ÖĞRETMENLİK KARİYER BASAMAKLARI UYGULAMASINA YÖNELİK ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 1, 1 - 27, 23.06.2024

Emine Akkaş Baysal , Gürbüz Ocak

https://doi.org/10.47214/adeder.1388317

Öz

Bu araştırmanın amacı 2022 yılında uygulamaya yeniden koyulan Öğretmenlik Kariyer Basamaklarında Yükselme Sınavına girerek “uzman öğretmen ya da başöğretmen” unvanını alacak öğretmenlerin yeni kariyer sistemi ve sınavına ilişkin görüşlerinin incelenmesidir. Nitel bir araştırma olarak desenlenen çalışmada olgubilim yöntemi kullanılmıştır. Çalışmaya çeşitli kademe ve branşlardan toplam elli dokuz öğretmen katılmıştır. Araştırma verileri araştırmacılar tarafından öğretmenlik kariyer basamaklarına ilişkin kuramları dikkate alarak hazırlanan ve çevrimiçi ortamda uygulanan görüşme formu ile elde edilmiştir. Elde edilen verilerin çözümlenmesinde betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Araştırma bulguları öğretmenlerin kariyer basamakları ile farklı görüşlere sahip olduklarını göstermektedir. Öğretmenlerin bir kısmı öğretmenlik mesleğinde kariyer basamaklarının olması gerektiğini savunurken bir kısmı böyle bir sınıflama olmaması gerektiğini ifade etmektedirler. Bu durum kariyer basamakları ile ilgili uygulamanın tam anlaşılmadığını göstermektedir. Ayrıca kariyer basamaklarının uygulanma şekli ile ilgili de öğretmenlerin görüş farklılıklarına sahip olduğu görülmektedir. Buradan hareketle kariyer basamakları ile yapılacak ileriki çalışmalarda her bir branş dikkate alınarak daha alana özgü çalışmalar gerçekleştirilebilir.

Anahtar Kelimeler

başöğretmen, kariyer, öğretmenlik mesleği, sınav, uzman öğretmen

Kaynakça

• Akagündüz, D. (2022). Öğretmenlik kariyer basamakları eğitim programı içeriği hakkında görüş. https://www.academia.edu/79246446/%C3%96%C4%9ERETMENL%C4%B0K_KAR%C4%B0YER_BASAMAKLARI_E%C4%9E%C4%B0T%C4%B0M_PROGRAMI_%C4%B0%C3%87ER%C4%B0%C4%9E%C4%B0_HAKKINDA_G%C3%96R%C3%9C%C5%9E_2022_ adresinden erişilmiştir.
• Aydın, İ. (2018). Öğretmenlik kariyer evreleri ve öğretmenlerin mesleki gelişimi. Journal of Human Sciences, 15(4), 2047-2065. doi:10.14687/jhs.v15i4.5450
• Bakioğlu, A., & Banoğlu, K. (2013). Öğretmenlikte kariyer basamakları uygulamasına ilişkin öğretmen görüşlerinin metaforlar ve sosyal ağ analizi yoluyla incelenmesi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Dergisi, 37, 28–55.
• Bakioğlu, A., & İnandı, Y. (2001). Öğretmenin kariyer gelişiminde müdürün görevleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 28, 513-529.
• Christensen, J., Burke, P., Fessler, R., & Hagstrom, D. (1983). Stages of teachers' careers: implications forprofessional development. Washington, DC: The National Institute of Education.
• Creswell, J. W. (2013). Research design qualitative, quantitative, and mixed methods approaches, 4th edition. SAGE Publications, Inc., London.
• Çakıroğlu, A. (2005) Öğretmen yeterlikleri ve kariyer basamakları. www.fedu.metu.edu.tr/documents/AliCakiroglu.ppt adresinden erişilmiştir.
• Çelikten, M. (2005). Öğretmenlik mesleğinde yeni model arayışları. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19 (1), 189-198.
• Demir, S. B. (2016). Öğretmen kariyer basamakları uygulamasının öğretmenler tarafından değerlendirilmesi. Eğitim Ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori Ve Uygulama, 3, 53-80
• DeMoulin, D., & Guyton, J. (1987). Phase II: Examination of principal's perceptions in identifyinginstructional stages associated with teacher output. Paper presented at the Annual Meeting of Mid-South Educational Research Association, Louisville, Kentucky.
• Eurydice. (2018). Teaching careers in Europe: Access, progression and support. Eurydice report. Luxembourg: Publication Office of the European Union.
• Eurydice. (2019). Teaching careers in Europe: Access, progression and support. Eurydice report. Luxembourg: Publication Office of the European Union.
• Fessler, R., & Christensen, J. C. (1992). The teacher career cycle: Understanding and guiding the Professional development of teachers. Boston: Allyn ve Bacon.
• Fuller, F. F. (1969). Concerns of teachers: A developmental Conceptualization. American Educational Research Journal, 6, 207-226.
• George, A. (1959). Quantitative and qualitative approaches to content analysis. In Sociological Methodology, edited by A. R aftery. Oxford: Basil Blackwell, pp. 135-44.
• Guba, E. (1981). Criteria for assessing the trustworthiness of naturalistic ınquiries. Educational Technology Research and Development, 29 (2), 75-91.
• Gündoğdu, K., & Kızıltaş, E. (2008). Kariyer basamaklarında yükselme sistemi ve sınavına ilişkin uzman öğretmen görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 55(55), 363-388.
• Hammersley, M. (1989). Reading ethnographic research a critical guide (2nd ed.). London Longman.
• Huberman, M. A. (1993). The lives of teachers. New York: Teachers College Press.
• Katz, L. G. (1972). The developmental stages of preschool teachers. Elementary School Journal, 73(1), 50-54.
• Kothari, C. R. (2004). Research methodology: methods and techniques 2nd edition. New Age International Publishers, New Delhi.
• Marshall, C., & Rossman, G. B. (2014). Designing qualitative research. Sage Publications, New York. Maxwell, J. A. (1992). Understanding and validity in qualitative research. Harvard Educational Review, 62(3), 279–300.
• Mayring, P. (2000). Qualitative Content Analysis. Forum: Qualitative Social Research, 1, 20. http://www.qualitative-research.net/index.php/fqs/article/view/1089/2385 adresinden erişilmiştir.
• Merriam, S. B., & Tisdell, E. J. (2015). Qualitative research: a guide to design and ımplementation (fourth edition). San Fransisco, CA: Jossey Bass.
• Mertens, D. M. (2014). Research and evaluation in education and psychology: ıntegrating diversity with quantitative, qualitative, and mixed methods. New York: Sage.
• Miles, M, B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded Sourcebook (2nd ed). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2022). Aday öğretmenlik ve öğretmenlik kariyer basamakları yönetmeliği. https://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:Le4Q5sP1LK8J:https://www.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2022_02/14142201_ogretmen_kariyer.pdf vecd=2 vehl=tr vect=clnk vegl=tr Neuman, W. (2014). Social research methods qualitative and quantitative approaches. Pearson, Essex, UK.
• Pınar, M. A. & Dönel Akgül, G. (2023). Fen bilimleri öğretmenlerinin öğretmenlikte kariyer basamaklarında yükselme sistemine ilişkin görüşleri. International Journal of Social Sciences and Education Research, 9 (1), 36-46. DOI: https://doi.org/10.24289/ijsser.1181614
• Patton, M. Q. (2005). Qualitative research. Sage, Thousand Oaks, CA.
• Resmi Gazete. (2005). Öğretmenlik Kariyer Basamaklarında Yükselme Yönetmeliği. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2005/08/20050813-2.htm
• Resmi Gazete. (2006). Öğretmenlik Kariyer Basamaklarında Yükselme Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2006/01/20060107-11.htm
• Roberts, P., & Priest, H. (2006). Reliability and validity in research. Nursing Standard, 20, 41-45.
• Sağ, V. (2004). Öğretmenlerin kariyer geliştirme hakkındaki görüşleri ve öğretmenlik mesleğinin kariyer basamakları halinde düzenlenmesi. Yayımlanmamı Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale: Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Shenton, A. K. (2004). Strategies for ensuring trustworthiness in qualitative research projects. Education for Information, 22, 63-75.
• Sikes, P. J., Measor, L., & Woods, P. (1985). Teacher careers: Crises and continuities. London: FalmerPress.
• Silverman, D. (2001). Doing qualitative research: a practical handbook. London: Sage.
• Sümer, C. (1999). İnsan kaynakları yönetimi etkinliği olarak örgütsel kariyer planlama ve geliştirme. http://www.odevindir.net/OdevDetay.ASP?ID=86 veOdevID=26535 adresinden erişilmiştir.
• Tekışık, H. H.(2004). Bilgi çağı ve bilgi toplumunda öğretmenlik. Çağdaş Eğitim Dergisi, Ankara.
• Türk Dil Kurumu, (2018). Büyük Türkçe Sözlük. http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts veview=bts adresinden erişilmiştir.
• Türk Eğitim Derneği. (2009). Öğretmen yeterlikleri özet rapor. Ankara: TEV.
• Türk, E. (1999). Millî eğitim bakanlığında yasal değişmeler ve Türk eğitim sistemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Uygun, K., & Karabulut, Ş. (2024). Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Uzman Öğretmenlik ve Başöğretmenlik Unvanlarına ve Sınavlarına İlişkin Görüşleri. Anasay, 27, 151-164.
• Vonk, J. (1989). Becoming a teacher, brace yourself. Unpublished paper. Vrije University, Amsterdam.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (12.bs.). Seçkin Yayıncılık, Ankara.