlendirilmesi: “yer kabuğu nelerden oluşur?” *. Eğitim Bilimleri Dergisi. https://doi.org/10.15285/maruaebd.277480
• Kahyaoğlu, M. (2016). Eğitsel bilgisayar oyunlar ile desteklenen fen bilimleri öğretimin öğrencilerin. Journal of Turkish Studies, 11(14), 349-349.
• Kaleli Yılmaz, G. (2015). Türkiye’deki teknolojik pedagojik alan bilgisi çalışmalarının analizi: bir meta- sentez çalışması. Eğitim ve Bilim, 40(178), 103-122.
• Kaplan, E., Saraçoğlu, S., & Bektas, O. (2022). Fen eğitimi alanında Türkiye’de yürütülmüş doktora tezlerinin tematik analizi. Eğitim ve Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 5(1), 22-48. https://doi.org/10.52974/jena.1070415
• Karadeniz, A., & Akpınar, E. (2015). The effect of web-based ınstruction on elementary students’ academic achievement. Ted Eğitim ve Bilim, 40(177). 217-231.
• Kırbaş, Ö. (2021). Fen bilgisi öğretmenlerinin web 2.0 araçları kullanımlarının incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• Korhonen, A., Hakulinen Viitanen, T., Jylhä, V., & Holopainen, A. (2013). Meta‐synthesis and evidence‐based health care–a method for systematic review. Scandinavian journal of caring sciences, 27(4), 1027-1034. https://doi.org/10.1111/scs.12003
• Korucu, A. T. (2020). Fen eğitiminde kullanılan dijital hikâyelerin öğretmen adaylarının akademik başarısı, sayısal yetkinlik durumları ve sorgulama becerileri üzerindeki etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 28(1), 352-370. https://doi.org/10.24106/kefdergi.3617
• Kurnatowska, A., & Kwasniewska, J. (1978). An analysis of the in vitro mycostatic activity of some of the antifungal antibiotics on fungal strains isolated from patients treated with these antibiotics. Materia medica polona. Polish Journal Of Medicine And Pharmacy, 10(3), 166-169.
• Milli Eğitim Bakanlığı FATİH Projesi. (2016). Fatih Projesi. http://fatihprojesi.meb.gov.tr/icerik/ adresinden erişilmiştir.
• Özgen, Y. (2017). Bitki ve hayvanlarda üreme, büyüme ve gelişme ünitesinde web destekli öğretimin 6. Sınıf öğrencilerinin akademik başarılarına, hatırlamalarına ve fene karşı tutumlarına etkisi. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri enstitüsü.
• Öztanrıkulu, M. (2020). Fen bilgisi derslerinde kullanılan web tabanlı materyallerin kullanım amaçları ve etkinliğinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Bülent Ecevit Üniversitesi Fen Bilimler Enstitüsü.
• Öztürk, G., Arcagök, S., Timur, B., & Timur, S. (2020). Fen bilimleri öğretmenlerinin web 2.0 araçlarına yönelik görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(1), 63-108. http://DOI:10.29299/kefad.2020.21.01.003
• Qureshi, M. A., Khaskheli, A., Qureshi, J. A., Raza, S. A., & Yousufi, S. Q. (2023). Factors affecting students’ learning performance through collaborative learning and engagement. Interactive Learning Environments, 31(4), 2371-2391. https://doi.org/10.1080/10494820.2021.1884886
• Sak, R., Sak, İ. T. Ş., Şendil, Ç. Ö., & Nas, E. (2021). Bir araştırma yöntemi olarak doküman analizi. Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, 4(1), 227-256. https://doi.org/10.33400/kuje.843306
• Sarı, E. (2019). Web 2.0 uygulamalarına göre tasarlanmış fen bilimleri dersinin etkililiğinin incelenmesi. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Söylemez, A. G. N. H., & Oral, D. D. B. (2013). Öğretmen adaylarının bilgisayara ilişkin öz-yeterlik algılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Bartın University Journal Of Faculty Of Education, 2(1), 44-60.
• Şengül, Ö. A., & Erdoğdu, F. (2022). Fen bilgisi öğretmen adaylarının çevrim içi öğrenme ortamlarında üç etkileşim türünde öz düzenleme düzeylerinin belirlenmesi. Fen Bilimleri Öğretimi Dergisi, 10(1), 1-37. https://doi.org/10.56423/fbod.1134954
• Talan, T., & Batdi, V. (2022). Öğretmen adaylarının web 2.0 araçlarını eğitimde kullanma yeterliliklerine ilişkin görüşlerinin rasch ölçme modeli ve Maxqda ile analizi. Elektronik Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(21), 66-85.
• Timur, S., Yılmaz, Ş., & Küçük, D. (2021). Web 2.0 uygulamalarının fen bilgisi öğretmen adaylarının öz-yeterlik inançları üzerindeki etkisinin incelenmesi. İstanbul Aydın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 291-311. https://dergipark.org.tr/tr/pub/iauefd/issue/65503/1001339
• Uysal, M. Z. (2020). İlkokul 4. Sınıf fen bilimleri dersinde web 2.0 animasyon araçları kullanımının çeşitli değişkenlere etkisi. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Ülker, F. T. (2022). Fen bilgisi öğretmen adaylarına astronomi dersinde uygulanan web 2.0 temelli biçimlendirici değerlendirmenin etkililiği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Necmettin erbakan üniversitesi eğitim bilimler enstitüsü.
• Walsh, D., & Downe, S. (2005). Meta‐synthesis method for qualitative research: a literature review. Journal of Advanced Nursing, 50(2), 204-211.
• Wright, B. (2017). Fen bilgisi öğretmen adaylarının teknolojik pedagojik alan bilgisi (tpab) öz yeterlik inanç düzeyleri ile web 2.0 uygulamaları kullanım durumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü.
• Yalçın, V. (2021). Pandemi döneminde fen bilimleri öğretmenlerinin teknoloji entegrasyon öz yeterlik algıları ile uzaktan eğitime yönelik tutumları ve web pedagojik içerik bilgileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi üniversitesi eğitim bilimleri enstitüsü.
• Yazıcı, S., Ocak, İ., & Bozkurt, M. (2021). Web 2.0 araçları ile ilgili eğitim çalışmalarının incelenmesi. Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi, 8(2), 474-487. https://doi.org/10.51725/etad.1009299
• Yeşilyurt, Ş. (2019). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde web 2.0 araçları. XI. Uluslararası Dünya Dili Türkçe Sempozyumu. 2053-2067.
• Yıldırım, A. Şimşek, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin
• Yıldırım, H. İ. (2022). Fen bilimleri öğretmenlerinin teknolojik pedagojik alan bilgisi öz güven düzeyleri üzerine bir araştırma. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 20(1), 256-285. https://doi.org/10.37217/tebd.1035991
• Yıldırım, İ. (2020). 7. Sınıf ışığın madde ile etkileşimi ünitesinde web 2.0 araçlarının kullanılmasının öğrencilerin akademik başarılarına, teknoloji ile kendi kendine öğrenme düzeylerine ve fene yönelik tutumlarına etkisinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kocaeli Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Yıldırım, Ö., Tanrıkulu, C., & Ablak, S. (2022). Uzaktan eğitim sürecinde sosyal bilgiler öğretmenlerinin web 2.0 araçlarının kullanımına ilişkin görüşleri. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 11(4), 817-829.
• Yılmaz, Ö. (2017). Fen öğretiminde harmanlanmış öğrenme: genel kimya dersi laboratuvar uygulaması. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 19(3), 72-85.